34
Makkelijk lullen ? ‘ Alleen , dan ben je hier en dan ga je met buschauffeurs praten … Die moesten 200 uur per jaar méér productieve uren maken om op gelijke hoogte te komen met de concurrentie . Ja , die zeiden natuurlijk : jij hebt makkelijk lullen , met dat salaris ! Daar zijn we toen goed doorheen gekomen en daarna is dat salaris hier in het bedrijf nooit meer een punt van discussie geweest .’
60 miljoen te duur ‘ Uiteindelijk heeft een belangrijke rol gespeeld dat op een gegeven moment niemand meer kon ontkennen dat het anders moest . In 2003 had het college de situatie door McKinsey in kaart laten brengen : de RET in vergelijking met wereldwijd vergelijkbare bedrijven . De uitkomst was dat we 60 miljoen euro per jaar te duur waren . Ja , dan ben je uitgepraat hè , ook als vakbond en ondernemingsraad . En het kostte mijn voorganger de kop …’
Overtuiging ! ’ 10 miljoen werd veroorzaakt door de duurdere gemeentecao ; dat was onvermijdelijk . Maar dan bleef er nog 50 miljoen over . Ik kreeg als opdracht eerst 30 miljoen te bezuinigen en als we daarmee klaar waren , kon ik terugkomen met voorstellen voor de rest . Dat lag binnen het bedrijf natuurlijk moeilijk , maar gaandeweg zagen ze in elk geval wel mijn persoonlijke overtuiging dat het haalbaar was en ontstond er iets van hij roept niet alleen , maar hij komt ook zijn afspraken na .’
Gênant ‘ Die eerste 30 miljoen , dat vind ik een beetje gênant om te zeggen , is allemaal op kantoor bezuinigd . 200 fte weg ! Netjes via een sociaal plan natuurlijk . En als ik heel eerlijk ben , heeft niemand er wat van gemerkt . Later hebben we ook die andere 20 miljoen gerealiseerd en inmiddels ontvangen we 100 miljoen euro minder subsidie dan in 2004 .’
Dodelijke mix ‘ Eigenlijk is het om je dood te schamen . De RET was een mix van overheidsbedrijf , monopolist , geen concurrentie , vakbondsgestuurd , geen dreiging van buitenaf . Dat is een dodelijk mix . En dat is geen verwijt , aan niemand . Nou ja , niet individueel … Je hebt het wel over overheidsgeld hè .’
Investeren ! ‘ Die eerste 30 miljoen moest rechtstreeks naar het Rijk . Maar wat we daarna bezuinigden , konden we investeren in het bedrijf . Dat was kicken hoor . En ik stond ook anders bij onze chauffeurs en bestuurders : nieuwe metro ’ s , nieuwe trams ! We hebben nu de modernste vloot van heel Europa ! En mooie stations !’
Eigen gras is groener ‘ En die gemeentecao , waar toen zo voor werd gevochten , daar wil ook niemand meer naar terug . De gemeente heeft jarenlang de nullijn moeten hanteren , maar wij konden wel inflatiecorrectie geven . We betalen nu ruim tien procent meer dan als ze nog bij de gemeente hadden gezeten . 83 procent van onze mensen geeft aan er tevreden mee te zijn . Die jongens en meisjes zijn niet gek hè , die horen ook op verjaardagen hoe het bij andere bazen is , onder andere omstandigheden met veel minder zekerheid . Dus die hadden op een gegeven moment ook wel in de gaten van nou , zo slecht hebben we het niet .
De schaduwzijde … ‘ Dat neemt natuurlijk niet weg dat ik het allemaal liever in zes jaar had bereikt . Twaalf jaar is wel lang hoor . Daar moet ik ook voor in de spiegel kijken ! En ik zie nog bijna dagelijks dingen waarvan ik denk : jezus , waarom gaat dat nou fout ? Dat ambtelijke zit op sommige plekken nog wel diep in de procedures . Dat heb ik er niet helemaal uitgekregen .’
Rechten en plichten ‘ Bij de RET wordt goed voor je gezorgd . Daar sta ik helemaal achter . Maar we hebben ook iemand gehad die steeds verzuimde omdat er thuis iets niet in orde was . Toen hebben we na een paar keer gevraagd of zijn vrouw dat ook niets eens kon opvangen . Waarop die man zegt : “ Ja , maar die heeft een baan !” Daar kan ik dan ook de humor wel weer van inzien , maar we hebben rechten en plichten meer in evenwicht gebracht .’
Langjarige zekerheid ‘ Voor metro , tram en infrastructuur hadden we al langjarige zekerheid . Tot 2026 ! En op 17 mei jongstleden heeft de Metropoolregio besloten de concessie voor de bus , die nog tot en met 2019 liep , met vijftien jaar te verlengen . Dat laatste betekent werk voor 700 man hoor ! In welk bedrijf kan je nou nog zeggen dat je tot 2034 zeker bent van je werk ? Het was echt heel gaaf dat dat nog lukte vóór mijn vertrek . Ja , gaaf , dat is inderdaad wel een understatement . Voldoening past misschien beter , in de letterlijke betekenis van dat woord .’
Grote veranderingen ‘ Het wensenpatroon van de klanten is zo gigantisch aan het veranderen . Dus het openbaar vervoer verandert mee . Ik ben ervan overtuigd dat light rail metro daarin een belangrijke rol gaat spelen . Dat zie je nu al aan het succes van randstadrail . Dat voldoet aan alles wat grootstedelijk openbaar vervoer nodig heeft . Het ziet er goed uit , het is schoon , het is trendy , het rijdt met hoge frequenties . Dan stappen heren met hun aktetasje en de dames in hun mantelpakje er ook in .’
Laat de toekomst maar komen ! ‘ Een bus van twaalf meter lang die op vaste tijden een rondje rijdt , dat concept gaat op grote delen van de dag verdwijnen . On demand is de toekomst . Concepten tussen de lange wachttijden voor de bus en de te dure taxiritten in . Daar gaan we ons nadrukkelijk in profileren . Wij zijn niet de bus , de tram en de metro ; wij zijn mobiliteit ! Ik denk dat er oplossingen ontstaan die we nu nog niet eens kennen . Laat de toekomst maar komen . De RET is er klaar voor !’
TEKST : JAN DIRK STOUTEN / FRANK VIJG FOTOGRAFIE : FERDY COLLEWIJN