Tekst | Yvonne de Rijck
VAKGROEPEN | Oktober 2020 | BNL | 41
Zonder ondergrond geen bovengrond
De ordening van de bovengrond is vrij overzichtelijk . Er is ruimte voor transport , wonen , recreëren , landbouw en industrie . En alles is zichtbaar aanwezig . Om deze bovengrond te laten functioneren is er onder andere elektra , water , warmte en data nodig . Deze voorzieningen zijn in de loop van de tijd van de bovengrond naar de ondergrond verhuisd , en daarmee ook minder tot niet zichtbaar .
De afgelopen jaren hebben we in Nederland zo veel mogelijk onder de grond gelegd wat we bovengronds niet willen zien . En zo liggen veel alledaagse voorzieningen weggestopt in de eerste anderhalve meter van de ondergrond . Onder deze anderhalve meter is meer ruimte . Echter hoe dieper je graaft hoe duurder de aanleg en het onderhoud aan de kabels en leidingen is en hoe groter de risico ’ s .
Drukte of chaos Er wordt steeds vaker geroepen dat het druk is in de ondergrond en nog drukker gaat worden . Drukte in de ondergrond is minder problematisch als alles netjes geordend volgens een vastgestelde norm zou liggen , zo richten we ook graag de bovengrond in . Helaas liggen kabels en leidingen als spaghetti in de grond , waardoor ook nog eens de onderlinge beïnvloeding wordt vergroot . We spreken dan ook eerder van chaos dan van drukte .
Ondergrondse herordening Nederland is ambitieus als het gaat om het behalen van de klimaatdoelen en die ambities leggen een enorme claim op de ruimte in de ondergrond . Denk aan de vervanging van het aardgasnetwerk door warmtenetten , elektriciteitsnetten of andere gasnetten , maar ook lokale netten en WKO ’ s ( warmte-koudeopslag ). De waterberging onder straten en het opvangen van hittestress door meer bomen in de straat voor klimaatadaptatie vergen extra ruimte . De verdichting van de stad geeft meer ondergrondse containers , andere ondergrondse opslag- en transportfuncties en daarnaast willen we ruimte reserveren om toekomstige ontwikkelingen niet te belemmeren . Met de huidige staat van de ondergrond is dit onmogelijk . Het vergt anders denken , innovaties en in de meeste gevallen een ondergrondse herordening van de binnensteden .
Ordeningsnorm In Nederland is er de norm ‘ NEN7171-1 ordening van ondergrondse netten ’. Deze norm geeft criteria voor de goede ordening van ondergrondse netten in openbare grond bij nieuwbouw , met uitzondering van netten met gevaarlijke inhoud . Deze norm is normatief voor nieuwbouwsituaties . Het Gemeentelijk Platform Kabels en Leidingen ( GPKL ) nam het initiatief om deze norm te moderniseren en om een handvat te bieden voor de maatschappelijke opgaven , om die betaalbaar te houden en met minimale hinder voor de omgeving . Vertegenwoordigers van gemeenten , netbeheerders en uitvoerende partijen zijn betrokken bij de herziening van deze norm die in 2009 gepubliceerd is .
Bijdragen De Vakgroep Ondergrondse Netwerken en Grondwaterbeheer ( ONG ) neemt deel in de Begeleidingscommissie en werkgroepen van de herziening NEN7171 , om er voor te zorgen dat er een praktisch toepasbare norm komt , waarbij veilig gewerkt kan worden bij zowel nieuwbouw als bestaande bouw , nu en in de toekomst .