Geniş AÇI Sayı 3 Mayıs 2018 geniş açı-31052018-D-SON | Page 33
Eriythrai, Foça ve Assos’ta da görüldüğü gibi Batı Anadolu’nun yerleşmiş bir geleneğidir.
Kütüphane: Athena kutsal alanının kuzeyinde bitişik yapı ünlü Bergama kütüphanesinin kalıntıları-
dır. Eskiden galerinin üst katından girilen kütüphane, II. Eumenes
devrine ait olup 13,53 X 15,35 m boyutlarında büyük bir okuma
odasına sahiptir. Tahta raflarla donatılmış kütüphanede 3,50 m
yüksekliğinde Athena heykeli vardı. Bu heykel şu anda Berlin Mü-
zesindedir. II. Eumenes döneminde zenginleşen kütüphanenin
en büyük rakibi İskenderiye Kütüphanesiydi.
Saraylar: Athena tapınağını çeviren stoalar ve kütüphanenin
hemen doğusunda Bergama krallarının saraylarına ait kalıntılar
yer almaktadır. Bunlar ortasında avluları bulunan peristyl tipinde
iki büyük evdir. Kuzeydeki küçük evin Attolos daha büyük olanın
da Eumenes döneminde yapılmış oldukları kabul edilmektedir.
Saraylarda bulunan mozaik parçaları şimdi Berlin Müzesinde
saklanmaktadır.
Arsenaller: Askeri malzeme deposu olarak bilinen Arsenaller akropolün kuzey ucunda Sarayların ve
Trajaneun’un ötesinde 10 m kadar aşağı düzeyde bulunmaktaydı. Bunlar birbirine paralel 5 uzun
yapıdır.
Trajaneum: Tanrılaştırılan Roma İmparatoru Trajan için yapılmış olan akropolün en yüksek terasıdır.
Daha önce burada bir Helenistik dönem yapısının bulunduğu şüphesizdir. Üç tarafı stoalarla çevrili
olan tapınak 68x58 m büyüklüğünde bir teras üzerinde yükselmektedir. Tapınağın içinde Trajan ve
Hadrian’ın kolosal mermer heykellerinin başları bulunmuştur. Söz konusu eserler Berlin Müzesindedir.
Tiyatro: Bergama Tiyatrosu dik bir yamaç üzerine kurulmuş olup, Helenistik dönemin en güzel mimari
eserlerindendir. Batı Anadolu’nun en dik tiyatrosu olan yapı 10.000 kişiliktir. Sahne kısmı Helenistik
dönemde ahşap idi. Yalnızca oyun günleri kuruluyor sonra yeniden kaldırılıyordu.
Dionysos Tapınağı: Bergamalılar bu göz alıcı tapınağı özel bir düşünce ile 250 m’lik tiyatro terasının
kuzeyinde bütün gezi yerine egemen olacak şekilde inşa etmişlerdi. Sunağı ile birlikte çok iyi korun-
muş olan tapınak zengin profilli, bir podyum üzerinde yükselen İon düzeninde bir prostylosdur. Uzun
bir yolun bitiş noktasında yer alışı ve bütün gözleri üzerinde toplayan bir anıt oluşu ile bu eser, Roma
sanat anlayışı ile birlikte Avrupa Barok mimarisini de etkilemiştir. Helenistik dönem ve Roma çağına
ait orijinal parçalar Berlin Müzesinde saklanmaktadır.
Zeus Sunağı: Athena Tapınağı alt terasında 25 m kadar aşağısında bulunuyordu. Bu yer yaklaşık
69x77 m büyüklüğündeydi ve büyük sunak tam ortasında yükseliyordu. Büyük bir olasılıkla sunağın
dört bir yanı açıktı ve anıt her yerden rahatlıkla görülüyordu. Akropolde yalnız temelleri görülebilen
sunağın tüm mimari parçaları ve kabartmaları
bugün Berlin Müzesinde eskisine yakın bir şekilde
tamamlanarak sergilenmektedir.
Agora: Zeus Sunağının güneyinde yukarı Agora
yer alır. Helenistik döneme aittir. Tüccarların tan-
rısı Hermes’e ait Agora Dor üslubunda yapılmıştır.
Meydanın batı kenarında Demeter tapınağının
temelleri görülmektedir.
Gymnasionlar: Bergama kentinin üst üste üç ayrı
terasta yer alan görkemli Gymnasionu vardı. Ele
geçen yazıtlardan alttaki terasların çocuklara,
29