110
ROTTERDAMSE BEELDENDE KUNST TELT
INTERNATIONAAL MEE
Dynamische spirit
neemt stad in bezit
Rotterdam telt op het terrein van de actuele beeldende kunst
(ook) internationaal mee. Dat is een vrij recente ontwikkeling.
Al decennia doet de stad haar best om te scoren en soms
lukt dat, maar altijd bleef zij hangen in de slipstream van
Amsterdam. Dat leidde hier en daar tot een
minderwaardigheidscomplex, maar daar is inmiddels geen
reden meer voor.
Dat is ten dele te danken aan de wijze waarop museum Boijmans van
Beuningen zich manifesteert. Met name voor design en mode hoort
het bij de Europese top. Bovendien krijgt het straks in het Museumpark met het Collectiegebouw een extra expositiefaciliteit, die als
architectonisch hoogstandje zeker kunsttoeristen naar de stad zal
lokken. Voor het zover is, moeten nog wel enkele hindernissen uit de
weg worden geruimd. Omwonenden zijn niet blij met het plan. Ik vind
het een intrigerend gebouw, goed voor de stad, goed voor de kunst.
Maar er is iets anders aan de hand, iets dat niet rationeel te definiëren is. Een geheimzinnige thrill, die de voedingsbron is van avantgarde. Dat heeft magneetwerking. In een stad waar deze dynamiek
heerst, willen kunstenaars zich vestigen of tijdelijk verblijven. Berlijn
heeft het. Rotterdam krijgt die dynamiek ook, met veel kunstenaars
in de frontlinie. Die spanning werd duidelijk in de eerste week van
februari tijdens de kunstbeurs Art Rotterdam in het Van Nelle
gebouw. Met elders in de stad andere evenementen, zoals twee
kleinere kunstbeurzen en open huis in twee grote atelierpanden (Borgerstraat, Lange Hilleweg). Het transport tussen de diverse locaties
werd verzorgd door bussen die de hele dag (en avond) reden. Al met
al was het een fantastische happening.
Vooraf hadden toonaangevende kranten zoals Le Monde en
Süddeutsche Zeitung gewezen op de betekenis van Art Rotterdam als
relatief kleine winterbeurs met een honderdtal kwalitatief vaak
interessante galeries, met name uit België, Duitsland en Engeland.
Dat op zich is opmerkelijk. Tot nu toe werd in het buitenland nooit
aandacht geschonken aan Nederlandse kunstbeurzen, behalve de
Tefaf, maar dat is een chapiter apart, met een nadruk op de zeventiende eeuw. Dat die aandacht er nu wel is, is veelzeggend, ook voor de
positie die Rotterdam aan het verwerven is.
INTERNATIONALE UITSTRALING
‘Art Rotterdam is veruit de belangrijkste kunstbeurs van Nederland’,
zegt de Rotterdamse galeriehoudster Cokkie Snoei. ‘Zij heeft een
groeiende internationale uitstraling. Buitenlandse verzamelaars
komen er speciaal voor naar Rotterdam. In feite is het idioot dat
Amsterdam met haar grote mondiale uitstraling geen vooraanstaande beurs heeft.’ Tijdens de vijf dagen die de beurs duurde, kwamen
25.000 bezoekers naar Van Nelle. Zij zorgden voor een behoorlijke
omzet, vooral in de prijscategorie rond de duizend tot vijfduizend
euro. Velen knoopten er een bezoekje aan een van de andere locaties
aan vast. Het was in die eerste week van februari aanleiding tot veel
reuring. De openingen van de tentoonstellingen in TENT aan de Witte
de Withstraat op donderdagavond (Woody van Amen en Hidde van
Schie) en in Boijmans op vrijdagavond brachten vele honderden
mensen op de been.
BEWAKER VAN DE BESCHAVING
Rotterdam is de tweede stad van Nederland. Net als in andere
Europese landen is er sprake van een tweedestedensyndroom. In
Frankrijk zijn Marseille en Lille geweldig actief, maar Parijs kunnen ze
nooit inhalen. Rotterdam kan Amsterdam met zijn Rijksmuseum, het
Van Gogh, het Concertgebouw, Carré nooit inhalen. Maar het kan wel
het focus richten op sterke punten en die uitbouwen. Art Rotterdam
is zo’n sterk punt, het filmfestival IFFR is zo’n sterk punt, de interesse
van kunstenaars om hier te werken is zo’n sterk punt. Dat laatste is
essentieel. Zonder kunstenaars is er geen kunst. Dat legt ook een
verplichting bij de overheid. Die is in mijn visie de bewaker van de
Beschaving. Moet dat althans zijn. En moet binnen de grenzen van het
mogelijke voorwaarden scheppen, waardoor kunstenaars hun
creativiteit kunnen ontplooien.
Voor kunstenaars is het nog steeds een moeilijke tijd. In tegenstelling
tot de situatie in België en Duitsland is in Nederland sprake van een
beperkte kunstmarkt. Die is door de crisis verder gekrompen.
Daardoor staat de kunst nog steeds onder druk, ook al omdat Rijk en
gemeente de subsidiekraan op druppelen hebben gezet. Gelukkig zijn
kunstenaars een moreel en mentaal sterke groep overlevers. De
naargeestige opvatting dat zij uitvreters en profiteurs zijn, mist elke
grond. Uit een onderzoek dat het bureau Motivaction in opdracht van
de stichting KunstAccommodatie Ro GFW&F