¹ 7( 7) 2015 Linguistics
DOÇ. DR. NERGIS BIRAY
Pamukkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü
UZM. SEMA EYNEL
Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Doktora öğrencisi
Ұсынылған еңбекте қазақ тіліне және әдебиетіне байланысты Түркияда жарияланған мақалалар, ғылыми конференциялар мен симпозиумдарда жария етілген ізденістер библиографиялық көрсеткіш түрінде берілген. Авторлар библиографияның ғылыми зерттеулер жүргізудегі маңызын атап көрсетеді. Көрсетілген мақалалар мен ізденістер хронологиялық тәртіппен берілген. Еңбектің мақсаты- библиографиялық көрсеткішті Қазақстан оқырманына таныстыру.
Данная работа представляет собой библиографический указатель статей и научных изысканий, посвященных исследованию казахского языка, опубликованных, а также представленных на различных научных конференциях и симпозиумах на территории Турции. Все статьи, представленные в указателе, приведены в хронологическом порядке. Цель статьи- ознакомить с библиографией казахстанских исследователей и читателей.
In this article is situated published articles and presented symposium papers as related to Kazak Turkish and Kazak literature in Turkey as bibliographic. Bibliographies is important. Because they contain the sources of reach of researchers. They show resources as collective. They are given as the chronological The article collects the published articles and presented papers in Turkey. In addition, the article aims, the identification of this bibliography in Kazakhstan.
TÜRKİYE’ DE KAZAK TÜRKÇESİ ÜZERİNE YAYIMLANMIŞ DİL VE EDEBİYAT KONULU MAKALE VE BİLDİRİLER
GİRİŞ Son yıllarda basım işlerinin oldukça gelişmesi ve buna bağlı olarak kitap, makale, bildiri kitapları gibi ilmî eserlerin de artması sebebiyle bir konu ya da bir yazar hakkında bir araştırmacının, bir akademisyenin her şeyi bilmesi ve takip edebilmesi zor bir hale gelmiştir. Bu açıdan ele alındığında herhangi bir konu etrafında yazılmış veya sunulmuş çalışmaları bünyesinde toplayan bibliyografyalar, araştırmacıları derli toplu bir kaynak listesine ulaştırma, onlara yol gösterme bakımından önemlidir ve çalışmaları destekleyen, verimli hale getiren ana kaynaklar olarak kabul edilmektedir. Türkiye’ de Türkiyat araştırmaları Cumhuriyet döneminde hız kazanmış ve yoğunlaşmıştır. Türk dünyası yani Türkiye dışındaki Türk topluluklarının dil, edebiyat, tarih ve kültürü, bu araştırmaların önemli bir kısmını oluşturur. Bütün Türk lehçeleri üzerinde yapılan çalışmalar, özellikle 90’ lı yıllardan sonra oldukça büyük bir artış göstermiştir. 90’ ların öncesinde de çalışmalar vardır. Fakat 90’ lı yıllar, gerek tez gerek kitap gerekse makale ve bildiri gibi ilmî çalışmalar, ders kitapları, antolojiler gibi büyük ve verimli eserlerin yayımlandığı bir sürecin başlangıcı olmuştur. Telif ve çeviri yoluyla Kazak Türkçesi ve Kazak edebiyatı hakkında önemli bir bilgi birikimine ulaşılmıştır. Bugün Türkiye’ de Türk dünyası ile ilgili tarih, sosyoloji, iktisat, vs. alanlar yanında Türk lehçelerinin dil ve edebiyatları hakkında da çalışmalar yapıldığı gibi, aynı türdeki çalışmalar Türk cumhuriyetleri ve Türk topluluklarında da yapılmaktadır. Bu açıdan farklı coğrafyalarda yapılan çalışmaların dönem dönem bibliyografik olarak derlenip toparlanması ve bu alanda çalışanlara sunulması büyük bir önem taşımaktadır.
Kazakistan’ daki Kazak Türkçesi, edebiyatı, tarihi, kültürü ile ilgili çalışmaları, Türkiye’ deki araştırmacı ve akademisyenlere tanıtan Kenan Koç’ un editörlüğünü yaptığı, 1990-2007 yılları arasında yapılan çalışmaları kapsayan“ Ş. Ş. Sarıbayev, Kazak Türkçesi I-II, IQ Kültür Sanat
Yayıncılık, İstanbul, 2009” adlı iki ciltlik kitap, bu alandaki ihtiyaca cevap veren eserlerden biri olmuştur. Türkiye’ de Kazak Türkçesi, edebiyatı, tarihi ve kültürü alanında yayımlanan kitaplar ve farklı konularda yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri de“ Nergis Biray, Esra Gül Keskin, Türkiye’ de Kazak Türkleri, Kazak Türkçesi, Tarih ve Kültürü Üzerine Yayımlanmış Kitaplar, Hazırlanmış Tezler, Evraziya Bilimi-Xalıqaralıq ğılımiy-ädistemelik, pedagogikalıq jurnal, Semey-Kazakistan, No 5( 5) 2015, s. 17-27” adıyla Kazakistan’ da yayımlanarak oradaki ihtiyaca cevap vermeye çalışmıştır. Bu bibliyografya, bir bakıma Türkiye’ de Kazak Türkçesi, edebiyatı, tarihi ve kültürü alanında yayımlanan kitaplar ve farklı konularda yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerini tanıtan bibliyografyaya ek olarak hazırlanmıştır. Bibliyografya, Türkiye’ de yayımlanan makale ve bildirileri bir başlık altında toplarken aynı zamanda bu çalışmaları Kazakistan’ da da tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu alanlarda çalışan öğrencilerin, araştırmacı ve akademisyenlerin bu çalışmaları tespit ettikten sonra istedikleri kaynaklara ulaşmaları daha kolay olacaktır. Bu gayeyle toplanan makale ve bildiriler tabii ki Türkiye’ deki çalışmaların tamamı değildir. Hepimizce de bilindiği üzere özellikle basılmayan bildirilerin tespit edilmesi oldukça zor olmaktadır. Bu sebeple bu bibliyografik çalışmanın eksiklerinin olması da mümkündür. Dönem dönem yeni yayımlanan makale ve sunulan bildirilerin eklenmesiyle daha fazla yayın toplanmış olacaktır. Bibliyografya,“ Makaleler” ve“ Bildiriler” başlıkları altında tarihî sıralamayla sunulmuştur. MAKALELER 1957 A. N. SAMOYLOVİÇ,( Çev. Saadet ÇAĞATAY),“ Kazak
Kelimesi Hakkında”, TDAYBelleten( 1957), s. 95 – 104. 1974 Ahmet Bican ERCİLASUN,“ Kazaklar Arasında”, Töre,
Kasım 1974, yıl: 6, s. 42.
12