De Bazuin Maart 2022 | Page 14

Muzikale ditjes en datjes

Door Daniel Klein Breteler

De wonderlijke wereld van de “ UIT DE NIEUWE WERELD ” van Antonin Dvořák

Antonin Dvořák werd in 1901 directeur van het Praagse Conservatorium , waar ik 60 jaar later ook , dank zij een beurs zou studeren . Helaas kort , omdat de Russen daar binnen vielen . ( Waar heb ik dat meer gehoord ?). Ik voel mij verbonden met de voorganger van mijn directeur Pravecek , de Tsjechische muziek , het mooie land en tenslotte ook met een Tsjechische hobo spelende schone , Hetty Klein Bretelerova . Daarom is het mij een genoegen iets te schrijven over de componist en zijn meest populaire compositie de negende symfonie met de bijnaam Uit De Nieuwe Wereld ( niet van de componist overigens , zoals meestal ).
De componist en zijn tijdgeest .
Antoon Dvořák werd geboren op 8 september 1841 als zoon van een vader , die werkzaam was in de gastronomie . Dat past beter bij hem dan herbergier , zoals ik lees in het boek XYZ der Muziek van Casper Höweler . Ik ben in dat dorp geweest en heb het huis gezien . Onder aan de berg , bij een brug over de rivier . Boven op de berg staat een kasteel ( zamek geen hrad ); één van de 3000 in Tsjechië & Slowakije . Hierin leefde destijds een graaf , die zijn feestmaals bij vader Dvořák bestelde . Antonin bracht die naar boven en raakte zo bevriend met de kasteelheer . Die viel het muzikale talent op , steunde hem en raadde hem aan viool te gaan leren spelen .
Dat deed hij heel graag , maar vader zag liever een degelijke toekomst als slager voor hem . Met de onderwijzer van het dorp speelde hij vaak op feesten . Later tijdens zijn studie in Praag speelde hij ook veel op feesten en partijen in zo ’ n typisch Tsjechisch cymbalo- orkest . Daar heeft hij zijn kennis van volksmuziek opgedaan . Het huis is nu een museum en zoals al die geboortehuizen niet interessant . Je ziet daar zijn ouwe onderbroek , een viool in de vitrine , waaruit je moet begrijpen dat het zijn altviool was . Ook fotokopieën van partituren van beroemde composities . Verder enige meubelstukken en op de muur zo ’ n 30 platenhoezen met punaises vastgemaakt . De dirigent Herbert von Karajan kom je veelvuldig tegen . Dat geeft de tijd van de opnames aan . Ook vele tekeningen van treinen en zelfs een paar schaalmodellen van locomotieven . Die waren in die tijd supermodern en toen het nieuwste van het