BNL3-2022 | Page 69

T20 DE TELEGRAAF WOENSDAG 20 JULI 2022 DE FINANCIËLE TELEGRAAF P er jaar moeten er 100.000 woningen gebouwd worden , maar onlangs kwam woonminister De Jonge met een plan voor strengere huurregels . Hij is van plan om woningen met een huur tot € 1250 per maand onder het zogeheten ’ puntenstelsel ’ te laten vallen , waarbij volgens de Neprom vrijwel de gehele vrijehuursector gereguleerd wordt . Dat betekent dat er juist minder huizen gebouwd zullen worden . „ De toegestane huurprijs ligt straks honderden euro ’ s per maand lager . Veel projecten in de pijplijn komen in de verdrukking , omdat de ontwikkelaars en financiers hebben gerekend met een hogere huuropbrengst . De nieuwbouw wordt onhaalbaar ”, zegt voorman Jan Fokkema . Vorige week liet de grote vastgoedontwikkelaar CBRE al hetzelfde geluid horen , evenals de bouwsector . Waarom komt hun boodschap niet over ? Fokkema verklaart dat uit het sentiment tegen ’ huisjesmelkers ’ waar veel aandacht voor is . De meeste grote vastgoedbeleggers koersen op een rendement van 3 % tot 4 % per jaar , wat volgens de Neprom niet exorbitant is . „ De overregulering van de huurregels komt voort uit populisme . De minister staat onder druk van de Tweede Kamer , en die wil resultaat zien . Deze maatregel kost de politiek niets . Natuurlijk moeten excessen op de huurmarkt worden aangepakt . De politiek wil echter niet beseffen dat door deze strenge regulering het kostenplaatje voor juist grote betrouwbare investeerders als pensioenfondsen en verzekeraars niet meer rondkomt . We koersen af op stilstand in plaats van vooruitgang ”, zegt Fokkema , die het ’ te gek voor woorden ’ noemt als mensen € 1.800 voor een klein flatje moeten betalen . Maar die excessen komen volgens hem niet voor in zijn achterban . Dat zijn de partijen jaarlijks ongeveer 10.000 huurwoningen per jaar laten bouwen , die door de regulering dreigen weg te vallen . „ Te vergaande huurregulering zet de woningbouw onder druk ”, zegt directeur Judith Norbert van Ivbn , de koepel van institutionele beleggers . „ Onze leden hebben belang bij rust en duidelijkheid vanwege de beleggingshorizon van twintig tot dertig jaar . Wisselend beleid is de doodsteek voor de investeringen .” Regeerakkoord In het regeerakkoord was afgesproken dat alleen de middenhuur gereguleerd zou worden . Nu valt een paar maanden na het regeerakkoord ineens de vrijesectorhuur daar ook onder . „ Wie weet wat de investeerders volgend jaar weer te wachten staat als gevolg van politieke ingrepen ? De eerste grote professionele beleggers , zoals pensioenfondsen en verzekeraars , trekken hun geld terug uit de Nederlandse huurwoningmarkt en kiezen er voor om in andere landen of andere sectoren te beleggen ”, zegt Fokkema . Onderzoeksbureau Capital Value stelt dat zo ’ n 25.000 woningen op de tocht staan door de stijgende bouwkosten en het voornemen om de huren meer aan banden te leggen . „ Er moet zo snel mogelijk duidelijkheid komen , zodat de bouw van middenhuurwoningen op peil blijft . In veel gemeenten is al aparte regelgeving , en dit landelijke beleid doorkruist dat weer . Een btw-verlaging op betaalbare huurwoningen zou het infarct op de woningmarkt niet verder laten escaleren .” Volgens Fokkema denken veel politici dat grote woningbouwprojecten ook wel zonder een pensioenfonds of vastgoedbelegger van de grond kunnen komen , maar in de praktijk wordt er wel degelijk op hen gerekend . „ De getroffen huurwoningen die niet gebouwd worden , maken deel uit van een grotere woningbouwprojecten , waar ook weer sociale huurwoningen en de zo gewenste middenhuur in zitten . De nieuwbouwmotor valt straks helemaal stil .” ’ Nieuwbouw wordt onhaalbaar ’ Brandbrief naar minister om terugtrekkende beleggers en pensioenfondsen BOUWSTOP © DETELEGRAAF BRON : VESTEDA / NEPROM / BINNENLANDSEZAKEN Bouwambitieminister Realisatie * Realisatie na wegvallen pensioenfondsen 100.000 70.000 50.000 * huidigeschattingmarkt obvregeerakkoord woningenper jaar woningenper jaar woningen per jaar JanFokkema , voorman Neprom Ditproject kannietgebouwd wordendoordeplannen van bouwministerDeJonge . Voorgenomen maximum gereguleerde huur € 1250 permaand De woningbouw komt helemaal tot stilstand nu pensioenfondsen en verzekeraars zich terugtrekken als investeerder voor nieuwbouw . Dit als gevolg van de dreiging van strengere huurregulering ondanks de wooncrisis . „ Deze stap heeft een volstrekt averechts effect ”, zo luiden de ontwikkelaars en de institutionele beleggers in brief aan woonminister de Jonge de noodklok . door Yteke de Jong Techbedrijf Uber hoeft de taxi-cao nog niet na te leven en chauffeurs die met de app werken hoeven nog niet in vaste dienst . Dat heeft het Amsterdamse gerechtshof bepaald . Vorig jaar oordeelde een lagere rechtbank dat Uber-chauffeurs geen zzp ’ er zijn , maar werknemers . Vakbonden en taxiondernemers reageerden opgetogen , maar Uber ging in hoger beroep . Het eiste dat het de bedrijfsvoering in de tussentijd niet al moest aanpassen . Het gerechtshof geeft Uber gelijk , vooral omdat winst in het hoger beroep zou betekenen dat alles weer teruggedraaid moet worden . Uber ontsnapt voorlopig aan invoeren taxi-cao CHAUFFEURS NIET IN DIENST � CBS-cijfers over het vertrouwen van en de uitgaven door consumenten � Kwartaalcijfers van AkzoNobel , ASML en ( nabeurs ) ASMI � Na sluiting Wall Street de kwartaalresultaten van Alcoa en Tesla ’ Regulering komt voort uit politiek populisme ’ door Connie de Jonge AMSTERDAM • De economie is na de coronacrisis opgeleefd , maar werknemers kunnen die opleving amper volgen . Dat constateert ABN Amro in een rapport over het welzijn van personeel in zeventien bedrijfssectoren . Het ziekteverzuim staat in veel sectoren op recordhoogte en krapte aan personeel leidt tot hogere werkdruk , waardoor nog meer mensen uitvallen . „ Vooral de werk-privébalans en de gezondheid zijn vorig jaar verslechterd ”, constateert Sonny Duijn , sectoreconoom bij ABN Amro . „ Tegelijkertijd geven mensen aan dat ze dat juist belangrijk vinden . Dat gaat dus wringen .” Hij zag het welzijn van werknemers vorig jaar ten opzichte van 2020 afnemen met 2 %. De bank onderzoekt sinds twee jaar het welzijn van werknemers door te kijken naar 89 punten op het gebied van gezondheid , werkprivébalans , gelijke kansen , veiligheid en klimaat . Het is een poging om economische voorspoed niet alleen af te meten aan het bbp maar ook aan andere factoren . Duijn waarschuwt dat de economische groei onder druk komt te staan als bedrijven niet méér in het welzijn van hun werknemers investeren . „ Het is pijnlijk dat 75 % van de mensen denken dat ze aantrekkelijk zijn voor een andere werkgever . Terwijl eenzelfde percentage vindt dat zijn huidige leidinggevende niet genoeg in hem investeert . Die mensen vertrekken als je daar geen oog voor hebt .” Meer loon betalen alleen is niet genoeg . Corona heeft bij veel mensen een fase van bezinning ingeluid . Duijn : „ Dat hogere salaris werkt maar even . Al snel ergeren mensen zich weer aan al die dingen waar ze voorheen ook al tegenaan liepen . Werknemers realiseren zich dat ze meer eisen kunnen stellen .” ’ Werknemer kan het niet bijbenen ’ Het ziekteverzuim staat op recordhoogte . FOTO GETY IMAGES Vandaag op DFT . NL ’ Economische groei komt onder druk ’ T21 DE FINANCIËLE TELEGRAAF DE TELEGRAAF WOENSDAG 20 JULI 2022 � Ontwikkelaars en vastgoedbeleggers waarschuwen minister De Jonge dat pensioenfondsen zich terugtrekken uit nieuwbouw . � Door scherpere huurregels verdienen zij hun investering niet terug . � De bouw van tienduizenden woningen staat op de tocht . In het kort Streamingdienst Netflix verloor in het tweede kwartaal ongeveer een miljoen betalende klanten . Dat is fors minder dan de twee miljoen , waarop het bedrijf rekende . Het verlies komt door prijsverhogingen . Netflix heeft wereldwijd 220,7 miljoen betalende abonnees . Daarmee is de bodem bereikt , aldus Netflix . Komend kwartaal wordt zelfs nieuwe aanwas verwacht . Netflix zag zijn omzet in het tweede kwartaal met 8,6 % stijgen tot $ 8,0 miljard . De nettowinst lag met ruim $ 1,4 miljard bijna $ 90 miljoen hoger dan in het tweede kwartaal van 2021 . Netflix verliest minder abonnees dan verwacht KWARTAALCIJFERS Uitbater van skihallen SnowWorld moet mogelijk een deel van de eerder verkregen coronasteun terugbetalen . De onderneming achter de indoorskibanen in onder meer Zoetermeer en Landgraaf heeft van zijn accountant geen goedkeuring gekregen voor de jaarcijfers . Ook praat het bedrijf met financiers , omdat het afspraken over leningen niet is nagekomen . In een verklaring benadrukten de directie en commissarissen dat zij er nog wel vertrouwen in hebben dat het bedrijf er weer bovenop kan komen . Problemen SnowWorld met cijfers en leningen CORONASTEUN TERUGBETALEN door Theo Besteman AMSTERDAM • Door schaarste aan gas kijkt Nederland reikhalzend naar zijn stille voorraden op zee . Exploitanten die daar jaren op verzet stuitten , kunnen nu boorputten in 130 vergunde ’ kleine velden ’ heropenen . Staatssecretaris Vijlbrief ( Mijnbouw ) zegt daling van de gasproductie op de Noordzee te beperken . Althans , de al tientallen jaren afgebouwde gaswinning ’ af te remmen ’. Het verzet van politieke partijen en milieubewegingen tegen gasboringen maakte investeerders afgelopen jaren kopschuw op deze velden in de Noordzee . Om klimaatafspraken te behalen , beloofde het kabinet aardgas in Nederlandse zeebodem ’ stap voor stap ’ af te bouwen . Code rood Maar sinds de Russische oorlog in Oekraïne stijgt de gasprijs dramatisch . Dinsdag vlamde het tarief van een partij gas af te nemen in augustus op naar bijna € 165 per megawattuur , tegen zo ’ n € 15 twee jaar geleden . De Europese Commissie voorziet dat Rusland snel de gastoevoer via pijpleiding Nord Stream 1 afknijpt . Zij komt woensdag met ingrepen , gepresenteerd als Save gas for a safe winter . Daaronder de verplichte verlaging van de temperatuur in openbare gebouwen tot 19 graden en een ’ een stevige en gecoördineerde actie ’ van acht maanden met ’ vrijwillige ’ beperking van gasaankopen , tegen een vergoeding . „ Het is code rood voor Europa ”, waarschuwt Fatih Birol , directeur van het Internationaal Energie Agentschap ( IEA ), sprekend van ’ een harde winter ’. Zonder forse beperking van gasverbruik zullen landen in ’ een extreem kwetsbare positie komen ’. Vijlbrief stelt dat met ’ een versnelling van de gaswinning ’ extra productie van 2 tot 4 miljard kuub per jaar uit de Noordzee te halen is . Nederland verbruikte 40 miljard kuub gas per jaar , daarvan kwam 12,7 miljard kuub uit deze velden . Het Amsterdamse One- Dyas heeft een vergunning om , 19 kilometer ten noorden van Schiermonnikoog , zijn gasvelden met tien boorputten aan te sluiten op de pijpleidingen naar land . Het kan tot 6 miljard kuub gas per jaar winnen , zegt ceo Chris de Ruyter van Steveninck . Dat is de ongeveer de helft van de hoeveelheid die nu in een jaar in Groningen gewonnen mag worden . De belangenvereniging Element NL ( voorheen Nogepa ) klopt namens twaalf exploitanten al jaren bij Den Haag aan voor uitbreiding . Zonder duidelijke regelgeving durfden bedrijven grote investeringen in gaswinning niet aan , aldus voorzitter Menno Snel . „ Het is goed dat het kabinet nu duidelijk kiest voor Nederlands aardgas . Iedere kuub gas die je niet hoeft te importeren , levert winst op met minder afhankelijkheid van het buitenland en minder uitstoot van broeikasgas .” Gaswinning Noordzee blijkt gouden vondst Gaswinning op zee is terug . FOTO ANP / HH ’ Iedere kuub die je niet importeert is winst ’ Russische dreiging maakt bodemschatten populair Staat kon niet anders met noodlijdend EDF D e Franse staat tast diep in de buidel om energiebedrijf EDF te nationaliseren . Parijs heeft er 10 miljard voor over onafhankelijk te blijven op energiegebied en snel meer kernreactoren te kunnen bouwen . President Macron kan niet anders : EDF staat aan de rand van de afgrond . EDF werd in 2005 deels geprivatiseerd , de staat hield bijna 85 % in handen . Dinsdag maakte het ministerie van Financiën bekend een bod te doen van € 9,7 miljard op de overige 15 %. Premier Elisabeth Borne liet eerder deze maand weten dat de staat EDF ook weer in handen wil hebben vanwege het voornemen om in de komende jaren zes nieuwe reactoren uit de grond te stampen , en daarna nog eens acht . Dat kost € 50 miljard . Het grote Franse kerncentralepark bewees zijn nut in de huidige crisis : Frankrijk is veel minder afhankelijk van Russisch gas en wil daarom de energieproductie volledig onder controle houden . Maar Parijs moest ook wel . EDF zit met een schuld van ruim € 40 miljard . Maar liefst twaalf van de 56 kernreactoren liggen op dit moment stil vanwege roestproblemen , waardoor veel minder elektriciteit wordt geproduceerd . Bouw van nieuwe generatiereactoren in binnen- en buitenland heeft al veel vertraging opgelopen en de kosten zijn veel hoger dan geraamd . Daar komt bij dat president Macron de rekening voor zijn ‘ tariefschild ’ – kunstmatig laag houden van de gasen elektriciteitsprijzen – bij de onderneming neerlegde . De Europese Commissie wil mogelijk wat terugzien voor de steun aan EDF – het kan erop uitdraaien dat de staat zich voor 100 % over de nucleaire kant buigt en het hernieuwbare energiegedeelte in een apart bedrijf wordt ondergebracht , dat naar de beurs gaat . Al gaat het om 15 % van de aandelen , voor Parijs maakt het een wereld van verschil . Het genationaliseerde bedrijf is straks interessanter voor investeerders , omdat geld lenen aan EDF dan op hetzelfde neerkomt als lenen aan de Franse staat . Het onlangs door de Europese Unie ingevoerde – door Frankrijk bevochten – groene keurmerk voor kernenergie helpt daarbij ook . PARIJS TAST DIEP IN DE BUIDEL VOOR NATIONALISATIE ENERGIEBEDRIJF door Eveline Bijlsma ANALYSE T24 DE FINANCIËLE TELEGRAAF DE TELEGRAAF DINSDAG 14 JUNI 2022 park langs de dijk tussen Lelystad en de Ketelbrug laat Vattenfall nu in Scandinavië ski ’ s en snowboards maken . Het Deense Aalborg gebruikte de harde schil voor overdekte fietsenrekken , andere steden lieten er bruggen en kinderspeelplaatsjes van maken . Verheijen maakt van de bladen met een nieuw procedé stoeptegels , die weer recyclebaar zijn . „ Het omvormen tot ski ’ s is een mooi idee , maar met die 8500 ton materiaal die eraan komt , worden dat straks wel erg veel ski ’ s en kinderspeelplaatsen . Dat spul komt ooit eens terug . Dan moet je het goed kunnen recyclen , en dat lukt nu zelden . In dit denken van oplossingen is Nederland nog lang niet zo ver als omliggende landen .” Vermogende spaarders bij ING hoeven vanaf 1 oktober geen geld meer te betalen over het vermogen dat ze bij de bank hebben staan . ING kondigde aan de negatieve rente , die nu nog wel wordt gerekend bij klanten met meer dan een ton op de bankrekening , naar nul wordt gezet . ING legt uit dat de rentes die het hanteert voor zowel sparen als lenen afhankelijk zijn van een groot aantal factoren , waaronder de renteniveau ’ s op de internationale kapitaalmarkt en de kosten die ING maakt . Eerder kondigde Rabobank aan dat het vanaf augustus minder negatieve rente van klanten vraagt . ING zet tarief op nul NEGATIEVE RENTE De Emiraten liggen op koers om dit jaar wereldwijd de meeste miljonairs te trekken , waarmee het de VS zou passeren als magneet voor de allerrijksten . Dat constateert het Britse adviesbureau Henley & Partners . De Emiraten ( o . a . Dubai en Abu Dhabi ) krijgen er 4000 miljonairs bij , 200 % meer dan in 2019 . Ook Australië en Singapore zijn populair . In totaal verhuizen dit jaar wereldwijd naar schatting een kleine 90.000 miljonairs . Rusland ligt dit jaar op koers voor een uitstroom van 15.000 miljonairs , stelt Henley . Dat is 15 % van het totaal . Uit Oekraïne verdwijnen er 2800 ( 42 %). Rijken dol op Emiraten EMIGRATIE T25 DE FINANCIËLE TELEGRAAF DE TELEGRAAF DINSDAG14JUNI 2022 door Gert van Harskamp AMSTERDAM • Grote bedrijven in de agrarische sector vrezen verlies van duizenden banen en mogelijk enkele miljarden aan omzet als gevolg van de stikstofplannen van het kabinet . Halvering van de veestapel kost de Nederlandse economie € 5 miljard aan inkomsten . Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek ( CBS ) en Agrimatie van Wageningen Economic Research . De totale veeteelt heeft een totale toegevoegde waarde voor de economie van € 10,7 miljard , een derde van de totale landbouw . Slachterijen , de zuivelsector en veevoeders zeggen nog geen idee te hebben wat het stikstofbeleid gaat betekenen , omdat provincies het beleid nog moeten uitwerken . Maar dat een forse krimp impact heeft op de sectoren , daarvan zijn ze overtuigd . De grondgebonden veehouderij , met name melkveebedrijven , maar ook schapenhouders , zijn goed voor zo ’ n 142.000 banen . Daarvan werkt 42 % bij een boer . Bij de intensieve veehouderij als vleesvarkensbedrijven is dit 95.000 banen , waarvan 18 % op de boerderij . De rest is onder meer bij slachterijen , vleesverwerkers en voerbedrijven . „ Al met al is de veeteelt geen grote economische sector , dus de impact op de totale economie zal meevallen ”, zegt landbouweconoom Petra Berkhout van Wageningen Economic Research die een analyse heeft gemaakt van de economische gevolgen van krimp van de veestapel . „ Regionaal kan de sociaal-economische impact echter wel heel groot zijn .” Grote sector De econoom die zelf ook kritisch is op de plannen , verwacht echter niet dat dit het eind van de landbouwsector is . „ Met akkerbouw , pootgoed en glastuinbouw houden we nog een grote sector over .” De brancheorganisatie van slachtbedrijven gaat scenario ’ s uitwerken van wat er zou kunnen gebeuren . „ Uitgangspunt van de bedrijven is dat de slachthaken volhangen , dus dat kan betekenen dat vee uit het buitenland wordt gehaald om hier te slachten ”, zegt een woordvoerder . De kersverse directeur Hans van den Heuvel van zuivelkoepel NZO vraagt zich hardop af of de plannen wel doorgaan , gezien de politieke weerstand . Veevoederreus ForFarmers wil de plannen ook afwachten , maar ging in zijn nieuwe strategie al uit van een forse krimp van de veestapel in kernlanden Nederland , België , Duitsland , Frankrijk , Verenigd Koninkrijk en Polen en is al langere tijd op zoek naar uitbreiding buiten Europa . Volgens landbouweconoom Berkhout is een krimp van de veestapel van 20 % zonder grote economische schade mogelijk . „ Bij meer raakt het ook de kritische capaciteit van basisvoorzieningen als kennisinstituten en dierenartsen .” HALVERING VEESTAPEL KOST ECONOMIE € 5 MILJARD Landbouweconoom Berkhout : „ Ook met minder vee blijft er een forse landbouwsector .” FOTO ANP / HH het einde van zijn werkende leven bereikt ”, schetst Eva Philipp , hoofd van de afdeling milieu en duurzaamheid bij Vattenfall het probleem . „ De meeste turbineonderdelen kunnen al hergebruikt worden ”, zegt zij over het staal , koperdraad , elektronica en tandwielen . „ De bladen vormen nog een uitdaging .” Voor nieuwe parken , zoals Hollandse Kust Zuid , hangt de Zweedse energiereus Vattenfall bij voorlopig drie turbines recyclebare bladen van Siemens Gamesa op . Die zijn gemaakt met een nieuw type hars . „ Het wordt zo voor recyclebedrijven veel eenvoudiger en minder kostbaar om de materialen door Theo Besteman AMSTERDAM • Met drie extra windmolenparken op zee , leveren alle offshorevelden straks driekwart van onze stroom . Maar de eerste generatie windturbinebladen gaat alweer met pensioen . De wieken leken niet recyclebaar . Bedrijven zoeken nu toepassingen , van stoeptegel tot waterski . Het kabinet keurde zojuist drie nieuwe windparken op de Noordzee goed , € 16 miljard aan investeringen groot . Die komen verder uit de kust dan de bestaande verzameling windmolens . Bedrijven plaatsen er voor 2030 21 gigawatt aan capaciteit . De omvang van de parken en vooral de samenstelling van de wieken baart milieuexperts zorgen . Omdat ze licht moeten zijn en ook lang , maar bij extreem weer nooit mogen afbreken , zijn ze standaard van samengesmolten glasvezel , koolstof en hars gemaakt . „ Die combinatie is als ze eenmaal hun levenseinde bereiken heel lastig af te breken ”, zegt materiaaldeskundige Sebastiaan Verheijen van Extreme Eco Solutions , een verwerker . Ongebruikt Lange tijd gingen bedrijven er daarom toe over om de witte bladen op een bedrijventerrein te stapelen . In Europa gaan ze soms , als kapot gesneden stukken , de ovens in van de beton- en cementfabrikanten . Maar ook dat leidt tot veel uitstoot . In de Verenigde Staten werden ze begraven , iets dat in Europa niet mag . „ De windindustrie blijft groeien en daarmee ook het aantal bladen dat op termijn daarvan van elkaar te scheiden en straks te hergebruiken ”, aldus Philipp . Wie de nieuwe windparken mag bouwen , dat wordt nog vergund door de overheid . „ Ondertussen brengen bedrijven komende jaren 8500 ton aan oude windmolenbladen terug die hun levensduur bereikt hebben ”, zegt Verheijen , die ze zelf ook verwerkt . Bij het opdelen is zeer veel energie nodig voor de grote keiharde diamantzagen . Van het wiekenmateriaal van de oude generaties molens van het in 1998 opgerichte Irene Vorrink-wind- Windmolenwiek wordt waterski of snowboard WINDMOLENSKI NIEUWE MARKT © DETELEGRAAF FOTO ’ S ANP / HH Nieuwe energieparken op zee geven bedrijven kopzorgen ’ Hergebruik bladen is nog steeds uitdaging ’ land , waar de spade op korte termijn de grond in kan . Een aantal daarvan kan nog steeds worden ontwikkeld , zoals bijvoorbeeld de nieuwe stad Eemvallei tussen Almere en Zeewolde . Op deze locatie is geen sprake van een stikstofprobleem . Maar voor andere locaties gaat de rem erop en is er geen zicht op een uitweg . De branche is vooral gefrustreerd omdat tijdens de bouw nauwelijks sprake is van stikstofuitstoot . „ Uitstel is zonde van de tijd , want woningbouw levert een minimale belasting op voor natuurgebieden , terwijl we wel een dijk van een opgave hebben . Voor veel bouwlocaties is dit dossier een gebed zonder eind aan het worden ”, constateert de woordvoerder van WoningbouwersNL . Maar worden er dan straks wel vergunningen afgegeven voor woningbouw in gebieden waar de stikstofuitstoot 95 % omlaag moet door vertrek van de boeren ? De woordvoerder van WoningbouwersNL : „ De knapste ecologen van het land bevestigen dat het geen kwaad kan om daar woningen te bouwen . De angst bij overheden om te worden aangesproken door de bestuursrechter is echter groter dan de wens om woningen te bouwen .” grijpend ’ noemt . Onlangs trok Verhagen al aan de bel , samen met ontwikkelaarskoepel Neprom en MKB-Nederland . Dat heeft niet geholpen , aldus de branchevereniging . Verhagen noemt het ’ onvoorstelbaar ’ dat er € 25 miljard op tafel wordt gelegd , maar dat er geen ruimte is voor economie . „ Natuurherstel is echt nodig , maar het heeft geen zin om nieuwe economische ontwikkeling in het slot te gooien ”, vindt Verhagen , die ’ reikhalzend ’ uitkijkt naar verdere stappen . Bouwlocaties Grote wegenprojecten liggen al jaren stil , maar ook bijvoorbeeld nieuwbouw in Egmond aan den Hoef en een groot huizenproject op voormalig vliegveld Valkenburg liggen plat omdat er van uitstoot geen sprake meer mag zijn . „ Dit stikstofplan raakt de wegenbouw waarschijnlijk meer dan de woningbouw . Bij ons zal het werk verschuiven naar vervanging en renovatiewerk ”, zo reageert een woordvoerder van VolkerWessels , één van de grootste bouwers van ons land . De zegsvrouw wil nog niet vooruitlopen op het aantal banen dat deze langere ’ bouwstop ’ gaat kosten . De bouwbranche presenteerde onlangs een panklaar plan voor grote woningbouwlocaties in Nederbeoordeelt de plannen als ’ een gemiste kans en een verlies voor iedereen ’. „ Het plan mist draagvlak en biedt daardoor nog geen versnelling ”, zegt Verhagen , die de gevolgen voor boeren ’ in- ’ Er komt geen extra ruimte voor de bouw ’ Bouwers kraken stikstofplannen van kabinet Het stikstofplan van minister Van der Wal gaat niet over nieuwbouw , maar over natuurherstel . FOTO PETER HILZ ’ Gemiste kans en verlies voor iedereen ’ � De bouwsector noemt de stikstofplannen van het kabinet ’ teleurstellend ’. � Er is namelijk geen zicht op meer vergunningen voor de wegen- en woningbouw omdat er uitsluitend over natuurherstel wordt gesproken in het plan . � Dit terwijl er 900.000 woningen gebouwd moeten worden . In het kort door Yteke de Jong AMSTERDAM • Er komen op korte termijn geen nieuwe woningen bij door het vrijdag gepresenteerde en ingrijpende stikstofplan van het kabinet . Dat blijkt uit een rondgang in de bouwsector . „ Ik lees niet dat de ruimte voor de bouw er op de korte termijn structureel komt ”, reageert voorman Maxime Verhagen van Bouwend Nederland . „ Dat is teleurstellend .” Dit terwijl het kabinet 900.000 nieuwe woningen in de komende negen jaar wil bouwen en stikstofminister Van der Wal vrijdag nog stelde dat de draconische maatregelen nodig zouden zijn om de woningbouw vlot te trekken . Het plan is vooral gericht op natuurherstel , vindt brancheclub WoningbouwersNL . Boeren uitkopen „ Er zit geen haakje aan om de bouw weer op gang te brengen ”, zegt een woordvoerder . De minister wil wachten totdat de natuur hersteld is . „ De langetermijngedachte is kennelijk dat als we maar voldoende boeren uitkopen , er vanzelf een punt komt waar de economie aan de beurt komt .” Volgens de bouwbranche heeft de economie niet de tijd om een paar jaar te wachten . In afwachting daarvan wordt doorgebouwd op plekken waar dat wel kan , maar dat is veel te weinig om de wooncrisis op te lossen , stelt WoningbouwersNL . Bouwvoorman Verhagen K omend jaar is het tien jaar geleden dat ik ben begonnen met beleggen . Na tien jaar actief op de beurs en meer dan twintig jaar als beursjournalist dacht ik vorig jaar nog dat ik dat beleggen wel een beetje onder de knie begon te krijgen . Maar hoe langer ik beleg , hoe minder ik ervan snap . In december was mijn inleg nog bijna verviervoudigd . Ik had de champagne al koud gezet , want mijlpalen mag ik graag vieren , maar de fles bleef dicht . Direct vanaf de start van dit jaar begon de malaise van flink dalende beurskoersen . Als reactie op de oorlog in Oekraïne , stijgende energie- en voedselprijzen en ( verwachte ) renteverhogingen om de hoge inflatie weer in te perken zakte mijn portefeuille als een plumpudding in elkaar . Met als gevolg dat mijn portefeuille nu nog maar 2,5 keer mijn startbedrag waard is . Het is niet dat ik niet begrijp waarom de beurskoersen zijn begónnen met dalen , maar begrijpen waarom die daling nog altijd doorgaat doe ik niet , althans niet helemaal . Tot nu toe was het ergste altijd na een paar maanden wel achter de rug ; daarna klommen de beurskoersen weer vrolijk verder . Een flinke afstraffing betekende vaak een mooi moment om kwaliteitsaandelen en bedrijven met een aardige korting op te pakken . Dat is nu nog niet het geval en dat maakt me onzeker . Een beetje twijfel bij het beleggen is niet verkeerd . Beleggen is een onzekere bezigheid en wie ontkent dat er een kans is dat een bedacht toekomstscenario totaal anders uitpakt , heeft de risico ’ s niet goed onderzocht . Toch valt het me zwaar om te accepteren dat het herstel op de beurzen nog steeds niet echt heeft ingezet . Ondanks de verwachting van een milde recessie en hoog blijvende prijzen zijn er nog altijd bedrijven die met mooie lichtpunten komen . Die positieve berichten zijn kennelijk nog niet genoeg om korte metten te maken met de verliezen op de beurs . Wie belegt , kan niet eeuwig blijven twijfelen . Je moet een keuze maken en ook niets doen is een keuze . Ik heb besloten om vast te houden aan de meeste beleggingen die ik heb . Een van de redenen hiervoor is een mooi plaatje van het Center for research in securities prices , dat ik laatst in een presentatie voorbij zag komen . Hiervoor waren de rendementen in verschillende periodes sinds 1926 onderzocht . Een goed gespreide portefeuille leverde in een willekeurige periode van vijf jaar in 94 % van de gevallen een positief rendement . Na twintig jaar was de kans op een positief rendement zelfs 100 %. Ik vertrouw erop dat dat ’ zekerheidje ’ ook deze keer weer uitkomt . Al hoop ik natuurlijk dat ik niet nog twintig jaar hoef te wachten tot ik mijn mooie fles champagne mag ontkurken . Janneke Willemse is financieel journalist en doe-het-zelfbelegger . Haar eigen beleggingen zijn te zien op Blondjesbeleggenbeter . nl . Champagne JANNEKE WILLEMSE Na tien jaar verrast de beurs me nog altijd GELD Hetlaatste nieuws over zaken die de portemonnee raken . Tips en ideeën ? Mail naar geld @ dft . nl Pieter van Erven Dorens Gemeenten doen nu vaak moeilijk als burgers hun woning willen splitsen . Toch is dat juist een oplossing om het woningtekort terug te dringen . Dat stelt hypotheekverstrekker BLG Wonen , een dochterbedrijf van De Volksbank . Nu komen er jaarlijks nog maar ongeveer 3000 woningen bij door splitsing . BLG Wonen-directeur Frank Soede merkt op dat het kabinet zo veel sneller zijn doelstelling van 900.000 extra woningen kan halen . „ De doorlooptijd van het splitsen van een woning is immers korter dan het realiseren van nieuwbouw .” Vooral bij 65-plussers zou animo zijn . „ Het huis voelt te groot , maar toch willen of kunnen zij niet verhuizen . Hun woning opsplitsen is dan een goed alternatief .” Uit berekeningen van BLG Wonen blijkt dat er potentieel 502.277 koopwoningen gesplitst kunnen worden . Dat is het aantal koopwoningen van 150 vierkante meter of meer , gelegen buiten de vier grote steden , met als bewoners maximaal twee personen tussen de 55 en 75 jaar oud . ’ Oplossing : maak splitsen van huis makkelijker ’ 26 augustus 21 juli 19 juli 18 augustus 15 augustus 19 juli 12 juli 9 juli 15 juli 20 juli 16 juni 17 juli BNL IN DE MEDIA JUNI / SEP 2022 18 augustus 25 september 22 juni 15 juni 18 juni 53 BNL IN DE MEDIA | OKTOBER 2022 | BNL |