SAYI: 3 (EYLÜL 2019)
Boğaz trafiğini olumsuz etkileyen faktörler şiddetli rüzgarlar ve bunun sonucu oluşan
orkoz ile görüş mesafesini kısıtlayan sis olaylarıdır.
İstanbul’un Atık Suları ve Boğaz:
Boğaz alt akıntısı atık sular için doğal gider oluşturuyor. İleri arıtma tesislerinden çıkan
atık sular özellikle Paşabahçe derin deşarj hattı ile boğazın 72 metre altındaki alt
akıntıya kıyıdan 450 metre açıktan günlük 570.000 m³ arıtmadan geçmiş su
basılmaktadır (11). Karadeniz’e yönelen alt akıntının % 10’luk bir kısmı üst akıntıya
geçerek Marmara’ya geri dönebiliyor(12). Bu nedenle Boğaz’a boşaltılan atık suların
mutlaka biyolojik arıtmadan geçmesi önemlidir.
Boğaz’da Balık Göçü:
İstanbul Boğazı; sıcaklığı ve tuzluluğu farklı denizleri bağlaması nedeniyle balıkların
mevsimlik göç yolu durumundadır. Balıkçılık bakımından verimli olan boğazda çok
sayıda balıkçı barınağı bulunmakta ve balıkçılık kooperatifi hizmet vermektedir.
Göçmen balıklar orkinos, palamut, lüfer, istavrit, zargana gibi türlerdir. Nisan sonunda
Karadeniz’e geçen göçmenler Eylül’den itibaren tekrar Marmara Denizine
yönelmektedirler (13).
İstanbul Boğazı’nın Enerji Potansiyeli:
Boğazda çift katmanlı akıntı söz konusu ise de yoğun deniz trafiğinin yaşandığı üst
akıntıdan enerji üretimi için yararlanmak olanaksızdır. Gemilerin etki alanından uzak
derindeki alt akıntıdan enerji üretmek amaçlı yararlanılabilir. Özellikle alt akıntı hızının
yüksek olduğu kesimin enerji üretimi için uygun koşullara sahip olduğu
düşünülmektedir. Burada kurulacak deniz tabanı elektrik üretim tesisi İstanbul için
yenilenebilir kaynak olma özelliği taşıyabilir (14). Bu konuda olumsuz görüşler de
ileri sürülmekte, uluslararası su yolu olması, boğaz derinliğinin gemi geçişlerine
olumsuz etki yapabileceği, alt akıntı düzeninin türbülanslı olabilmesi gibi görüşler de
ileri sürülmektedir (15). Enerjinin önemli olduğu günümüzde bu konuda gerek teorik
gerekse uzun süreli pratik çalışma ve araştırmalara gerek duyulmaktadır. Boğaz alt
akıntı sisteminin uzun zaman aralığında iyi araştırılması ile gerçek enerji potansiyeli
ortaya çıkarılabilir.
14