6 | BNL | Juni 2018 | KLIMAAT
Tekst | Karl Bijsterveld
BOUWSECTOR BENUT GROTE
ALLEEN MET DE JUISTE RANDVOORWAARDEN
Nog voor de zomer moet het nationaal Klimaatakkoord op hoofdlijnen klaar zijn. Ook voor de gebouwde omgeving wordt de laatste hand gelegd aan voorstellen om de CO 2
-uitstoot in
2030 met bijna de helft terug te dringen ten opzichte van 1990.
Waar Nederland eerst jarenlang achterbleef op klimaatgebied, wil het kabinet dat we nu koploper in Europa worden. Aan ambitie ontbreekt het dan ook niet in het Klimaatakkoord: in 2030 moet er 49 procent minder uitstoot van broeikasgassen zijn ten opzichte van 1990.“ In het Klimaatakkoord werken overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven daarom nauw samen om er echt een succes van te maken”, vertelt voorzitter Ed Nijpels. De Gebouwde Omgeving is een van de vijf zogenoemde sectortafels binnen het Klimaatakkoord, naast bijvoorbeeld Industrie, Mobiliteit en Landbouw. Voor elke tafel is een CO 2
-reductieopgave in 2030 afgesproken; voor de Gebouwde Omgeving is dat 3,4 Mton. Nijpels:“ Het Energieakkoord heeft nog niet geleid tot grootschalige verduurzaming in de gebouwde omgeving. Met het Klimaatakkoord willen we een grote stap vooruitzetten.”
SCHAALVERGROTING
Opschaling speelt dan ook een belangrijke rol binnen de verschillende‘ werk- en taakgroepen’ voor de Gebouwde Omgeving. Zo onderzoekt een werkgroep hoe je verduurzaming op wijkniveau kunt organiseren. Het accent ligt op de‘ bloemkoolwijken’: circa 150 wijken in Nederland die op systematische wijze zijn gebouwd in de jaren‘ 50 tot‘ 70. Juist omdat ze erg op elkaar lijken, ligt een identieke verduurzamingsaanpak voor de hand. Een andere werkgroep kijkt naar verduurzaming van het corporatiebezit. Nijpels:“ Corporaties spelen met circa 2,3 miljoen woningen een cruciale rol in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. De sector bestaat uit een relatief beperkt aantal spelers, waardoor je sneller kunt verduurzamen.” De betaalbaarheid is volgens hem nog wel een discussiepunt.“ Een deel van de corporaties zegt nu te weinig middelen te hebben door de Verhuurderheffing. Een besluit over die heffing is straks een politieke afweging van het kabinet en de Tweede Kamer.”
WOONLASTENNEUTRALE FINANCIERING
Misschien helpen maatregelen uit de taakgroep Financiering en normering, de corporaties straks ook. Die groep buigt zich over financiële oplossingen die verduurzaming van de gebouwde omgeving mogelijk moeten maken. Ook voor de miljoenen particuliere woningeigenaren zijn nieuwe financieringsconstructies van belang. Een kansrijke oplossing is gebouwgebonden financiering. Nijpels:“ Een particuliere eigenaar heeft baat bij ontzorging. Met een gebouwgebonden financiering kan hij zijn woning betaalbaar verduurzamen. Denk aan een lening die hij terugverdient door lagere of wegvallende energielasten. Bij verhuizing gaat deze‘ schuld’ niet mee, maar gaat de nieuwe eigenaar door met afbetalen. Grote uitdaging is het vinden van een werkbare juridische grondslag. Gebouwgebonden financiering is een nieuw fenomeen.”
DUURZAME WARMTE
Schaalvergroting speelt eveneens een rol in de werkgroep Duurzame warmte: want hoe verwarm je miljoenen woningen als je straks geen aardgas meer mag gebruiken? Volgens Nijpels kunnen we het ons niet veroorloven om in te zetten op een enkele vorm van duurzame energie.“ Het is én / én”, benadrukt hij.“ Er komen vijf grote windmolenparken in de Noordzee. En in het Regeerakkoord is afgesproken dat er nog eens zeven bijkomen. Maar we moeten ook inzetten op bijvoorbeeld meer zonneenergie, wind op land, geothermie, biomassa en getijdenenergie. Geen enkele vorm kun je van tevoren uitsluiten.” Op grote schaal verduurzamen, vraagt ten slotte om een stevige regie bij de uitvoering. Nijpels:“ Daarom is in een bestuursakkoord tussen het kabinet en de drie medeoverheden afgesproken dat dertig regio’ s het Klimaatakkoord gaan uitvoeren. Zij maken Regionale Energie en Klimaatstrategieën( REKS). Hierin werken provincies, gemeenten, waterschappen intensief samen. Netbeheerders hebben al hulp aangeboden.”
Maar voor het zover is, is er begin juli de presentatie van het Klimaatakkoord op hoofdlijnen. In de zomer rekent het Planbureau voor de Leefomgeving dit door. Daarna werken alle partijen het uit tot concrete plannen van aanpak, die samen het definitieve Klimaatakkoord vormen. Nijpels:“ De uitvoering begint formeel volgend jaar. Maar uiteraard belemmert niets de bouwsector om nu al aan de slag te gaan!” >