748 SIRA SİZDE- YANIT VE AÇIKLAMALAR
BÖLÜM I. BİYOKİMYAYA GİRİŞ VE HÜCRE
SORU 1. Klasik tetrahedron yapısında( metan da( CH 4
) olduğu gibi) hidrojen atomları arasında 109.5 o açı bulunur. Su molekülündeki iki hidrojen atomu arasındaki 105 o‘ lik açı molekülün bükülmüş tetrahedron yapısı göstererek dipol karakter kazanmasını sağlar. Oksijen atomunun en dış yörüngesinde bulunan ve elektron ortaklaşmasına katılmayan iki çift elektron bükülmüş tetrahedron yapısına bağlı olarak nükleofilik özellik taşır. YANIT-D
SORU 2. İmidazol halkası üç karbon ve iki hetero atomdan( azot atomundan) oluşan beş üyeli heterosiklik halka yapısındaki fonksiyonel gruptur. Biyomolekül yapısında benzen halkasından bir hidrojen atomunun çıkmasıyla oluşan aromatik / halkalı yapıda bir fonksiyonel grup olan fenil grubu görülmektedir. YANIT-E
SORU 3. ELISA yöntemi özgül antijen( analit)-antikor kompleks oluşumunun antikorlara alkalen fosfataz veya horseradish peroksidaz gibi bir enzimin kovalent bağlanması ve bu enzim substratının renkli ürünlere dönüştürülmesi suretiyle gösterilmesi esasına dayalı immunokimyasal-kolorimetrik ölçüm tekniğidir. YANIT-A
SORU 4. Aktif taşımada taşıyıcı protein bir substratın kendi konsantrasyon gradiyentine karşı( yüksek konsantrasyona doğru) hareketini ATP hidrolizi ile eşleştirir. Hücredeki enerjinin ortalama % 35 kadarı aktif transportta kullanılır. Örneğin Na + / K + ATPaz sisteminin aktivitesi için ATP gereklidir. Sodyum ve potasyum ATPaz pompasını aktive eder. Böylece hücre içi potasyum yüksek, sodyum düşük tutulur. Ekstrasellüler oubain Na + / K + ATPaz’ ı inhibe eder. Bu inhibisyonu potasyum antagonize etmektedir. YANIT-A
SORU 5. İnsandaki kas ve sinir bozukluklarının temelinde mitokondriyal DNA mutasyonları yatmaktadır. Hasta hücrelerinde genelde yabanıl tip ve mutant mitokondriyal DNA karışımı bulunur. Mutant mitokondriyal DNA oranı ne kadar fazla ise mutant fenotip de o kadar şiddetlidir. YANIT-E
SORU 6. Apoptoz organizmanın yararına olacak şekilde hücrelerin ölmesini ve organizmanın hücredeki moleküler bileşenleri korumasını sağlayan programlı hücre ölümüdür. Apoptoz plazma zarı reseptörü olarak etki eden bir sinyal veya DNA hasarı, oksidatif stres, viral enfeksiyon ve ısı şoku gibi iç olaylarca tetiklenebilir. YANIT-E
SORU 7. Sodyum iyon gradyenti, sodyum bağımlı amino asit simporteri aracılığı ile amino asitlerin konsantrasyon gradiyentine karşı taşınmasını yürütür. ATP sekonder aktif taşımada görev almasından dolayı simport proteinlerince hidrolize uğrayamaz. Simport, sekonder aktif taşıma şeklidir. YANIT-D
SORU 8. Bir sulu çözeltide hidrojen ve hidroksil iyonlarının toplamı [ H + ]. [ OH- ] = 1.10-14 olmalıdır.
[ H + ].( 2.10-3) = 1.10-14 [ H + ]= 1.10-14 / 2.10-3 → [ H + ] = 0,5.10-11 = 5. 10-12 pH =-log [ H + ]=-log( 5.10-12) pH =-( log 5 + log 10-12) →( log 5 = 0,7) pH =-( 0,7 +(-12)) =-(-11.3)= 11,3
YANIT-D
SORU 9. H + molar konsantrasyonunun negatif logaritması, pH olarak tanımlanır. pH = log [ H + ]. Kuvvetli asitler sulu çözeltilerde tamamen iyonlaşırlar ve hidrojen iyon konsantransyonunun negatif logaritması doğrudan pH değerini verir. Çünkü asit tamamen iyonlaştığı için, iyonlaşan asidin konsantrasyonu H + iyon konsantrasyonuna eşittir. Kuvvetli bazlarda ise, ortamdaki OH- konsantrasyonu bazın konsantrasyonuna eşittir. HA ⇔H + + A- YANIT-A
SORU 10. pH =- log [ H + ] → 4 =- log [ H + ] →- 4 = log [ H + ] → [ H + ] = 1.10-4 mol / L olacaktır. YANIT-C
SORU 11. Palpasyon bölgesinin üst kısmına en fazla 1 dakika süreyle turnike( staz) uygulanır. Turnike uygulanma süresi uzadıkça; plazma proteinlerinin ve proteinlere bağlı bileşenlerin konsantrasyonları yükselmeye başlar, dolayısı ile damara girilir girilmez turnike çözülmelidir. YANIT-D
SORU 12. Kan örneği alımı sırasında dezenfektan olarak kullanılan alkol hemolize yol açarak preanalitik hataya sebep olmaktadır, derinin üzerinde alkol kalmamalıdır, bu nedenle enjektörle kan örneği alınmadan önce kurumasını beklemek doğru olacaktır. YANIT-C
SORU 13. Kırmızı kapak rengine sahip tüp, düz tüptür; antikoagülan içermez, dolayısı ile serum eldesinde kullanılır. YANIT-A
SORU 14. Golgi kompleksi: Makromoleküllerin intrasellüler hareketleri açısından önemli bir yönlendiricidir. Yeni sentezlenen proteinleri içeren küçük membran vezikülleri endoplazmik retikulumdan tomurcuklanarak cis golgi’ ye ulaşır ve trans yüze ilerlerken modifiye edilir. O-bağlı glikoprotein oluşumu golgide gerçekleşirken, N-bağlı glikoproteinler, ER ve golgide sentezlenir. Lizozomlara yönlendirilecek poteinlerin oligosakkaritlerindeki mannoz rezidüvleri golgide fosforillenir. Hücre dışına salgılananacak proteinler, trans golgiden vezikül içine alınarak eksositoz ile hücreden salınır. YANIT- E
SORU 15. Hücre organellerinin, diferansiyel santrifugasyon ile ayrımlanması: Homojenize edilmiş( hücre membranları bozulur) doku düşük hızda( 600g’ de 10 dakika) santrifüj edildiğinde; nükleer fraksiyon( hem nukleusları hem de rüptüre olmamış hücreleri içerir) ve sitozol ayrımlanır. 15000gx5 dakika; mitokondriyal fraksiyon mitokondri, lizozom ve peroksizom) ve supernatant elde edilir. 105000gx60 dakika; mikrozomal fraksiyon ve supernatant( sitozol) elde edilir. YANIT-A