ρ ε πο ρ τ αζ
Δομήνικος
Θεοτοκόπουλος
ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΠΟΥΧΑΛΑΚΗ
KPHTH | April 2014
rt
Η
S
Κρήτη του 16ου αιώνα δεν είχε ακόμη νιώσει
τον Οθωμανικό ζυγό. Τελούσε υπό Ενετική
κυριαρχία και το πνεύμα της Αναγέννησης είχε φτάσει
και στο νησί. Οι τέχνες και τα γράμματα ήταν σε μεγάλη
άνθηση. Στο Χάνδακα αυτής της εποχής, το παλιό
Ηράκλειο, γεννήθηκε ο μεγάλος ζωγράφος Δομήνικος
Θεοτοκόπουλος πιθανότατα το 1541. Ο πατέρας του,
Γεώργιος Θεοτοκόπουλος, ήταν φοροσυλλέκτης και
έμπορος. Είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον Μανούσο
Θεοτοκόπουλο (1531-1604), ο οποίος ακολούθησε το
επάγγελμα τού πατέρα τους.
Πολύβουη καλλιτεχνικά ήταν εκείνη η εποχή.
Λέγεται πως στο Χάνδακα εργάζονταν κατά το 16ο
αιώνα περίπου διακόσιοι ζωγράφοι που συνδύαζαν τη
Βυζαντινή τεχνοτροπία με τις νέες ιδέες και απόψεις των
σχολών της δύσης.
Ο Δομήνικος εκπαιδεύτηκε ως αγιογράφος ενώ
από νεαρή ηλικία εντρύφησε στην αρχαία ελληνική
και κλασική γραμματεία, κρίνοντας από την πλούσια
βιβλιοθήκη που κληροδότησε μετά το θάνατό του.
Εξοικειώθηκε από νωρίς με έργα καλλιτεχνών της
Αναγέννησης που κυκλοφορούσαν στην Κρήτη και
από το 1563 εξασκούσε επίσημα το επάγγελμα του
ζωγράφου και μάλιστα τον προσφωνούσαν και Μaestro
Domenigo σύμφωνα με ένα έγγραφο εκείνης της εποχής.
Ήταν μάλιστα τόσο καλός στη δουλειά του που λέγεται
πως κάποτε πούλησε μια εικόνα προς 70 δουκάτα, ποσό
ιδιαίτερα σημαντικό για την εποχή και ειδικότερα για
έναν νέο καλλιτέχνη.
Με δεδομένο πως η Κρήτη ανήκε στην επικράτεια
της Δημοκρατίας της Βενετίας, ήταν φυσιολογική η
εγκατάστασή του στη Βενετία για τη συνέχιση των
σπουδών του. Το 1567 φτάνει στη Βενετία και το 1570
ταξιδεύει στη Ρώμη. Γρήγορα το ταλέντο του γίνεται
γνωστό και ο ζωγράφος Κλόβιο βλέποντας την τέχνη του,
τον περιγράφει ως «σπάνιο ταλέντο στη ζωγραφική».
Ανάμεσα στους καλύτερους εκ των καλύτερων, με την
παρουσία του Τιτσιάνο και την επιρροή του Μιχαήλ
ixteenth century Crete had not yet felt the Ottoman
rule. It was part of the realms of Venice, and the spirit
of the Renaissance had arrived on the island. The arts and
letters were blooming. In the Candia of this era, the old
Heraklion, the great painter Domenicos Theotokopoulos
was born in 1541. His father, Georgios Theotokopoulos
was a tax collector and trader. He had an older brother,
Manousos Theotokopoulos, who lived from 1531 to 1604
and followed the profession of their father.
This era was artistically rich. It is said that in Candia
around 200 painters worked during the 16th century,
combining the Byzantine style with new ideas and views
from the art schools of the West.
Domenicos was trained as a painter and was attracted
to ancient Greek and classical literature, judging from
the rich library he endowed after his death. He became
acquainted with works of the early Renaissance artists
that were in Crete and, in 1563, he officially began his
profession as a painter and was addressed as “Maestro
Domenigo,” according to a document of that era. He was
very talented at a young age and it is said that early in
his career, he sold a picture for 70 ducats, a sum of particular importance at that time—especially for a young
artist. Given that Crete belonged to the territory of the
Republic of Venice, it was natural for Domenicos to go
to Venice to continue his studies. In 1567 he arrived in
Venice and in 1570 traveled to Rome. His reputation as
a talented artist quickly spread and the painter Clovio,
seeing his art, described him as “a rare talent in painting.” Among the best of the best, in the presence of
Titian and with Michelangelo’s influence, Domenicos
began to shift from the Byzantine style and embraced
a more western style. He was influenced by Titian and
Tintoretto and moved from painting on wood to canvas.
In 1577 he went to Madrid and later to Toledo, a city
which was the religious and political center of Spain at
the time. There, he created some of the most important works of his mature period and became famous. In
16
rep o
Ο Μεγάλος Ζωγράφος
της Κρήτης
EMMANUEL BOUCHALAKIS
continued on page 18
pec i al
The Great Artist
of Crete
s
Domenicos
Theotok