13
‘ Wij maken muziek samen met het publiek , met interactie op bepaalde thema ’ s . Dit jaar gaat het over eeuwige liefde . Dan gaan we op zoek naar liefdesverhalen vanuit het publiek .’ ‘ Ik ben daar tweede rij ondersteunend tenorsax , met grote bewondering voor de creatievelingen die dat allemaal in elkaar sleutelen .’ ‘ Ja , die parallel met de energietransitie heb ik wel eens getrokken : thuis oefenen , zelf zo goed mogelijk spelen , maar continu luisteren naar het samenspel , samen de muziek voelen en het verhaal kennen . Als je het zo doet , kan iedereen tot z ’ n recht komen .’
De echtgenoot ‘ Zo zie ik het wel : dat Robert en ik onze carrières samen hebben gemaakt . Hij heeft ook een prachtige carrière in het bedrijf . Dat is het mooie van een bedrijf als Shell , zo groot dat we elkaar nooit in de weg hebben gezeten . Wel veel leuke misverstanden meegemaakt . Als we samen ergens kwamen en de mensen wisten niet gelijk wie nu met wie meekwam . “ Ik doe vandaag een PrinsClausje ”, zei Robert dan als hij met mij meeging .’
heeft de rechter de ruimte om daar zelf iets voor te formuleren , in de vorm van een brede , maatschappelijke gedragen norm .’ ‘ Dat is anders dan in andere landen ; dat maakt het kwetsbaar . Zeker voor bedrijven . Als de toepassing van de wetgeving niet voorspelbaar genoeg is , dan weet je van tevoren niet waar je aan moet voldoen . Ik merk dat ook aan andere internationale bedrijven . Dat maakt ze soms huiverig voor investeringen in Nederland .’
De spiegel ‘ We zijn in de afgelopen tientallen jaren zo opgeschaald en denken zo internationaal dat we het oog voor de naaste omgeving weleens kwijtraken . Dat doen we niet goed .’ ‘ Verder speelt een rol dat we eigenlijk allemaal beta ’ s zijn , dus heel rationeel . Vaak missen we nog een beetje de sociale antenne . Ik merk dat bijvoorbeeld in de politiek . In de hele Tweede Kamer zit een handvol beta ’ s , dus de discussie gaat vaak op een manier waarin wij niet zo handig zijn .’ ‘ Dat soort dingen , daar moeten we in leren , beter in worden . Maar het moet ons niet hinderen . We zitten in een tijdperk waarin je ook fouten moet durven maken . We moeten ondernemend zijn , moedig !’
De saxofoon ‘ Dat is héél lekker ! Als ik speel , ben ik bezig met m ’ n ademhaling , met de toon , met de noten , met de dirigent , met het samenspel . Dan vervaagt al het andere …’ Mijn ouders vonden liefde voor muziek belangrijk . Als je piano oefende , hoefde je niet af te wassen . Dus na het eten wilden we allemaal heel graag oefenen . Op m ’ n twaalfde ben ik bij de harmonie gegaan in Helmond . Klarinet ! Later , in Australië , hebben we met een paar collega ’ s een big band opgericht . Speelden we bij elke schapenboerderij waar maar een verjaardag te vieren was , samen met de mensen die daar muziek maakten . In die periode ben ik overgestapt op saxofoon .’
De metafoor ‘ Toen ik weer terug was in Nederland ben ik bij een theaterorkest gegaan . Hier in Den Haag , in de Schilderswijk . Een heel creatief orkest , waar ik heerlijk op maandagochtend m ’ n gang kan gaan .’
Het buitenland ‘ Daar heb ik enorm van genoten . Het is een verrijking om in een andere cultuur te mogen leven en werken , en te zien dat je ook gewoon een product bent van de normen en waarden in Nederland . Dat besef je pas als je eruit gehaald wordt . Bovendien besef ik nu veel beter : het is prima dat we het hier in Nederland op onze eigen manier doen , maar het wereldbeeld en de bijbehorende normen en waarden , zijn in andere landen echt verschillend . Net als dat mijn waardering is gegroeid voor de dingen die we in Nederland heel goed hebben geregeld .’
Het voorbeeld ‘ In Australië is echt nog die pioniersmentaliteit , dat je het samen goed moet maken in het leven . De buurman die ’ s avonds op de deur klopt en zegt : we hebben zo ’ n mooie sterrenhemel , pak het eten in , zet je kinderen in de pick-up , we gaan de berg op . Daar deelden we dan het eten en het drinken . Nou , als ik in Helmond zo in een park ga zitten …’ ‘ Die wereldse avonturen maken je adaptief . Dat merk ik ook aan onze kinderen . Die avonturen hebben we met z ’ n vieren beleefd . Dat maakt ons hecht . Als je verhuist van het ene land naar het andere , lig je op de laatste dagen allemaal op een matrasje in de woonkamer . Dan heb je gesprekken over jullie moeten nieuwe vriendjes maken , maar wij ook , we vinden het allemaal spannend .’
De alledaagsheid ‘ Wij wonen in een huis uit 1906 , maar we hebben al tien jaar zonnepanelen . Dan word je automatisch enthousiast om te kijken waar die elektriciteit allemaal heen gaat . Vorig jaar hebben we verbouwd zodat we ook een warmtepomp kunnen installeren .’ ‘ Qua eten heeft onze dochter het vegan en het vegetarische binnengebracht . Ik kom misschien nog twee keer per jaar bij de slager . Ik hou van koken en mijn dochter ook . Het is echt heel leuk om dat allemaal te verkennen .’ Voor het werk rijd ik in een waterstofauto . Prachtige auto , rijdt prima . Knalblauw , zodat het wel opvalt … Ik doe niet alles goed , maar we dragen wel ons steentje bij .’
Het vooruitzicht ‘ We hebben een oude volkswagenbus . Helemaal ingericht . Als we straks klaar zijn , gaan Robert en ik op pad , de hele Europese kustlijn af , van hier tot Istanbul .’
FRANK VIJG VINCENT VAN DORDRECHT