12 • Teletıp
Yazılı form
Acil
Hekimi
153
Teleradyoloji
uzmanı
Rapor
Protokol
Radyoloji Departmanı
Radyoloji Teknisyeni
Görüntüler
Görüntüler
Veri Merkezi
Şekil 1. Teleradyoloji iş akışı [21]
1960 yılı sonlarında Bird, Massachussetts General Hospital ile Boston Uluslararası Havalimanı
arasında Mikrodalga video hattı kurulmuştur.1970 ve 1980’li yıllarda ise ABD’de daha
büyük kapsamlı projeler gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de 1997 yılında Multiview (EMED, USA)
teleradyoloji yazılımı şehirlerarası radyolojik
görüntülerin çevrimiçi iletimi, eş zamanlı tetkik
yönlendirmesi ve raporlama amaçları için kullanılmıştır. Bu uygulama ilk olarak Gaziantep ve
Ankara’daki iki merkez arasında gerçekleştirilmiş, daha sonra farklı illerde de kullanılmıştır
[20].
Şekil 1’de Martinon ve arkadaşlarının (2014)
çalışmasından uyarlanan teleradyoloji iş akış
şeması görülmektedir [21].
1980’li yıllarda bilgisayarlı tomografi sistemleri geliştirilerek farklı merkezlerdeki dijital görüntülerin iletimine fırsat sunulmuştur.
1990’lı yıllarda ise dijital görüntü oluşturma ve
sıkıştırma teknolojilerinde yeni gelişmeler yaşanmıştır. Özellikle, görüntülerin dosya yapıları
ve ağ üzerindeki transferleri ile ilgili özellikleri
için kurallar tanımlayarak PACS’ın gelişmesi
adına da temel oluşturan DICOM standardı,
görüntü transferi uygulamaları adına önem-
li gelişmelerdendir. Tıbbi görüntü oluşturma,
hastane bilgi sistemleri ile entegre ederek saklama ve iletme sistemlerinden oluşan PACS’ın
geliştirilmesi radyoloji birimleri için önemli bir
yenilik olmuş, teleradyoloji uygulamaları için
temel oluşturmuştur [22].
ACR (American College of Radiology) teleradyoloji uygulamalarının faydalarını şu şekilde sıralamıştır; radyolojik görüntülerin yorumlanmasında zamandan kazanç sağlanması,
ikinci uzman görüşüne kolayca erişim, radyologların yanısıra klinisyenlerin de görüntülere erişebilmesinin sağlanması. Bu kapsamda
teleradyoloji uygulamalarından farklı ülkeler
yararlanmaktadır. Teleradyoloji uygulamalarının en yaygın olduğu ülkeler ABD, İngiltere,
Japonya, Hindistan ve İsrail olarak belirtilmektedir [22].
Dünya Sağlık Örgütü 2010 Teletıp raporunu göre, teleradyoloji küresel anlamda en gelişmiş teletıp hizmetlerinden biridir. Üye ülkelerle yapılan araştırmanın sonuçları, ülkelerin
yaklaşık %60’ının teleradyoloji kapsamında
bazı hizmetler sunduğunu, %30’dan fazlasının
da yerleşik sistemleri olduğunu göstermiştir
[9].