Geniş AÇI Sayı 3 Mayıs 2018 geniş açı-31052018-D-SON | Page 31

Bergama; İzmir’in kuzeyinde, merkeze 107 kilometre uzaklıkta bulunan bir şehirdir. Sahip olduğu
zengin tarihi geçmiş ve arkeolojik açıdan 140 yıla yakın süredir devam eden kazı ve kurtarma ça-
lışmaları ile dünyanın önemli arkeoloji kentlerinden birisidir. 2014 yılında UNESCO çok katmanlı kültür
mirası listesine dahil olmuştur.(UNESCO listesine giren 999. şehridir) Şimdi bakalım bu ilkler neler:
-İlk kez deriden kâğıt yapımı yani parşömen
-İlk doğal tedavi (Müzikle, tiyatro ile spor ya da güneş ile)
-İlk doğal ilaç kullanımı (Farmakoloji)
-İlk defa tıp ve eczacılık simgesi olarak yılanın kullanımı
-İlk kez 200.000 ciltlik bir Asya Kütüphanesi
Tarihi
Bergama’nın adı her yazılı kaynakta farklılık göstererek Pergamon ya da Pergamum olarak ge-
çiyor ancak her iki kelimenin anlamıda, eski dönemlerde Anadolu’da yaşayan Hitit halkının dilinde
kale (yukarı şehir) anlamına geliyor. Yapılan bilimsel araştırmalara göre Bergama ve çevresinde ilk
yerleşimin milattan önce 3000’li yıllar kadar (Eski Tunç Çağı) gittiği anlaşılmaktadır. Eğer göçebeliği
ya da savaşları saymazsak, Bergama’da düzenli yaşam ve şehirleşme milattan önce 7-6. yüzyılda
başlamıştır.
Şehrin kimin tarafından kurulduğuyla ilgili ise tarihi kaynaklarda iki farklı isim öne çıkar. Lidyalı
gezgin ve coğrafyacı olan Pausanias, Yunanistan’dan Mısır’a kadar yaptığı seyahatleri yazdığı “Yu-
nanistan’ın Tasviri” kitabında Bergama’nın kahraman Pergamus tarafından kurulduğunu yazmıştır
(zaten şehrin diğer bir adı Pergamus olarak geçmektedir). Başka bir kaynakta ise Bergama’nın He-
rakles’in oğlu Telephos tarafından kurulduğu yazmaktadır. Ancak Bergama ile ilgili en kesin ve kabul
edilen bilgi, MÖ 400-399 yılları arasında Yunan Filozof Sokrates’in öğrencisi olan Ksenofon‘un yazdığı
“Onbinlerin dönüşü” kitabı olarak kabul edilmektedir. Ksenofon, MÖ 400-399 yıllarında Bergama’ya
uğradığı ve burada yerel yönetici olan Eregtrialı Gongylos’un evinde kaldığından bahseder.
27