söz konusu olduğunda;
10 Milyon ABD Doları miktarından fazla ölçüde 7 yıllık süreyle yatırım yapıldığında.
Özbekistan Cumhuriyeti Yatırım Programına dahil projelerin kapsamındaki yabancı yatırımcı,7 yıllık süreyle kar vergisinden muaf tutulacaktır;
Özbekistan Cumhuriyeti Yerel Programına dahil olan projeleri kapsamındaki yabancı yatırımcı 5 yıllık mülk vergisinden
muaf tutulacaktır;
Yatırım koşullarını olumsuz etkileyen
yeni bir yasal düzenleme kabul edildiği durumlarda,10 yıllık süre kapsamındaki yabancı yatırımlar hukuk koruması altında
olacaktır(Söz konusu yeni düzenlemelerden
etkilenmeyecektir);
Ürettiği ürünün(iş,hizmet)satış oranının
en az yüzde30’unu ihraç eden işletme, yüzde 50 kar vergi indiriminden yararlanabilecektir;
Ürettiği ürünün (iş,hizmet) satış oranının yüzde 15 ile yüzde 30’unu ihraç eden işletme, yüzde 30 kar vergi indiriminden yararlanabilecektir.
ÖZBEKİSTAN’DA ÖNEMLİ
PROJELERE İMZA ATAN TÜRK
FİRMALARI
Tekstil sektöründe Namangan vilayetinde TEKFEN’in %60 sermaye payına
(22.2 milyon dolar)sahip olduğu63 milyon
DM(yaklaşık 37 milyon dolar)yatırım tutarlı PAPFEN ve 23 milyon dolar yatırım tutarlı(%51 nispetindeki Türk sermayesi 11.7
milyon dolar)ASNAM pamuk ipliği üretim
fabrikaları faaliyette bulunmaktadır.
Urgenç’te kurulan HAZERM-NURTOP
Özbek Türk Ortak Şirketi,13 milyon dolarlık Pamuk İplik Fabrikasında (%56 lık Türk
sermayesi payı7.2 milyon dolar)2001 yılı
sonunda üretime başlanmıştır.
2002 Mart ayında yine Taşkent’te faaliyete geçen 4.7 milyon dolarlık ŞAYHANTAHUR Tekstil Fabrikası (%75 nispetindeki Türk sermayesi payı 3.5 milyon
dolar),Namangan vilayetindeki BEŞTEKS
fabrikası diğer Özbek-Türk ortak yatırımlarıdır.
2003 yılında Fergana’da faaliyete geçen 24 milyon Euro proje tutarlı BESTEX Türk-%21.6’şar nispetindeki payları karşılığı Türk sermayesinin 10.3 milyon
Euro(yaklaşık 11 milyon dolar)olduğu açıklanmıştır.
2004 VE 2005 yıllarında da birkaç Özbek-Türk tekstil fabrikası faaliyete başlamıştır. Bunlardan BAGAT TEKSTİL
Fabrikası Hazerm vilayeti Bagat ilçesinde Türk-Özbek sermayesi ile kurulmuş ve
25.08.2004 tarihinde açılmıştır. Sermayesi
yaklaşık 13.5 milyon EURO olup ,400 kişi
istihdam edilmektedir. Fabrikada iplik ve
ham bez üretimi yapılmaktadır.
2007 yılında Mimataş,Andicanda 48
milyon dolarlık iplik fabrikası yatırımı gerçekleştirilmiştir.
Ülkede uygulanan ekonomik politikalar
paralelinde ve özellikle1996 yılı sonlarından itibaren Özbekistan’da yaşanmaya başlanan konvertasyon kısıtlamaları sorununa
bağlı olarak, özellikle konsinye satış şekliyle gıda ithalatı yapan Türk firmaları başta bisküvi, çikolata, sakız, un, ekmek ve süt
mamulleri alanında olmak üzere gıda sektöründe küçük çapta yatırımlara yönelmişlerdir.
1993 yılında T.C Ziraat Bankası ile Özbekistan AT Pakhtabank’ın %50 ‘şer hisseye sahip olarak kurdukları 2 milyon dolar
sermayeli UTBANK 1993 yılı sonlarında başlattığı bankacılık faaliyetlerini başarıyla sürdürmektedir.2007 yılı itibariyle, öz
kaynakları 6.62 milyon dolar, aktif toplamı 23.96 milyon dolar,toplam krediler 5.33
milyon dolar olup bankanın net karı 1.4 milyon dolara ulaşmıştır.(1)
Bunun yanı sıra Koç Holding, Özbek ortağı ile 64 milyon dolar sermayeli bir fabrika açarak otomotiv montaj sektörüne
girmiştir. Aysel İnşaat Anonim Şirketi tarafından tamamlanan birçok küçük ve orta
büyüklükte projenin yanı sıra toplam tutarı 251.9 milyon dolarlık Taşkent Uluslararası Ticaret ve Gösteri Merkezi Projeleri kapsamında Intercontinental Otel,International
Business Center.alışveriş merkezi,park ve
otopark inşaatı,14.8 milyon dolarlık Taşkent Akuva Eğlence Parkı inşaatı,39.6 milyon dolarlık Milli Banka (NBU) Merkez Binası inşaatı ve ek inşaat işleri,37.9 milyon
dolarlık Buhara,Semerkant ve Urgenç Hava
Alanları birinci aşama inşaat işleri,11.9 milyon dolarlık Cizzah UZEXIDE Akü Fabrikası İnşaatı tamamlanmış olup; 50 milyon
dolar tutarındaki ABD Taşkent Büyükelçilik
binası inşaatı ve 2.5 milyon dolar tutarındaki NBU Sanat Müzesi kaba inşaat işleri sürdürülmektedir.
Türk
Şeker-Yüksel
Şeker
Konsorsiyumu,Alsim-Alarko
Anonim
Şirketi,Tekfen Simko A.Ş,Gama İnşaat
AŞ, Baytur İnşaat Taahhüt AŞ, Ulus İnşaat Şirketi,Akaltın Firması, Assos İnşaat Ltd
Şti,İdil İnşaat, Apeas Mühendislik ve İnşaat
Ltd Şti,TTK Şirketi,Demir Grubu,Aysel İnşaat ve Taahhüt AŞ. Büyük çaplı müteahhitlik işlerine imza atan firmalar olarak ön plana çıkmaktadır.
Yukarıda belirtilenlerin dışında Türk
firmaları tarafından bağımsızlığın ilanından itibaren Özbekistan’da gerçekleştirilen
düşük bedelli birçok müteahhitlik hizmeti
söz konusudur Bugüne kadar firmalarımızca üstlenilmiş toplam müteahhitlik hizmetlerinin tutarının 1 milyar dolar barajını çoktan aştığı belirtilmektedir.
Özbekistan’da tarihin izlerini görebileceğiniz 4000’ den fazla yer bulunmaktadır.
Dünyadaki pek çok insan; Semerkant,Buhar
a,Hive,Kokand,Şahrisabz gibi tarihi kentleri bilir.
Amuderya nehrinin sağ tarafında Tuprak Kale,Berput Kalesi,Gildursun ve en
eski tarihten kalan kale ve site kentlerinden
biri olarak bilinen Kavat Kale yer almaktadır. Hive’nin hemen yakınında eski tarihi ve
mimari özellikleri yansıtan binaları,Termez
yakınındaki eski çağ Budist tapınaklarını
görebilirsiniz .Bunların hepsi de açık hava
müzesidir. Bu noktada turizm sektörü de yatırım yapılabilecek cazip bir sektör olarak
karşımıza çıkmaktadır.(2)
Özbekistan haberimizde de anlattığımız gibi Orta Asya’nın kalbi, Orta Asya ise
21.yüzyılın can damarı.
İşte kendisini daha da geliştiren Özbekistan Türk yatırımcıları önünde büyük bir
potansiyel olarak durmakta.Umarız önümüzdeki süreçte çok daha fazla yatırımcımız bu potansiyeli doğru biçimde kullanarak Özbekistan’da ki bu büyük pastadan
paylarını alırlar.
KAYNAKÇA:1-2(KONYA
TİCARET
ODASI ÖZBEKİSTAN CUMHURİYETİ
ÜLKE RAPORU)
ŞUBAT/MART 2016
129