geoCED geoCED Sayı 3 | Page 15

SAYI: 3 (EYLÜL 2019) Boğaz trafiğini olumsuz etkileyen faktörler şiddetli rüzgarlar ve bunun sonucu oluşan orkoz ile görüş mesafesini kısıtlayan sis olaylarıdır. İstanbul’un Atık Suları ve Boğaz: Boğaz alt akıntısı atık sular için doğal gider oluşturuyor. İleri arıtma tesislerinden çıkan atık sular özellikle Paşabahçe derin deşarj hattı ile boğazın 72 metre altındaki alt akıntıya kıyıdan 450 metre açıktan günlük 570.000 m³ arıtmadan geçmiş su basılmaktadır (11). Karadeniz’e yönelen alt akıntının % 10’luk bir kısmı üst akıntıya geçerek Marmara’ya geri dönebiliyor(12). Bu nedenle Boğaz’a boşaltılan atık suların mutlaka biyolojik arıtmadan geçmesi önemlidir. Boğaz’da Balık Göçü: İstanbul Boğazı; sıcaklığı ve tuzluluğu farklı denizleri bağlaması nedeniyle balıkların mevsimlik göç yolu durumundadır. Balıkçılık bakımından verimli olan boğazda çok sayıda balıkçı barınağı bulunmakta ve balıkçılık kooperatifi hizmet vermektedir. Göçmen balıklar orkinos, palamut, lüfer, istavrit, zargana gibi türlerdir. Nisan sonunda Karadeniz’e geçen göçmenler Eylül’den itibaren tekrar Marmara Denizine yönelmektedirler (13). İstanbul Boğazı’nın Enerji Potansiyeli: Boğazda çift katmanlı akıntı söz konusu ise de yoğun deniz trafiğinin yaşandığı üst akıntıdan enerji üretimi için yararlanmak olanaksızdır. Gemilerin etki alanından uzak derindeki alt akıntıdan enerji üretmek amaçlı yararlanılabilir. Özellikle alt akıntı hızının yüksek olduğu kesimin enerji üretimi için uygun koşullara sahip olduğu düşünülmektedir. Burada kurulacak deniz tabanı elektrik üretim tesisi İstanbul için yenilenebilir kaynak olma özelliği taşıyabilir (14). Bu konuda olumsuz görüşler de ileri sürülmekte, uluslararası su yolu olması, boğaz derinliğinin gemi geçişlerine olumsuz etki yapabileceği, alt akıntı düzeninin türbülanslı olabilmesi gibi görüşler de ileri sürülmektedir (15). Enerjinin önemli olduğu günümüzde bu konuda gerek teorik gerekse uzun süreli pratik çalışma ve araştırmalara gerek duyulmaktadır. Boğaz alt akıntı sisteminin uzun zaman aralığında iyi araştırılması ile gerçek enerji potansiyeli ortaya çıkarılabilir. 14