8 | BNL | APRIL 2019 | SPECIAL VEILIGHEID
Tekst | Kees de Vries
SPECIAL VEILIGHEID | APRIL 2019 | BNL | 9
Foto | René van den Burg; TU Delft
Tuurlijk, veiligheid moet je gewoon doen. Maar uit te wisselen en van elkaars inzichten te leren.
toch gebeuren er op of rond bouwplaatsen De horizontale leerlijn tussen weten hoe het moet
ongelukken die maken dat de bouw in de top en het ook doen, daar moet wat mij betreft de
drie van onveilige sectoren staat. Dat moet en meeste aandacht naar uitgaan. We werken nu
dat kan anders, zo vinden de hoogleraren op macro- en mesoniveau, maar we moeten ook
Alfons van Marrewijk en Marleen Hermans. het microniveau niet vergeten. Veiligheid mag
Maar het is een veelomvattend probleem dat geen plek hebben in de onderlinge concurrentie
alleen met een integrale ketenaanpak kan sfeer. Als je ziet hoe drie decennia geleden in de
verbeteren. Gelukkig is er momentum. Van offshore veel ongelukken gebeurden door onveilig
Marrewijk: “Veiligheid mag geen plek hebben in werken, is dat nu totaal anders. De industrie en
de onderlinge concurrentiesfeer”. de voedselindustrie is het ook gelukt, de bouw
kan dat dus ook, al is het niet een proces dat je in
een half jaar afrondt. Het is een lastig probleem
dat je op diverse niveaus continu moet blijven
aanpakken”.
Hermans: “Het is niet zo dat we een ontwikkelings
land zijn op gebied van veiligheid. Het is meer
een kwestie van processen nog een keer door
kammen en helderder en explicieter zijn over
veiligheid. Het vergt een gezamenlijke onop-
houdelijke keteninspanning van alle betrokken
partijen. En juist dat zie ik gelukkig nu ontstaan,
maar er blijft werk aan de winkel”. •
"De industrie en de
"Veiligheid is geen
inspannings- maar een
resultaatverplichting die je
met elkaar aangaat."
Marleen Hermans
Integrale prestaties Praktijkgroepen
162 dodelijke slachtoffers. “Nieuwe samenwerkingsvormen als Design- keten van hoofdopdrachtgever tot onderaannemer
tinstructie (GPI) verplicht voor toegang op alle Maar hoe kan iets wat niemand wil toch voort and-construct, alliantie, raamcontracten, en zzp’er kent momenteel nauwelijks de regierol
grotere bouwplaatsen en onderhoudscontracten woekeren? Bewustwordingscampagnes als ketensamenwerking en co-creatie brengen elk voor constructieve veiligheid. Het stemt mij blij
in Nederland. Zonder GPI (cursus en certificaat) ‘Bewust Veilig, Iedere Dag', trainingen, wetgeving specifieke onderlinge verhoudingen met zich dat een aantal bedrijven een veilige werkplaats
mag geen enkele medewerker, onderaannemer, en inspecties ten spijt? Van Marrewijk: “Als je mee, tussen opdrachtgever en opdracht- gaan creëren en niet langer accepteren dat
constructeur of toeleverancier het bouwterrein het van bedrijfsantropologisch standpunt bekijkt nemer en bouwbedrijven onderling. Dat en de mensen zonder diploma’s en veiligheidsinstructie
op. “Een goede maatregel”, vinden zowel onderscheiden we het microniveau (waarom zet verzzp-ing van de sector maakt dat je heel op een bouwplaats rondlopen. Dat is super, dat
Marleen Hermans, hoogleraar Publiek Opdracht- de betrokkene bijvoorbeeld zijn helm niet op), het duidelijk naar elkaar moet zijn over waar welke is precies wat je wilt hebben, ook naar kleinere
geverschap in de Bouw aan de TU Delft als mesoniveau (de projecten, stuurt de projectleider verantwoordelijkheden liggen, zeker op veilig- bedrijven toe. Ik geloof zelf daarnaast in de
Alfons van Marrewijk, bijzonder hoogleraar op veiligheid?) en macroniveau (het bedrijfs- en heidsgebied. Betere samenwerking om de veilig- vorming van praktijkgroepen waarbij onder
Bedrijfsantropologie aan de Vrije Universiteit sectorniveau, welke rol speelt veiligheid bijvoor- heid breed tussen de oren te krijgen, ligt dan ook nemingen bewust met elkaar om de tafel gaan
Amsterdam. Maar zijn we er daarmee? De beide beeld in de aanbesteding). Veiligheid op de bouw- eerder op het vlak van integrale prestaties dan zitten om ervaringen op gebied van veiligheid te
hoogleraren denken van niet. plaats en omgevingsveiligheid raakt alle drie de gefragmenteerd over bouwplaats of bouw- delen en van elkaar te leren. Een regionaal clubje
lagen en moet derhalve op elk niveau een gelijk werk. Veiligheid is geen inspannings- maar een dat bij elkaar een collegiale check op veiligheid
Vanaf 1 april 2019 is bij alle bouwers en instal- meer dan in 2016 en 11 meer dan in 2015.
lateurs die zijn aangesloten bij de Governance De Inspectie SZW telt sinds 2009 in totaal
Code Veiligheid in de Bouw de Generieke Poor-
162
Marleen Hermans van de TU Delft zegt:
Van Marrewijk: “De huidige gefragmenteerde
hoge prioriteit hebben. Veel mensen denken dat resultaatverplichting die je met elkaar aangaat. uitvoert. Op microniveau zou ik medewerkers
Geen enkele aannemer, onderaannemer of strengere wettelijke maatregelen op macroniveau Je wilt de veiligheidsgedachte op orde hebben. van dezelfde onderneming die onder een strikter
opdrachtgever wil er mee te maken hebben. het veiligheidsbewustzijn in de bouwkolom als De veiligheidstechniek is wel bekend”. veiligheidmechanisme werken, bijvoorbeeld bij
Toch kwamen in 2017 in Nederland twintig vanzelf doen groeien. Dat is een misvatting. Dat een raffinaderij, in contact brengen met de mede-
mensen om door bouwwerkzaamheden, vier cascade-effect werkt niet”. werkers van de algemene bouw om ervaringen
voedselindustrie is het
ook gelukt, de bouw kan
dat dus ook"
Alfons van Marrewijk