FIB NR2 2015 | Page 114

112 UNIEKE SAMENWERKING TIJDENS SYMPOSIUM IN GORINCHEM RUBRIEK VAN JAN DONIA De navel van de (kunst)wereld In Gorinchem is deze zomer iets bijzonders aan de hand. Op 6 juni opende prinses Beatrix het derde Symposion. Een groot evenement, waarbij op vijftien binnen- en buitenlocaties - dertien in Gorinchem, twee in Woudrichem - meer dan vierhonderd werken te zien zijn van 173 kunstenaars. Tot eind augustus, en gratis toegankelijk. Beatrix heeft een opmerkelijke band met het gebeuren. In 1974 opende zij als kroonprinses het eerste Symposion, in 2005 het tweede als koningin, en nu was zij er weer. Zij houdt van kunst en zeker van de constructivistische kunst die een dominante plaats heeft in het stadsbeeld van Gorinchem. Niet voor niets bevindt zich daar een sculptuur van Ad Dekkers dat internationaal een hoogtepunt is in het constructivisme. Deze ontwikkeling heeft een voorgeschiedenis, waarbij 1974 een draaipunt is. In de jaren zestig kreeg Gorinchem regelmatig aandacht in de media, wanneer de toenmalige burgemeester Ridder van Rappard bizarre aanvallen deed op kunstenaars uit zijn gemeente of referaten hield over de ondergang van de beschaving. Toen hij met pensioen ging, staken kunstenaars, ondernemers, politici en betrokken burgers de koppen bij elkaar. Zij hadden er genoeg van om in de landelijke pers voor joker te staan. Daarom wilden zij een evenement organiseren waarmee zij de rest van Nederland voorbij zouden lopen. Door dat initiatief wilden zij tevens afrekenen met het dedain waarmee de stad - met name Amsterdam - naar de provincie keek. In 1962 exposeerden Jan van Munster en Ad Dekkers in kunstcentrum ’t Venster in Rotterdam onder de titel “De Boeren”. Zelfspot met een snuifje bitterheid, maar het getuigde ook van een heilig vertrouwen in de eigen kwaliteit. Gorinchem, een stadje van 30.000 inwoners, heeft in de tweede helft van de twintigste eeuw relatief veel uitstekende kunstenaars voortgebracht. UITZONDERLIJK INITIATIEF Ondernemers waren in 1974 nauw betrokken bij het eerste Symposion. Dat leidde tot een uitzonderlijk initiatief, in Nederland nog niet eerder vertoond. Zestien internationale kunstenaars werden uitgenodigd om een sculptuur te ontwerpen en die in fabrieken of werkplaatsen van Gorcumse bedrijven te (laten) realiseren. Veel van de kunstwerken die toen ontstonden, zijn nu niet meer weg te denken uit het stadsbeeld. Tevoren, in de tijd van Van Rappard, werd dat gedomineerd door kabouters en beelden van kleine huisdieren. Zo werd Gorinchem van een stadje van niks een stad van alles. AD DEKKERS: SYMPOSION SCULPTUUR, 1974, BETON, 400 X 600 X 50 CM ‘Zonder de inbreng van het bedrijfsleven was het Symposion niet van de grond gekomen’, zegt Bert van Meteren, in 1974 als prominent tijdschriftenman een van de initiatiefnemers en nu, 41