BÖLÜM 1 • Kadın Sağlığına Genel Bakış
31
Kanser Türü
Beyin, Sinir Sistemi
4,7
Uterus Serviksi
7,1
7,5
Over
Mide
8,6
8,6
Trakea, Akciğer
9,9
Non-Hongkin Lenfoma
11,4
Uterus Korpusu
15,3
Kolorektal
29,8
Troid
45,10
Meme
0,00
5,00
10,00 15,00 20,00 25,00 30,00 35,00 40,00 45,00 50,00
Şekil 1-3. Kadınlarda En Sık Görülen 10 Kanser Türünün İnsidansı (100.000’de, Dünya Standart Nüfusu),
Türkiye 2011
Kaynak: Başara BB, Güler C, Yentür GK, ve ark. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü,
Ankara: Sentez Matbaacılık ve Yayıncılık, 2013, s. 1-164.
serler olarak bildirilmektedir. Dünyada olduğu
gibi Türkiye’de de kadınlarda en sık görülen
kanser türleri arasında ilk sırada meme kanseri
yer almaktadır (Şekil 1-3).
DSÖ’nün Dünya Kanser Raporu (2008) sonuçlarına göre; dünyada kadınlarda en fazla
ölüme neden olan kanserin akciğer kanseri
olduğu bildirilmektedir. Bu durumun; akciğer
kanserinin kötü prognozunun yanı sıra, büyük
ölçüde kadınların sigara kullanmasalar bile pasif
içiciliğinden ve kadınlarda sigara içme oranının
artmasından kaynaklandığı belirtilmektedir.
Kadınlarda görülen kanser türlerinin etiyolojik faktörleri aşağıda sıralanmıştır:
Ailede kanser öyküsü,
Ağır kimyasal, metaller ve radyasyona maruz kalma,
Uzun süreli progesteronla kombine edilmemiş östrojen kullanımı,
Biyolojik ajanlar (Hepatit B-C, papilloma virüsleri, helikobakter pilori gibi),
Yaşam tarzı [sağlıksız beslenme, obezite,
yoğun stres yaşama, sigara dumanına maruziyet (aktif, pasif içicilik), çalışma hayatı
(boyama sektöründe çalışma gibi)].
Sonuç olarak hemşirelerin;
Dünyada ve Türkiye’de kadınlarda görülen
kanser türlerini, bu kanserlerin insidans,
prevalans ve prognozunu bilmesi,
Yaşadığı toplumdaki kadınların yaşam tarzı,
aile öyküsü, beslenme durumu gibi kansere
neden olabilecek etiyolojik faktörler hakkında bilgi sahibi olması,
Kadınlarda görülen kanserlerle ilgili elde
ettiği veriler doğrultusunda, stratejik bir eylem plan geliştirmesi,
Geliştirdiği stratejik eylem planı doğrultusunda koruyucu önlemler alması (sağlık taramaları, sağlık eğitimleri gibi),
Kanserden şüphelendiği vakaları en kısa sürede ilgili sağlık birimlerine yönlendirmesi
gerekmektedir.