GASTVRIJE VRAGEN AAN …
Bim , bam , bom . Gaat er al een belletje rinkelen welke passie Jan Verheyen luid en duidelijk met ons deelt ? Sinds 2008 strooit hij als stadsbeiaardier muzikale klanken over Hasselt . Dat doet hij hoog vanuit de beiaardtoren in de recent gerestaureerde Sint-Quintinuskathedraal . Benieuwd hoe dat klinkt ?
Stadsbeiaardier voor dummies . Wat mogen we ons erbij voorstellen ? “ Op zaterdagen speel ik een uur lang in de torens van Hasselt en Pelt . Het is een puur muzikaal gegeven dat extra dimensie geeft aan stadsbeleving . Vroeger hadden klokken een belangrijke functie . Luidklokken mag je zien als de allereerste massamedia . Ze galmden doorheen een stad om gevaar of onheil te melden . De rol die nu overblijft is tijdsaanduiding , een oproep om naar de mis te komen en amusement uiteraard . Maar vergis je niet , er is een groot verschil tussen een luidklok en een beiaard . De luidklok beweegt zelf , terwijl een stadsbeiaardier de klepel tegen de klok slaat . Een beiaard is het grootste en zwaarste muziekinstrument ter wereld . En de stad is je concertzaal . Dat is toch waanzinnig ? Het is iets typisch van hier . Wat de doedelzak voor Schotland is , dat is de beiaard voor ons . Al krijg ik soms de indruk dat de traditie niet voldoende leeft . Bij deze een warme oproep om minder bescheiden te zijn en ons cultureel erfgoed met fierheid uit te dragen .”
En dat is exact wat jij doet . Hoe laat je mensen kennismaken met beiaardmuziek ? “ Dat is een grappige , want willen of niet … stadsbezoekers horen mijn muziek ongetwijfeld . Om iedereen blij te maken , breng ik een mix van stijlen . Zo schoof iemand in Hasselt een bierkaartje onder de deur van de kathedraal met de boodschap dat het nummer haar goedgezind maakte . Bij Bells Lab experimenteren we met samenspel : mijn mobiele beiaard in combinatie met gitaar of piano . Zo brengen we de beiaard dichter bij het publiek .
Voor mijn concerten in de toren laat ik me inspireren door de actualiteit : is er iets gebeurd waar ik muzikaal op kan inspelen ? Klassieke muziek of hedendaagse hits , we steken het in een klokkenjasje . Van De Vier Seizoenen van Vivaldi aangevuld met een vertelstem tot Europapa van Joost Klein . Voor het wekelijkse marktconcert van een uur , mag je een dag werk tellen . Stadsbeiaardiers hebben een spreuk : als jij het kan fluiten , dan kunnen wij het spelen . Zolang er maar een goede melodielijn in zit . Kom maar op met die verzoeknummers ”, lacht hij .
Dat klinkt als muziek in de oren . Maar wat is de moeilijkheid van stadsbeiaard spelen ? “ Je speelt met handen en voeten , dus het is fysiek zwaarder . In de beiaardtoren van Hasselt uit 1751 zijn er 51 klokken , de zwaarste weegt 3000 kg en een klets . De kunst van het beiaard spelen is een gecontroleerd en zangerig spel creëren . Het instrument nodigt uit om er hard op te kloppen , maar dan maak je geen muziek . Zachte klanken krijgen is dé uitdaging : je moet de klok aaien in plaats van ze te slaan . En dat voelt tegennatuurlijk : iets wat zwaarder is nog lichter behandelen .”
Wat maakt jou een fiere stadsbeiaardier van Hasselt ? “ Het is magisch om boven in de beiaardtoren te zitten en te mogen spelen op een instrument waar onze voorouders al naar luisterden . Je weet niet hoe ze ‘ daar beneden ’ reageren op je muziek en de luisteraars zien niemand optreden . Klank is de enige verbinding . Maar hey , spring gerust eens binnen bij het museum én de beiaardtoren van de Sint-Quintinuskathedraal . Bezoekers zijn verwonderd om dit met eigen ogen te zien . En terecht . Wat voor velen nog een geheim is , is dat er niet enkel een historische beiaard hangt maar ook een speeltrommel . Die van Hasselt is heel bijzonder . Dit type is hét technisch summum van de 18e eeuw en zo zijn er maar acht in de wereld . Voilà , Hasselt is een wereldstad .”
' Ben je in Hasselt ? Geniet van de stad en van haar geluiden . Laat het over je heen komen en denk eens aan mij als je op zaterdag rond 14.00 uur de stadssfeer opzoekt .'