BÖLÜM
3
NÖROHİSTOLOJİ
(SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI)
Sinir sistemi yapıları, sinir dokusundan yapılıdır. Sinir dokusu, diğer dokularda olduğu
gibi kendine özgü hücreler ile bu özel hücrelere destek ödevi gören ara hücrelerden
yapılıdır. Sinir dokusunun, anatomik, fonksiyonel, genetik ve trofik temel hücreleri
nöronlardır. İnsan sinir sistemi kapsamında 10 - 15 milyar nöron vardır. Herbir nöron,
impuls alma, impuls iletme ve impuls üretme yeteneğine sahip çok özel bir hücredir. Fakat
bölünerek çoğalma yeteneğinden yoksundur. Sinir doku kitlesinin ancak %10’u nöronlar
tarafından oluşturulur. Sinir dokusunda bulunan diğer hücreler nöroglia’lardır. Nöroglia’lar,
sinir dokusunun çok özel hücreleri olan nöronları, diğer dokulardaki bağ dokusuna benzer
şekilde destekleyen, koruyan, nöral beslenme ve MSS’nin savunmasını sağlayan, noneksitabıl
hücrelerdir. Nöroglial doku, bağ dokusunun sert matriksine göre oldukça yumuşaktır; bu
nedenle sinir hücrelerini “kuş tüyü yatakta” yatar gibi destekler. Nöroglialar, nöronların 10
katı kadar sayıda olup, nöronların aksine hastalık veya travmalara yanıt olarak mitotik
bölünme ile tüm yaşam boyunca çoğalma yeteneğine sahiptir.
NÖRONLAR
Nöronlar (neuron, neurocytus), sinir dokusunun temel hücreleri olup hücre gövdesi
(corpus neurale, perikaryon) ile uzantılarından (dendritum ve axson) oluşur.
NÖRON GÖVDESİ (corpus neurale, perikaryon, soma): Diğer hücrelerde olduğu gibi
perikaryon da hücre zarı ile sınırlanmış bir sitoplazma ve bunun merkezindeki bir
çekirdekten ibarettir. Hücre membranı, sinir impulsunun geçişi ve duraklatılmasında
önemli rol oynayan, çift katlı, lipoprotein yapısında bir zardır. Çekirdek genellikle büyük,
33