JAN DONIA HERDENKT
BERT VAN METEREN
‘KUNST IS EEN
MACHTIG WAPEN!’
Over Gorkum, zoals de stad Gorinchem in de voksmond heet, doen veel verhalen de ronde. Het meest
intrigerende verhaal gaat over kunst. Hoe was het in godsnaam mogelijk dat een plaats waar in de jaren 60
het stadsbeeld nog bepaald werd door (tuin)kabouters en beeldjes van honden en katten, inmiddels een
bakermat is van de constructivistische beeldhouwkunst met een internationale reputatie?
Hoe kon dat?
Omdat in die curieuze stad een man zijn hoofd ver boven het maaiveld
uitstak en door tomeloze inzet in een halve eeuw de schepper van een
beeldenstad werd: Bert van Meteren. Dit voorjaar overleed hij op
89-jarige leeftijd. Tijdens zijn leven, met name tijdens de Symposions
van 1974, 2005 en 2015, heeft hij Gorinchem een nieuw gezicht
gegeven. Een creatief gezicht. Met koninklijke goedkeuring zelfs,
want Beatrix was in 1974, 2005 en 2015 in de vestingstad aanwezig,
achtereenvolgens als kroonprinses, koningin en prinses. Je kunt haar
de beschermvrouwe van de constructivistische kunst noemen.
Curieus
De voorgeschiedenis van de creatieve explosie die de Gorkumse wereld
veranderde, is minstens zo curieus als wat later volgde. Tot 1971 werd
Gorinchem gedurende 32 (!) jaar bestuurd door burgemeester
L.J. (Rolly) Ridder van Rappard, een autoritaire man die met regelmaat zijn
stad in de schijnwerpers plaatste met merkwaardige geschriften over het
toekomstbeeld van de wereld. Zo profeteerde hij herhaaldelijk dat de
moderne kunst de beschaving naar het ravijn leidde.