U prvom licu
O bosanskohercegovačkoj
kinologiji
Refet Hadžić
generalni sekretar BKS-a
Tri razdoblja organizirane bh. kinologije
Odlukom organa Republike Bosne i Hercegovine, 1946. godi-
ne formiran je Kinološki savez Republike Bosne i Hercegovine
(KSRBiH), koji je, bio član Kinološkog saveza SFR Jugoslavije,
zajedno sa savezima Slovenije, Hrvatske, Srbije, Crne Gore,
Makedonije i autonomnih pokrajina Vojvodine te Kosova i
Metohije. Sjedište KS SFRJ bilo je u Beogradu, gdje su bile i
uprava i zajednička administracija. Republički/pokrajinski sa-
vezi imali su pravo na svoju administraciju i arhivu. Iz tog pe-
rioda datiraju i prvi upisi pasa u Redovnu rodovnu knjigu BiH,
i to pasa ptičara kao prvoupisanih, potom njemačkih ovčara,
boksera, škotskih ovčara. U prvim rodovnim knjigama bivše
Jugoslavije goniči nisu upisivani u Redovnu rodovnu knjigu,
već se upisuju u JUR (uvjetnu rodovnu knjigu). Objašnjenje za
ovu činjenicu leži u tome da su se standardizacija goniča s
prostora bivše Jugoslavije i njihovo priznanje od FCI-ja desili
1973. godine.
Drugi period kinologije BiH je vrijeme između 1968. i
1992. godine. Te 1968., na Skupštini KS Jugoslavije donesena
je odluka o gašenju Kinološkog saveza BiH, kao nepotrebnog
i neopravdanog postojanja (pritom su savezi ostalih republi-
ka i pokrajina ostali potrebni i opravdani). Tada je donesena
i odluka da briga o kinologiji u BiH bude prepuštena Save-
zu lovačkih organizacija BiH, koji je u svom okviru formirao
Savjet za kinologiju kao nosioca svih kinoloških aktivnosti.
Nažalost, ideja o ovakvom rješavanju "kinološkog problema"
u BiH upravo je i došla od Lovačkog saveza BiH, što se u neku
ruku moglo tumačiti time da je većina pasa tada bila upravo
iz lovnih pasmina, pa se postojanje odvojenog kinološkog
saveza smatralo nepotrebnim dupliranjem institucija. Ali, za-
nemarena je činjenica da je za kinologiju pas pitanje prouča-
vanja, naučnog pristupa uzgoju, obuci i očuvanju pasminskih
osobina, a u lovstvu se pas koristi kao pomagač u lovu, što su
bitne razlike u pristupu, kojih su bili svjesni u drugim republi-
kama i pokrajinama.
Ovaj period obilježava standardizacija "ex-yu pasmina" go-
niča (prihvaćeni od FCI-a 1973. godine), koju je uradio KS Ju-
goslavije angažiranjem kinoloških stručnjaka iz Hrvatske i Sr-
bije. Važno je napomenuti da je veliki broj pasa goniča koji su
bili osnova posmatranja i baza za standardizaciju odveden iz
BiH (nažalost, o ovom nije vođena precizna evidencija). Knjiga
Franza Laska o bosanskim lovnim psima, napisana u Sarajevu
početkom 20. stoljeća, bila je prva i jedina pisana osnova za
rad na standardizaciji ovih pasmina. Tih je godina intenziviran
i rad na standardizaciji pasmine tornjak (1981. godina) formi-
ranjem komisije sastavljene od bh. kinologa (fra Petar Krasić,
Ante Kozina, Hrvoje Perković i Midhat Hodžić, kao vođa rodov-
ne knjige).
Treći period počinje tokom najvećih razaranja i stradanja,
ratne 1993. godine, formiranjem i registracijom Kinološkog sa-
veza Republike Bosne i Hercegovine u sudu u Sarajevu, kao
preduvjeta za kinološki rad i kasnije članstvo u krovnoj svjet-
skoj kinološkoj asocijaciji FCI. Tokom rata u rodovnu knjigu
KSRBiH upisano je 95 legala sa 380 štenadi, većinom svi iz
Sarajeva, što je razumljivo s obzirom na izolaciju i ratna deša-
vanja. Organizirane su četiri izložbe, u Sarajevu 1992. i 1994.
te 1994. u Zenici i Tuzli.
Kinološki savez BiH zatražio je 1998. godine članstvo u
FCI-ju, ali je ono odbijeno na zahtjev KSHB i KSRS, koji su u
međuvremenu stvoreni. U svojim pismima upućenim FCI-ju
KSHB i KSRS sporili su pravo KSBiH da predstavlja Bosnu i
Hercegovinu, pritom insistirajući na svojevrsnoj uniji nacio-
nalnih saveza. Uvjetovanje KSHB i KSRS na ukidanju imena Ki-
nološki savez BiH, dovelo je do toga da se naš savez odrekao
registriranog imena, ali ipak izbjegao da postane nacionalni
bošnjački savez, te se preregistrirao pod imenom Bosanski
kinološki savez (BKS). Moram istaknuti da sam skupštinu na
kojoj je donesena odluka o gašenju Kinološkog saveza BiH
napustio, jer nisam htio učestvovati u činu kojim se zarad po-
litičkih, nacionalnih interesa gasi kinološka organizacija. Nu-
dili smo tada kompletnu izmjenu Statuta, uprave, sve je bilo
na stolu, samo da zadržimo ime. Ali, ime je bilo problem...
Kasnija dešavanja, stalni sukobi, isključenje iz FCI-ja, današ-
nja kompleksna situacija u funkcioniranju KSuBiH, sve su to
posljedice odluke o gašenju KSBiH. Praktično, to je drugi put
BKS magazin maj/svibanj 2017.
5