56 | BOUWENDNL | Februari 2015 | Toekomst
Tekst | Kees de Vries
Toekomst | Februari 2015 | BOUWENDNL | 57
Foto | Ton Borsboom
MEER
BETROKKENHEID, MEER
VERBINDING
Hoe ziet de branchevereniging van de toekomst er uit?
voor zowel het collectief, individuele leden en deelgroepen
Fries Heinis, algemeen directeur Bouwend Nederland,
van leden) en sturing en besturing (dat de leden goed
heeft daar, net als Tim van der Rijken die daar op de VU
betrokken zijn bij beleidsvoorbereiding, besluitvorming en
Amsterdam onderzoek naar deed, ideeën over.
uitvoering). Het verbindende element tussen die drie is
Samen erkingen, efficiency, maar vooral een strategie.
w
strategie: wat wil je met wie waarvoor bereiken." Bouwend
In ieder geval is een actieve betrokkenheid van de leden
Nederland is er volgens Van der Rijken in geslaagd door
onontbeerlijk.
constante besturing en het duo van voorzitter-directeur
een goede stempel te drukken op de lobby. "De focus op
Net als zoveel sectoren, is de bouw aan het veranderen.
Den Haag leidde er echter ook toe, dat sommige leden
Meer disciplines gaan activiteiten van elkaar overnemen.
vonden minder gehoord te worden. Je kunt dat zien als een
Deze branchevervaging betekent dat een branche
signaal dat in ieder geval een deel van de leden zich daar
organisatie zich moet heroriënteren op de toekomst.
minder in herkende. Daar moet je als brancheorganisatie
Tim van der Rijken bekeek deze ontwikkeling in zijn proef
iets mee en dat is gebeurd."
schrift ‘Samen sterk of verdeel en heers? Een verkennend
onderzoek naar strategieën van brancheorganisaties.’
Ordening
De voormalige adviseur van Berenschot en huidig
Van der Rijken ziet de komende tien jaar bij branche
a
lgemeen secretaris van de bedrijfstakorganisatie voor
organisatie de tendens leden meer en meer te betrekken
de banden- en wielenbranche VACO (per 1 april 2015)
bij beleidsvoorbereiding en uitvoering. "Er zal minder
ziet scheidslijnen vervagen. "Brancheorganisaties die van
oudsher belangen vertegenwoordigen van ondernemingen
"De kunst is zowel oog te houden
met verschillende activiteiten, komen hierdoor in elkaars
vaarwater terecht." Stilzitten is geen optie. "Ondernemers
in het bestuur hebben vaak haast om grote stappen te
voor de korte termijn, als edereen
i
nemen en aan te sturen op een fusie. Uit mijn onderzoek
in beweging te krijgen voor de
blijkt dat niet altijd de beste strategie te zijn. Een fusie
trekt veel energie naar binnen toe, omdat je niet alleen
lange."
moet bepalen wie wat gaat doen, maar ook afscheid neemt
van mensen. Deze interne gerichtheid kun je je in verband
met ontwikkelingen in de buitenwereld niet altijd permit
worden overgelaten aan het bureau. De krimp bij veel
teren. Je kunt beter er over nadenken waar je sterk in bent
bureaus van brancheorganisaties is ook al ingezet, mede
en vandaaruit of, hoe en met wie je wilt samenwerken."
omdat er op het gebied van bijvoorbeeld automatisering
Strategie
en samenwerkingen in de back-office veel efficiency is
te behalen." Een brancheorganisatieloos tijdperk ziet hij
In crisistijd ontstaan relatief veel nieuwe branche rganisaties.
o
niet gebeuren. "Omdat de overheid zelf steeds minder
Van der Rijken: "Of die allemaal zullen overleven, dat denk
aan ordening in het economische verkeer doet, terwijl
ik niet, omdat de urgentie voor de oprichting vaak later
bedrijven juist behoefte hebben aan houvast en ordenings
weer afneemt. Sommigen zullen zich toch weer aansluiten
principes, zal de ruimte voor brancheorganisaties alleen
bij een grotere club en anderen zullen juist weer uit een
maar groeien. Maar ze zullen wel duidelijk moeten kiezen
groter verband stappen. Van een te groot verband zie ik
voor welke achterban ze er zijn, met welke activiteiten.
weinig succesvolle voorbeelden. Mensen zoeken toch iets
Een brancheorganisatie kijkt over het algemeen verder
herkenbaars. Als je als branche rganisatie de club wilt zijn
o
vooruit dan een (kleine) ondernemer. De kunst is zowel oog
van alles voor iedereen, dan is dat heel moeilijk om vol te
te houden voor de korte termijn, als iedereen in beweging
houden. Veel deelsectoren hechten aan hun eigen club en
te krijgen voor de lange. De verenigingsmanager moet die
de leden aan herkenbaarheid." Wil een brancheorganisatie
twee zaken met elkaar verbinden."
succesvol zijn voor zijn leden, dan moeten er volgens Van
der Rijken vier onderdelen constant scherp in de gaten
Haarvaten
worden gehouden. "Wat zijn de middelen (achterban,
Fries Heinis is sinds 1 oktober 2014 algemeen directeur
competenties, geld in kas), de mix van activiteiten (zorg
van Bouwend Nederland. De vraag of er in 2025 nog een