97
SJAREL EX OP WEG NAAR GOUD!
‘ Sjarel Ex( 1957, Terwinselen), sinds 2004 directeur van museum Boijmans van Beuningen, is een Bok.‘ De familie van mijn vader is oorspronkelijk afkomstig uit het Limburgse stadje Thorn. Daar is trouwens de naam Ex ontstaan, een verbastering van het woord Hex. In Thorn speelden Hexen een belangrijke rol. Een van mijn voorvaderen, die koster was, kreeg ruzie met de pastoor. Dat liep zo hoog op dat hij naast de bestaande harmonie De Geiten, het muziekcorps van meneer pastoor, een nieuwe harmonie oprichtte, De Bokken. Het leidde tot tweespalt, tot in gezinnen toe. Nog steeds. Het is duidelijk dat ik als Ex een Bok ben.’
Dolle dames Misschien dat daarom de dames zo dol op hem zijn. Een geheim wapen, als je erover beschikt. Om misverstanden te voorkomen: hij is al 37 jaar samen met zijn vrouw, beeldend kunstenaar Lisa Couwenbergh. Een leuke man, 60 jaar, maar hij ziet er tien jaar jonger uit en acteert ook zo. Zijn echte geheim: continuïteit op kwalitatief hoog niveau waardoor Boijmans nu een van de meest interessante musea in Noordwest-Europa is. In de komende jaren zal het gebouw jammer genoeg gesloten zijn door noodzakelijke bouwkundige renovaties.
Century De kunstwereld maakte in 1987 voor het eerst kennis met Sjarel Ex, toen hij in het kader van Amsterdam Culturele Hoofdstad van Europa, samen met kunstcriticus Els Hoek en tentoonstellingsmaakster Nicolette Gast, Century organiseerde: hoogwaardige actuele kunstwerken op toonaangevende plaatsen in de stad.‘ We werkten vanuit een kantoortje met bureaus van de ramsj in het hart van Amsterdam. Het project vergde uiteindelijk 1,7 miljoen gulden. De enthousiaste reacties uit de hele wereld waren ons honorarium. En wat toen gebeurde, galmt nog steeds na. Jij komt er zelf nu ook weer mee.’
148.000 kilo blauwe steentjes Dat had een reden. Voor Century ontwierp Daan van Golden( 1936 Rotterdam – 2017 Schiedam) in de Hortus Botanicus een curieus project. Op de paden door de tuin liet hij kleine blauwe steentjes aanbrengen, waardoor – vanuit de lucht gezien – een rivierlandschap ontstond van een magische schoonheid. De realisatie was een gigantische operatie.‘ De steentjes, 148.000 kilo in totaal, werden aangevoerd in tientallen vrachtwagens en door vrienden uit het studentenhuis waarin ik gewoond had, op de paden gestrooid. Dit onder streng toezicht van de hortulanus, een aardige, negentiende-eeuwse man die zich op dat moment afvroeg: wat heb ik in vredesnaam in huis gehaald? Maar hij had wel vertrouwen in Daan. Die had hem verzekerd dat het geen rotzooi zou worden en dat hij persoonlijk elk steentje dat buiten de paden terecht kwam, zou teruggooien. Dat heeft hij gedaan. Gedurende de hele periode van de manifestatie heeft hij gewaakt over zijn kunstwerk. Er kwamen ruim honderdduizend bezoekers op af.’
DAAN VAN GOLDEN: BLAUWE STEENTJES PROJECT IN DE HORTUS BOTANICUS IN AMSTERDAM, 1987
Grootmeester van de Aesthetica Daan van Golden, geboren op Katendrecht, overleed in januari van dit jaar op 80-jarige leeftijd in zijn woonplaats Schiedam. Hij was een van de belangrijkste hedendaagse Nederlandse kunstenaars. Een grootmeester van de Aesthetica, die zijn leven lang geobsedeerd werd door het raadsel van de verbeelding. Na zijn overlijden organiseerde Ex in drie dagen tijd een fijnzinnige herdenkingstentoonstelling in het museum. Boijmans is de bakermat van Van Goldens kunst, het bezit meer dan 200 van zijn werken.
Het grote werk: Boijmans Na Century was Sjarel Ex vijftien jaar werkzaam als directeur van het Centraal Museum in Utrecht, waarna hij in 2004 begon aan het grote werk: Boijmans. Daar werd hij geconfronteerd met de erfenis van zijn voorgangers: Chris Dercon, van wie hij het stokje overnam en die van belang is geweest als bouwpastoor bij allerlei vernieuwingen, Wim Crouwel die meer op zoek was naar schoonheid dan naar oerkracht, en Wim Beeren, aan wie het museum zijn internationale allure dankt. Beeren is van enorme betekenis geweest voor het instituut. Hij heeft het uit het slop van netheid en fatsoen gehaald. Een tegendraadse man die op den duur verliefd werd op het museum dat hij aan het omvormen was. Toen hem eens gevraagd werd wat zijn ideaalbeeld was, antwoordde hij:‘ Museum Boijmans in Amsterdam’, waarna tot in de gemeenteraad gesodemieter volgde. Beeren was allergisch voor kleinburgers.