biltek | Page 30

TERMAL GÜNE? SANTRALLERI y?plar? azalt?r. Ve ak??kan, s?ral? olarak bu bölmelere do?ru, s?rayla artan irradyasyon ak?s? ve s?cakl???yla ?s?t?l?r. Al?c? aç?kl???n?n geni? bir k?sm?, bu yüzden asl?nda al?c?n?n maksimum s?cakl???ndan daha dü?üktür ve kay?plar ?s?l bir dengeye ya da izotermal dizayna göre önemli bir ?ekilde göreceli olarak azal?r. Burada esas olarak al?c?da yay?n?m kay?plar? ele al?nm??, konveksiyon ve iletim kay?plar? ihmal edilmi?tir. Bu, yüksek s?cakl?ktaki bir al?c?da hassas bir kabuldür (yay?n?m kay?plar?, s?cakl???n dördüncü gücü ile art???ndan di?er kay?p mekanizmalar?ndan çok daha etkindir.) Al?c? aç?kl???, çemberde dü?ük ve merkeze do?ru kademeli olarak artan bir s?cakl?kta siyah bir yüzeyle modellenmi?tir. Kullan?labilecek di?er bir sistem ise bo?luklu silindirik al?c? sistemidir. Al?c?, bo?luk tipi olup su/buhar so?utmal?d?r. Ayr?ca, termal depolama yapmak üzere ergimi? Na-K tuzlar?n?n dola?t??? üçüncü bir kapal? devre olu?turulur. Al?c? içinde aktif ?s? transfer yüzeyini te?kil eden boru demetinin içinden, çevrim ak??kan? su/buhar geçmektedir. Olu?turulan üçüncü bir çevrim sayesinde, al?c?da kaybolacak enerjinin bir k?sm? daha faydal? hale getirilmektedir. S?v? haldeki Na-K tuzlar?, ayn? zamanda çok iyi bir ?s? depolama özelli?ine sahiptir. Al?c?ya gelen besleme suyu, içinden s?cak erimi? tuz geçen bir ?s? de?i?tiricisinden geçirilerek, ön ?s?tma i?lemi yap?labilir. Ayna tarlas?n?n çal??ma prensibi, aynalar arac?l??? ile yüksekte bulunan kule üzerindeki bir al?c?ya enerji yo?unla?t?r?lmas? ve al?c?da elde edilen buhar türbin-alternatörlerle elektrik enerjisi üretilmesi ?eklindedir. 3. YO?UNLA?TIRICI S?STEMLER ?LE ELEKTR?K ÜRET?M? Bugüne kadar güne? enerjisi ile elektrik üretiminde ba?l?ca iki sistem kullan?lm??t?r. Birincisi, güne? enerjisini direkt olarak elektrik enerjisine dönü?türen fotovoltaik sistemlerdir. Fakat geçen 20 y?l içerisinde fotovoltaik sistem uygulamalar?n?n art???na ra?men, teknolojisinin karma??kl??? ve maliyetinin yüksek olu?u, geni? çapta elektrik üretimi için yetersiz oldu?unu ortaya ç?karm??t?r. ?kinci seçenek ise, güne? enerjisinin yo?unla?t?r?c? sistemler kullan?larak odaklanmas? sonucunda elde edilen k?zg?n buhardan, konvansiyonel yöntemlerle elektrik üretimidir. Güne? termal güç santralleri, birincil enerji kayna?? olarak güne? enerjisini kullanan elektrik üretim sistemleridir. Bu sistemler temelde ayn? yöntemle çal??makla birlikte, güne? enerjisini toplama yöntemleri, yani kullan?lan kolektörler 28 bak?m?ndan farkl?l?k gösterirler. Toplama eleman? olarak parabolik oluk kolektörlerin kullan?ld??? güç santrallerinde, çal??ma s?v?s? kolektörlerin odaklar?na yerle?tirilmi? olan absorban boru içerisinde dola?t?r?l?r. Daha sonra, ?s?nan bu s?v?dan e?anjörler yard?m? ile k?zg?n buhar elde edilir. Parabolik çanak kolektörler kullan?lan sistemlerde de ya ayn? yöntem kullan?l?r ya da merkeze yerle?tirilen bir motor (Stirling) yard?m? ile direkt olarak elektrik üretilir. Merkezi al?c?l? sistemlerde ise, güne? ???nlar? düzlemsel aynalar (heliostat) yard?m? ile al?c? denilen ?s? e?anjörüne yans KLK?K"???K