104 COLUMN
The boy next door is 90 jaar
JAN D . SWART
Koos Postema was 28 jaar toen hij verslaggever werd bij de VARA . Dat speelde toen Eredivisie . Alle wedstrijden waren walk-overs . In december al landskampioen . VARA , dat was in 1960 BBC . Nooit vergaderingen , alleen maar briljante ideeën . Als Koos bij Arie van Nierop zijn declaratie inleverde , mompelde de programmabaas : daar moeten arbeiders twee weken voor werken . En dan zei Van Nierop ook nog : ik hoorde je gisteren weer het zeggen . Dat is fout . Het is ut .
Koos Postema heeft eens tegen een soldaat jij gezegd en tegen een officier u . Toen zei Van Nierop : jij moet nog eens goed nadenken over mensen . Hij zuchtte ook altijd , Arie van Nierop . Maar hij was wel , zei Koos , een van de grootste erudieten die ons land ooit gekend heeft . Dus dan ging je met van die grote rode wapperoren zijn kamer uit . Die tijd .
Jan D . Swart is journalist en oprichter van Friends in Business
Landelijk wordt Koos Postema the boy next door en doorbreekt in zijn VARA-programma ’ s alle denkbare taboes als zelfdoding , pedofilie , transseksualiteit en abortus . Koos leeft mee – dan lijkt het ook ineens een stuk minder erg . Als hij op zijn spreekuur het syndroom van Gilles de la Tourette behandelt als voorbeeld van ongecontroleerde vocale narigheid , blijkt de televisiekijker gewoon hardop te mogen lachen , want Koos lacht ook . De Tourettes horen Postema zeggen : dames en heren , het is pauze . En meteen zeggen ze : Godverdomme . Allemaal ten gevolge van een constructiestoornis in de hersenen , maar het feit is dat die twee er zelf plezier in hebben , inclusief Koos . Maar Koos Postema is jarenlang veel méér . Hij is Langs de Lijn , Tour Televisie , Klasgenoten , Haagsche Kringen en bij Friends in Business columnist van het eerste uur . Met de Remington vol getikte velletjes . Kruisjes door woorden die bij nader inzien niet pasten . Per post opgestuurd in een enveloppe , afgepast gefrankeerd .
Buiten het gezichtsveld van de televisiekijker is hij dagvoorzitter van honderden forums . Hij vindt ze het leukst . Rechtste zalen . Jongens van dertig jaar , donkerblauwe kostuums , stropdassen en een snel verstand . Hé , Koos , rooie klerelijer . En dan uitgesproken met hun dictie . Allemaal hockeyers . De zaal is tegen . Gereed zitten en vlijmscherp pareren . Koos Postema vond het verrukkelijke middagen . En dan thuis diafragmenteren . Maar toch ook weer cryptogrammen willen oplossen . Of met Thomas Rap , de uitgever , de polder in . Geen haast , stilstaan , en verbaasd kijken : daar gaat de zilverreiger .
Postema zocht in zijn actieve jaren naar een zo ’ n groot mogelijke variatie , dus ook meezingen met het Amsterdamse gastronomische gezelschap Hap H ’ mm met Johnny Kraaykamp en Cor Coster , waar ze de maandelijkse bijeenkomst beginnen met het lied Alimentatie , Alimentatie . Veel lachen . Zitting nemen in comités om de verjaardagen van Coen Moulijn en Faas Wilkes voor te bereiden , gek worden als ze een jaar lang elke maand vergaderen , maar toch gaan omdat ik dan de humor van Cor van der Gijp niet wil missen . Die dingen .
Koos Postema hield van de VARA . En als je van iemand houdt heb je ook het recht om te zeggen wat je zo vervelend aan die iemand vindt , zei hij dan . Koos vertelt . Bij de VARA is er soms ineens een vergadering . Dan gaan er 33 mensen na drie bakken loodzware koffie stemmen over een wezenlijke verandering , terwijl er tachtig niet zijn , omdat die werken . Die tachtig lezen de volgende dag op het prikbord wat er besloten is . Zo ’ n democratie heeft hele gevaarlijke tendensen . Het volk kiest .
Maar de vraag is wel of het volk met voldoende verstand is toegerust om over Herman Wigbold te oordelen . Want dat is een man met nukken . Een man die je niet aankijkt als je met hem praat . Maar wel een man met ineens de bevlieging en zo ’ n man heeft de VARA nodig . Van die mannen hou ik . Maar het volk kiest . En dat volk kan ook wraak nemen , zei Koos . En dan kwam de levensles . Ga nou niet tegen mensen als Herman Wigbold , André van Duin en Mies Bouwman zeggen : we willen je wel hebben voor een leuk programma , maar dan moet je per week drie keer vergaderen . Daar worden die mensen zoals onze ooms in Rotterdam zeggen paages van .
Koos Postema verliet de VARA toen het hospitaliseren bij de koffieautomaat zienderogen aan kracht won . Hij wilde niet alleen maar de rode boodschap . Ik ben , zei hij dan , ik ben een competitievoetballer en een clubspeler . Ik wil altijd de bovenste plaats bereiken en dus niet luisteren naar die gekken die zeggen : laten we maar B-omroep worden . Want dan hol je naar C . Dat is massapsychologie van de verliezer . Dan ga je naar de vierde klasse KNVB , op een modderig veld , met een zware eivormige bal die niet te tillen is .
Mooie man , die Koos . 90 jaar .
100 worden is zijn nieuwe target .