PAGE 16
August 2012
Dutch Courier
KUNST IN DE NEDERLANDSE GESCHIEDENIS - AFLEVERING 24
JOHANNUS VERMEER (1632-1675)
De Schilder van het Licht
Alle schilderijen van de beroemde Jan Vermeer zijn prachtig, boeiend en meesterlijk uitgevoerd. De omvang van zijn werk is echter VERBAZEND KLEIN. Hij maakte gemiddeld minder dan drie schilderijen per jaar, zelfs als men nog een aantal werken daarbij inschat die verloren zijn gegaan of onbekend bleven. Van heel zijn oeuvre zijn er dan nog slechts 34 die onomstreden aan hem toegeschreven zijn. Tijdens zijn leven bevonden kennelijk alle schilderijen van Vermeer zich in Delft. Nu is er geen enkel werk van aan een dataoverzicht uit de archieven te Delft en publiceerde er twee boeken over, in 1989 en 1998. Ook de in Holland geboren AmerikaanseschrijverHansKoningsberger (pseudonym Hans Koning) (1921-2007) deed belangrijke research over Vermeer in de vorige eeuw. Hij schreef The World of Vermeer (1967) dat enkele lezers misschien op de boekenplank hebben staan als deel van de toendertijd populaire Time-Life Library of Art. Vermeers vader, Reynier Janszoon, begon als een hardwerkende satijnwever. Hij trouwde in 1614 in Delft met Dingenum gens in de leer zijn geweest, wat een voorwaarde was voor het lidmaatschap. Johannes Vermeer trouwde op 20 april 1653 met de iets oudere Catharina Bolnes, de dochter van de bemiddelde Maria Thins, die uit Gouda kwam en katholiek was en een aanzienlijke hoeveelheid onroerend goed bezat, vooral buiten de stad. Vermeer zou katholiek geworden zijn om Catharina te kunnen trouwen en zijn kinderen actief een getrouwe katholieke opvoeding gegeven hebben. Hij gaf ze ook typisch katholieke namen, zoals Ignatius. Vermeer trouwde dus niet alleen boven zijn stand maar werd
door Peter Reynders
in 1654, evenals minstens zo’n honderd andere Delftenaren. Rond 1660 woonde het gezin bij schoonmoeder Thins in haar grote huis aan de Oude Langedijk, na eerst kleiner gewoond te hebben. Met soms wat financiële steun van Maria Thins, en haar aanbevelingen van zijn kunst aan klanten en haar aanmoediging van Johannes (zij bezat ook schilderijen waarvan enkele als achtergrond in Vermeer’s werk te zien zijn) en door de verkoop van schilderijen aan plaatselijke klanten, leefde het grote gezin waarschijnlijk in redelijke welvaart tot
The Art of Painting, oil on canvas, 120 x 100 cm 1666 - 1668 signed: I Vermeer (at the bottem of the map)
hem in Delft te vinden. De originele werken kunnen nu bewonderd w ?[?[?[??[H ?[?H ?Z???H]\?XH ?[?H ?\?[ ??Y]\? ?Z[?Y??\?YY\???\?X[? ?Z?? ?H ]\?\?? ]\???]?[? ?[? ?Z?? ?\??[??]?[?[? ?X????[??Y\?[? ? ?YH[?]X]\?] ? Z\?[? ?Y\?[?]?Z???]\?][H[?[\?\?[K?H??[??[? ?[?]\? ?[p??YY?\?0?p?[?H]^?YZ?\?]??X??[??[H[X?H[?? ?H?Z?[?ZY ?[??\?YY\? Z?[?? ?Z??]?[? ?\? ??Z??[?\\?? ?[?[?Z? ?\??Z??H ?X[ ?\??][??Y \?[?HH NHY]]?[?H NYHY]]? ?\? ?Z?? ?\??\??Z? [???Y ?Z??[? ?\?[?\??[Y[? [???Z??Z? ?H ZYY?H8?&??H ?Yx?&H ?[? M?HY]]??H?[? ?HYY\?\???[X??[? ?\?YY\?[?[ ?H ??XY??H]??[H ?[Z? ??\?[? H?X[? ???[?[?Y[? X\? ?[? ?Z?? ??[\?Z?[? ?[??X?Z? H?Z?Z??[?????T?QQT?S?S???H[??[?H?\??Z?\?H?[??\??\??\?YY\???[Z[YH[?]?[?X[?Y[?X[?[?\???Z?\?? ???[?Z][?[?\??H[Y\?Z?X[??HX????H ?Z?[? ??\??????ZX?Y[[?X\?
NL?KL?
JH ?[?HX[H[?]?\??] H?Z?????Y[ ?\??X\?H?]?Z??X]\?XX[?\?H?[Z[YH[?]]?[? ?[??\?YY\??Z? ?\??H ?[?Y? NM?B??8?&[??x?&JH?[ [?? Z][? ?\?[??Z???X?[?Y\?H]\?]?\??\ ?[? ???[?[?[X\?[??[??[?[X\? ?X\????Z? ??[??\?? ?]?[??Z?]?[? X?\??[H[?[? ?Z? ?\? ]?[??\??\??Y\?[? M??K??^[?Y\?[?[??H?Y?[? ?YH?[?\?[??Y\? ?ZH[???[??\???[??\??^[?Y\?????\?YY\? ?\??Y?? ? ?H???\? M??K[?H?[ ?[?\?\??H8?'?Y]]?H?\???'K?Z??H ?]?[?Y[??X\??HH ??]?Y? ?[? ?Z???Y\??]?^?[? ?\? Z\?H?X\?H\??\??YX?[[?X[?H[? ?HX\??[? M? K?Y] ?Z?? ?Z??[?H ?[ ?X\??[H?^[?Y\?Y[??[Z[Y[?X[HX[??Y\?????[?]\??\?YY\???\?HY\??H ??X\? ?[???[??\?]?[?\? ?Z[?Y??Z?[? ??? ?Z?? ?\?? H ?\??[Z??[?Y]?Y\?H ??[\??[?] ?X? ???[[ ?[?[? ?\?[?\? ?X?[]Y]?H Z??[??\ X?X?Y\??\? ?YH ?Z??Y\?YY\?\?? ??Y[??[??[? ?Z???]?Y\? ??Y] ?Z?? ???Y?H ?\?? ?[Y] ? ?Y?YY? ?[?] ?[??\??]?Y??[?YH??? ?Y[?]??HY[??[? ??[\?K ??HZ?[???YX??[??\???[? ?[??\?[?\?H ???[[??[? ?[?YH][XX[??H ??[\??Z? ??H ?[???X\?][p?? ?Z???\?Z\? ??? ? YYK?[??[Z??XX\?Z? ??X\??Y[??\? ZY?[??]?Z??X]\?XX[ ????[? M?L? ?\?Z?[??\?? ?]?[??Z?]?[? X?\??[H ?[?[?[?[?] \?Y[?[??Z???\?[?\?B????[??\??\?YY\? HYZ\?HY]H\?[ ?Y]?\????Z??H M??? H
^ ?H?HX]\?] ? Z\?[?XY???]?YZ?[?]?\??Y?[??[ ?[?\?\??H[? ??Y] [Z[? ?\?Z? ?Y\?XX[ ???Y[??X\? ?\?Y[?
8?'??X[??'JH ?[?]?[K?[?YH?[??YH ?\?Z???]?X\?[?XY? Z]?[??Y??K ?[Y[?Y] ?\?Y?[????Y?\?? Z][?\?H ?Y[?Y[?X[?[][XX[??H ??[\?Z?[? H?[??[[??\?\? ?\?\??Y[??]?Z??X]\?XX[]X[???]Z???]???Y[??Y\??X\?Y[?[?\?H ?Y ?Z\?K??\?YY\? ?\????[? M??Y ?[?H[? ?H ?? ] \?Z??H ?\??X? H ???X[H[Z]]Y\? ?[??Y?H ?Z???Y]]?H ?] \?[ ??]?YZ?X\? ?Y[[? \? ?[YYK??\?YY\?[?[H???[? ??[\?Z?[? ?[?[?\?H ??[\??[? Z]H??[Y[?]YH ?[?[?X\??Z??]???[?\?H ??[\?? ? ?Z???[??\??[??[???Z??[??^?H ?\?[? ?[X? ??? ?Z?????\??[?[? ?[Y[?Y]Y[?[??Z??[?\?H ??[\??[?H ?[? ?\??YY?H[? ?H?[??X\?? ?X\???[????? ?\?Y[? ?[???]?[??\?? [?\???[Y\?[??\?[?X??]]\??Z??^?HX] ?H??[H?H]]?[??Z?H ?Y ?\??Y[[?H^ ??YH ?[?]?Z] Z\?H[? ?H?\??Y???M????[? ?Z???[?[? ?\? ???[H ?\??[Y[X\?Y]\??Y\??? ?[??ZZ??[??[[??Z???Y]Z??Z??HH[? ?[? ?Z?? ?\????? ?X\???Z??Z????\?[[??[?Y] ???Y??][[??Z? ?\???Y?H ??\????Y[?[?[??X[??\?YY\??XX\?[?]\??[??H8?& ?[\?X\??&H M??] ?]H?????Z??] ?Y?Z[??[?? M?XX[?[? ]\?K ?Y[[?H??[??[?][??[??[? ?X\??H ?H[ [?\?[?[? ?\??Y[[? H ??[??Y\? ?\??\?[? ?X[?H?[? ?H?]\?[?YKYH?\? ?]\??^?] ?\??\??YY ?? ?Z??\????[Y[?] ??? ?Y[???][? ?Y[???[?H ?Y?\?[?? ?Y[???H?Z[?[?[ ?? H?Y?[??Y?[[XX[ ?[\? ?\??\??[? ?[??H ?X? ?[??[???Y[ ??[\???[??[??Z[Y] ?H[?\?Z?[??Z???YHYHH[???\?[? ?[? ????[?Y\?[?? ?\???Y?[?Y?[?[?YH ?]\?[?YH[? ??[? \?????[???\?YY\? ?\???? \?????Y] ?YY\?[? ?Z??]?[? ?\?\??Z\?\?X?[ ?Y] ?Z????H?^?[? ??Y\?HZ?]????[? ?]\? H?Y[???Z???^??ZY ?\??X? \?H ?\??HY\??H?\?[??H] ?[\?X\?????? ]???\?Y\????B??