8
hoger te bouwen - waar de aannemer dan ook voor koos - vond hij
onacceptabel. Woedend was hij. De aannemer kreeg de opdracht
het gestorte beton een halve meter af te zagen. Zo geschiedde.
Herman Vaanholt verhaalt er enthousiast over. Honderduit kan hij
praten over het huis dat hij vijftien jaar geleden via een openbare
inschrijving kocht. Over hoe diep beledigd architect en eigenaar
waren toen Rotterdammers het de bijnaam “station RotterdamNoord” gaven. Een subtiele verwijzing naar het, zeker voor die tijd,
minimalistische ontwerp. Vaanholt: ‘Beton kun je afzagen als het
echt moet, maar de mening van de man op straat verander je niet.’
Vaanholt smult van de historie en gaat ver in zijn respect. In de
werkkamer vond hij eens een geheim opberghokje, toebehorend
aan de havenbaron. Daarin trof hij Cubaanse sigaren en enkele
“ondeugende” boekjes uit de jaren vijftig plus daaraan gerelateerde
Parijse plattegronden. Vaanholt keek ernaar, liet het door zijn
handen gaan en legde het terug. Om het vervolgens nooit meer aan
te raken. Hoort bij de geschiedenis van het huis. Daar blijf je af.
Net als de blinde muur, die hij heeft gehandhaafd. En de uitserveerkeuken. En zelfs de hoofdkeuken die weliswaar is vernieuwd maar
is ingericht als professionele keuken. ‘Het is geen woonkeuken en
best onpraktisch. Misschien vervangen we het nog eens. Misschien
ook niet.’
Maar, zijn respect slaat niet door. Vaanholt is financieel enigszins in
de voetsporen getreden van Veder, maar een hofhouding treffen
we hier niet aan. Hij zou er niet aan moeten denken. De schoonmaker komt één keer per week, dat wel. De tuinman komt één keer per
maand voor een vastgesteld aantal uren. Dat is te weinig voor een
tuin met voetbalveld-afmetingen en een grote vijver. ‘Ik vind het
genoeg’, zegt Vaanholt. ‘Ik maai zelf het gras en pak dingen aan. Ik
laat de tuinman altijd kiezen wat hij wil doen. Alles onderhouden is
onmogelijk in dat aantal uren. Meer tijd geef ik hem niet en dat is
een bewuste keuze. Het moet ook z’n natuurlijke uitstraling
behouden. En wat betreft het schoonmaken... Ik zou als ik jou was
niet overal mijn vinger langs halen. Mij stoort het niet.’
STATEMENT
Als buitenstaander kun je het een statement noemen. Want, zonder
het historische respect te verliezen, is dit ook zijn huis geworden.
Meer dan dat zelfs. Dit “station Rotterdam-Noord” is toch vooral
domein van Vaanholt en zijn vriendin. Niet van Veder. Natuurlijk,
die scheepsdeur blijft. Ook dat is onderdeel van Vaanholt, die
nostalgie op waarde weet te schatten. Maar hij heeft er, als
liefhebber van de moderne kunst, zijn eigen karakter aan toegevoegd. Het staat vol met kunstwerken. Werken aan de muur,
beeldhouwwerken die de aandacht trekken en foto’s die zich niet
met elkaar laten vergelijken. De variëteit valt op. Hij lijkt geen
uitgesproken smaak te hebben. Ook dat is schijn. Alles wat hier
staat of hangt, voldoet aan twee eisen: 1) hij vindt het mooi en 2) hij
vraagt zich af waar hij eigenlijk precies naar k ijkt. ‘Ik ben op zoek
naar de rationale van alles. Er zit altijd een verhaal achter. Zoals bij
een foto. Een fotograaf als Pieter Hugo doet dat prachtig. Eén van
zijn beste vrienden heeft zijn gezicht vol tatoeages. Je lacht je rot
als je het ziet. De man heeft een roze overhemd aan. Maar als er
volgens mij nou iets anti-gay is, zijn het wel al die tatoeages in z’n
gezicht. Je voelt overhemd en gezicht conflicteren. Dat intrigeert
me. Een tatoeage op zo’n plek is heftig. Dat is een wel heel uitgesproken mening. Het is niet mijn keuze, maar het zet me aan het
'Alles is een nuance
op de eerste keer'
denken. Waarom doet iemand dat? Ik respecteer z’n keuze.’
‘Dat heb ik ook met een aantal werken uit Nigeria. Er zit een groot
verhaal achter. Omdat ik zelf een jaar in Nigeria hebt gewerkt,
komen de situaties en personages me bekend voor. De fotoserie
Permanent Error heeft ook zo’n verhaal. In die serie zijn foto’s
geschoten van mensen die wonen op een grote vuilnisbelt in Ghana.
Zij trekken koperdraad uit oude computers. Dat tonen de foto’s,
maar is dat het verhaal? Die computers komen bij de welvarende
landen vandaan en belanden daar op de vuilnisbelt. Het koperdraad
erin, is de enige waarde. Dat is de twist in zo’n situatie. Wij weten
zo goed hoe het allemaal moet in de wereld, vanuit ons perspectief
gezien. Als je onze wereld uit gaat en je kijkt eens rond in een