14 | BOUWENDNL | April 2016 |
Tekst | Katja van Roosmalen
BOUWTOTAAL
BIOBASED BOUWEN
BOUW TOTAAL
ISOLEREN MET
In Nederland staan tussen de 150 en 200 strogebouwen. Dat is relatief een
stuk minder dan in omringende landen. En dat terwijl stro goede isolerende
eigenschappen heeft, bijzonder brandveilig is en de kosten voor gebouwen
met stro vergelijkbaar zijn met traditionele bouwvormen.
‘Bouwen met stro is allesbehalve nieuw. Toen
Daarnaast is stro los wel brandbaar, maar
0,052 W/mK, maar ik reken altijd met
de balenpers in 1890 in Nebraska (USA) werd
eenmaal geperst in balen is het bijzonder brand
0,048 W/mK. Dit is de waarde aangetoond
uitgevonden zijn al de eerste strowoningen
werend. De wanden worden aan de binnen
door de Universiteit van Kassel (Duitsland)
gezet. De basis is nog steeds hetzelfde. Het
zijde afgewerkt met leem en aan de buitenkant
door Gernot Minke en wordt ook in zijn boeken
houten skelet van een gebouw wordt opgevuld
met kalk. Met een stuclaag erop heeft het een
genoemd. Ter vergelijking: dat is iets minder
met strobalen. Het stro heeft geen dragende
brandwerendheid van 210 minuten. Zelfs al is de
isolerend dan minerale wol (0,038 W/mK).
functie maar dient alleen ter opvulling en
stro alleen voorzien van een leempapje, dan nog
Daarnaast hangt het er vanaf of je de balen
isolatie. De balen hebben allemaal dezelfde
is het een half uur brandwerend. Dat komt omdat
liggend of staand gebruikt. Liggend heeft het
breedte en diepte, alleen de lengte kan variëren’,
aarde (de basis van leemstuc) onbrandbaar is.’
een waarde van 0,060 W/mK en staand
vertelt Michel Post van ORIO architecten.
De grootste potentiële boosdoener is vocht.
0,048 W/mK. Dat heeft te maken met de halm
‘Vocht mag niet vanaf de bovenzijde in de
richting. Wij zetten de strobalen meestal op de
muren komen.’ En ook ter hoogte van het
kant, daardoor zijn de wanden dunner.’
Zoutelande
Post realiseert op dit moment een buitenplaats
maaiveld wordt geen stro toegepast, omdat
in Zoutelande. Het project bestaat uit drie
je ook daar vochttoetreding wilt voorkomen.
Wanddikte
gebouwen waarvan de eerste – een bijgebouw
‘Daarnaast kan je stro wel plaatsen op schuim
In Zoutelande is de wanddikte 36 centimeter.
met een BVO van 450 m2 – bijna klaar is. Het
beton, maar niet op gewoon beton. Dat heeft te
Met een lambda-waarde van 0,048 W/mK kom
hoofdgebouw telt 4.500 m2. Daarmee is het één
maken met de lambdawaarde. Die van stro en
je dan onafgewerkt al op een Rd-waarde van
van de grootste strobouwprojecten in Europa.
schuimbeton zijn bijna gelijk. Daardoor voorkom
7,5 m2K/W. Als de gevel voorzien is van de
De buitenplaats omvat als het gereed is een
je condensatie op de contactplaatsen.’
kalkstuc afwerklaag aan de buitenzijde en
hoofdgebouw met drie vleugels waarin drie
leemstuc aan de binnenkant is de totale dikte
woningen worden gerealiseerd. Naast het hoofd
Lambda-waarde
gebouw komen twee bouwvolumes te staan die
De lambda-waarde van stro is afhankelijk van
Om vochtintreding aan de bovenzijde te
straks dienstdoen als schuren. ‘De opdrachtgever
de wijze waarop het wordt verwerkt. ‘Volgens
voorkomen heeft het dak grote overstekken.
wilde een ecologisch verantwoord gebouw reali
een recente test van FASBA is de waarde
‘Wij kozen voor overstekken van 50 centimeter,
ongeveer 44 centimeter.
seren. Hij heeft zich georiënteerd en koos voor
maar dat hebben we uit esthetisch oogpunt
strobouw omdat het hiermee ook mogelijk is om
gedaan. Bovendien is er dan meer ruimte voor
een gebouw met een bijzondere verschijnings
het stucwerk. Dertig centimeter is normaal
vorm te maken, de ecologische footprint nihil is
gesproken echter voldoende.’ Een ander aspect
en hij erg betrokken is. Hij heeft bijvoorbeeld ook
van het bouwen met stro is het weer.
meegeholpen bij de bouw’, legt Post uit.
Post: ‘Je moet met de seizoenen mee bouwen.
Isolatie
De constructie, verdiepingsvloeren en het dak
zet je eerst, waarna je het invult met stro.
Stro als isolatie gebruiken kent volgens de
Afstucen kan echter niet in ieder seizoen. Dat
architect nauwelijks beperkingen. ‘Het is
moet je doen in het voorjaar of de zomer.’
dampopen en heeft een hoge isolatiewaarde.
<