Biobased Bouwen Magazine | Page 12

COLOMN

DROMEN EN DOEN

Tot op heden is de bouw nauwelijks bereid dan wel in staat gebleken te anticiperen op de enorme veranderingsopgave waarvoor zij staat . Het weinig veranderingsbereid zijn enerzijds en de met schaarsteproblemen geconfronteerde maatschappij anderzijds , moet wel leiden tot een clash .
Het energieprobleem zullen we ooit duurzaam tackelen , maar hoe zit het met materialen ? Ook die worden schaars , terwijl de bouw als sector ruim 40 % van de totale materiaalconsumptie voor haar rekening neemt . De vraag is hoe we deze naderende clash rondom materiaalschaarste kunnen verzachten ? Een meersporenbeleid lijkt evident , bijvoorbeeld gericht op :
• bouwen met minder materiaal ;
• dubbel ruimte gebruik ( minder bouwen );
• bouwen met producten die gebouwen overleven en herbruikbaar zijn ;
• aanpasbare gebouwen die herbruikbaar zijn ;
• recycling van afval ;
• bouwen met herwinbare materialen ( biobased );
• creëren van materie ;
• importeren uit de ruimte ;
• …
Er zijn al aanzetten zoals Slimbouwen , gericht op een efficiënt bouwproces , een flexibel ( her ) gebruik en een forse materiaalbesparing . Er zijn gedachten over het gebouw als materiaalvoorraadvat . En ook bestaan er ideeën zoals bouwen met materiaalschuim : staalschuim , steenschuim , betonschuim of – nog extremer – gefixeerde rook cq , aerogel / nanogel . Aldus bouw je meer volume met aanmerkelijk minder materiaal . Eerlijk gezegd denk ik dat de uitdaging niet primair van technologische aard is . Het probleem is feitelijk dat er op lange termijn een maatschappelijk probleem dreigt dat we moeten oplossen met een op de korte termijn ingestelde markt en dito politiek systeem . Door een ontbrekende sense of urgency blijft anticiperend handelen uit . Misschien moet je daarom wel doelen op termijn definiëren , maar vervolgens nadrukkelijk aansluiting zoeken bij wat er al is . Daarmee bewust kiezend voor een geleidelijke weg om zodoende de voorspelbare weerstand bij een radicale ommezwaai te omzeilen .
Dat geldt ook voor biobased bouwen . Het is interessant om te zoeken naar natuurlijke materialen en de veredeling daarvan tot duurzame bouwmaterialen en -producten . Tegelijkertijd moeten we in een bestaande omgeving stappen zien te zetten .
Bij biobased biedt bijvoorbeeld de gesettelde houtbouw kansrijke aanknopingspunten . Zo kun je vanuit een bestaande biobased-kracht met minder weerstand vooruitkomen en worden de houtbouwers mede-aanjager van de missie .
Ik roep op tot dromen . Alle business op aarde is ooit begonnen met een idee . Dat is de basis van alles . Niets is te gek . Zelfs het importeren van materiaal uit de ruimte niet . Wellicht zijn de Googles , Apples , Ikea ’ s , en Microsofts van deze wereld wel de aliens die wij nodig hebben . Tegelijkertijd moeten we niet alleen dromen , maar ook doen . Het is zinvol om in de bestaande markt bondgenoten te vinden en daarmee tastbare stappen te zetten .
Niets is toeval , ook dit lectoraat niet .
Willem , veel succes !
Prof . dr . ir . Jos Lichtenberg Hoogleraar productontwikkeling TU Eindhoven , initiator Slimbouwen en House of Tomorrow Today , publicist , innovatie-consultant .
BIOBASED BOUWEN 7