Divan-ı Kebir ’ den Seçmelerle
Temel olan maksattır . Maksada bakılırsa ikilik kalmaz , ikilik parça buçuklardır ; temelse birdir . Nitekim şeyhlerin yolları görünüşte çeşit çeşittir . Hallerinde , sözlerinde , hareketlerinde aykırılık vardır ; fakat maksat bakımından hepsi de bir şeydir ; o da Tanrı ’ yı aramaktan ve dilemekten ibarettir .
İnsanlıktan maksat herşeyi birlemektir . Kudret ve kuvvetin Allah ’ a mahsus olduğunu bilmemiz gerekir . Bir insan gerçek bir aşk ve imanla Allah ’ a yola koyulursa , bu kişide artık kendine ait birşey kalmaz ve ondan varlığını gösteren aşık olduğu ve iman ettiği yer olur . Bir kişi , imanına sadık oldu mu , bütün kainat ona hizmettedir . Fakat bu yere akılla varılmaz , insan kendi aklıyla düşündüğünde , acaba mı nasıl mı neden mi niçin mi , diye sorgu sual etti mi , o kişiyi ufacık bir şüphe bile yakar . İnsana en büyük acıyı veren şey nefsidir . Teslimiyetin manası nedir ? Ben yokum demektir . Her zerremde varlık olan sensin Allah ’ ım , demektir . Bu durumda mademki kainatı Allah yarattı , bütün kainat kendini Allah ’ ta fani
84