Ermenistan Rehberi
Çünkü nehrin akım hızı nehir yukarı yolculuğa
izin vermez. Teknelerini tahta yerine deriden yap-
malarının sebebi budur. Eşekleriyle Armenya’ya
ulaşır, yeni tekneler yaparlar.” (Herodot, Istoriai,
I.194. İş Bankası Yayınları, çev.Müntekim Ök-
men)
Aynı ticareti Herodot’tan esinlenen Amin Maalouf
daha edebi bir şekilde anlatıyor:
“Dicle, akıntıyla inilen ya da yelkenliyle çıkılan
Nil’in tersine, tek yönlü akar. Mezopotamya’da
rüzgârlar, tıpkı sular gibi, içerilere doğru değil,
dağdan denize eser; o kadar ki, süklüm püklüm
geri dönüşlerinde, çorak yollar üzerindeki köyleri-
ne onları çekecek olan eşek ve katırları da gidiş-
lerinde taşımak zorunda kalır sandallar.
Uzak kuzeyde doğan, kayaların arasından fışkı-
ran Dicle ile baş etmeyi sadece birkaç Ermeni
kayıkçı göze alabilir. Yolcuların karşılaşmadı-
ğı, birbirini geçmediği, birbirine selam ve işaret
vermediği garip bir yoldur Dicle yolu. Koruyucu
meleği olmayan, kıyıdaki hurma ağaçlarından
başka eşlik edeni bulunmayan gemicinin çektiği
yalnızlık duygusu, bu yüzdendir” (Amin Maalouf,
Işık Bahçeleri, Yapı Kredi Yayınları, çev. Esin Talu
Çelikkan)
Günümüzde ise şarabın anavatanı olan Erme-
nistan, nüfusun azlığı ve yurt dışına hemen hiç
şarap satmaması nedeniyle, toplamda yaklaşık
beş milyon litre şarap üretmekte. Ürettikleri, ge-
nellikle, eski usul, Demir Perde ülkelerine özgü
yarı tatlı şaraplar. Ama bunlar dışında, Voske Hat,
Hınduğnı, Kangun ve Areni gibi yerel üzümler-
den ve uluslararası üne sahip çeşitli üzümlerden
iyi şaraplar da yavaş yavaş üretilmeye başlamış
durumda.
96
Özellikle iki yeni üretici öne çıkıyor. Birincisi, İtalya’da
yaşayan Zorik Ghraibyan tarafından kurulmuş olan
‘Zorah Wines’. Yeğegnadzor bölgesinde, yerel Areni
üzümünden ürettiği ‘Karasi’ adlı şaraplar bütün dün-
yada çok beğeniliyor. Elazığ’ın Öküzgözü şaraplarına
benzeyen bu şarap 2012 yılında İzmir’de düzenle-
nen Wine Blogger Konferansı’na, Ermenistan’la tica-
ret yapan bir arkadaşımın büyük çabalarıyla, tadıma
son anda yetiştirilmiş ve neredeyse ayakta alkışlan-
mıştı. Şarap tutkunu, çok yetkin bir grupla yaptığımız
kör tadımda da beraber tadıldığı şaraplar arasında en
çok o beğenilmişti.
Diğer bir üretici ise, Ermenistan’a yapılan en büyük
yatırımlardan olan Armavir şarapları. Armavir bölge-
sinde, denizden 1100 metre yükseklikte, 400 hektar
gibi inanılmaz büyüklükteki bağlarda, pek çok ulus-
lararası ve yerel üzüm cinsi yetiştiriliyor. Arjantinli iş
adamı Eduardo Eurnekian’a ait firmanın Karas şara-
bı epey beğeni topluyor. Şarap dünyasının süperstar
yapımcılarından Fransız Michel Rolland tarafından
danışmalık verilen firma müthiş bir potansiyele sahip.
Yerevan’da şehir içindeki mütevazı ve çok kullanışlı
şaraphanesinde yerel üzümler üzerinde çalışmalar ya-
pan Semina danışmanlık şirketinin ve Yerevan Şarap
Akademisi’nin sahibi Vahe Keushgueryan’la yaptığı-
mız tadımda dünya çapında ünlü birkaç büyük şarap
üreticisinin yatırım yapmak üzere olduğu bilgisini al-
dım. Vahe, Vayots Dzor’da bir fidanlık kurmuş; böl-
genin üzümlerini orada özenle yetiştirip bu üzümleri
kullanmak isteyenlere üzümleri o sağlıyor. Bölgedeki
yerel üzümlerin ve şarabın ilk üretildiği toprakların ge-
leceği için çok sevindirici haberler bunlar.
Geleceğin topraktan geçtiğine inananlardanım; bu
toprakların mucize ürünü şarabın daha fazla üretil-
mesi, bu coğrafyayı paylaşan herkes için ümit uyan-
dıran bir gelişme.