�hlamur Kasrı
Türkali Mahallesi
Türkali Mahallesi de eski semtlerdendir ama eski adına fazla bir yapının kaldığı söylenemez. Beşiktaş kentinin en kalabalık semtlerindendir. 15 bin nüfusu, 7033 hanesiyle modern zamanın hızına ayak uydurmayı başarmış bir semt olarak kayıtlara düşmüştür.
Çeşmesi. Bu çeşme 1850 yılında bostan çalışanlarına ve yöre halkına sağlıklı su getirmek için yaptırılmış. Abdülmecid Çeşmesi olarak da bilinir. Ama yaptıran bir padişah değil, yüksek düzeyde bir paşadır ve bu paşa adının gelecek yıllarda unutulacağını bile bile çeşmeyi devrin padişahı Abdülmecid adına kaydettirir.
Mahalle Muhtarı Ahmet Bayraktar’ a göre, en büyük sorunları, aslında tüm İstanbul’ un ortak sorunu� Otopark. Yoksa dört teker, iki ayak arasında hayat akıp gidiyor Türkali Mahallesi’ nde...
Mahallede iki önemli eser var� Tuzbaba Camii ve Zübeyde Hanım Çeşmesi.
Tuzbaba Camii
15. yüzyıl yapısı olması nedeniyle öncelikli koruma altında tutulan camiyi Fatih Sultan Mehmet’ in Tuzcubaşı Rum Ali Ağa yaptırmış. Ali Ağa Mescidi olarak da bilinir. Mescit İstanbul’ un bu bölgesinde inşa edilen ilk Türk- İslam yapısı olduğu için de önemlidir. 19. yüzyıl sonunda tamirat görmüş; şimdiki pencereleri de o dönemin eseridir. Bu cami de eğimli bir araziye inşa edilmiştir. Camideki türbe zamanla özellikle kutsal günlerde ziyaretçilerin akınına uğrar olmuş; Tuzbaba hakkında efsaneler ortaya çıkmıştır.
Yıllarla birlikte harap olan, suyu akmayan çeşmeyi Birinci Dünya Savaşı yani 1914-18 yılları arasında Akaretler’ de yaşayan Atatürk’ ün annesi Zübeyde Hanım görür. Zübeyde Hanım komşuları harekete geçirir ve çeşmeyi el birliğiyle onarırlar. Bu tamirattan sonra şöyle bir kitabe konur çeşmeye�“ İş bu çeşme ile aşağıdaki çeşme, Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri’ nin valideleri Zübeyde Hanımefendi’ nin fevkalade ve ehali-i hamiyetmendanın muavenetleriyle tamir ve termin edilmiştir.”
İşte böyle... Muradiye ve Türkali, Beşiktaş’ ın asırlık mahalleleri. İki komşu mahallenin fazla bir derdi yok bugünlerde. Ancak gelecek ne gösterir bilinmez. Malum; gelecek, İstanbul için kentsel dönüşüm yılları olacak. Muradiye ve Türkali semtleri de bu dönüşümden payını alabilir. En azından bazı mahalle sakinlerinin görüşü bu yönde. B +
Efsaneye göre,“ Tuzbaba” Fetih döneminde Fatih’ in ordusundaki askerlerden biridir. Tuz sıkıntısı çeken orduya tuz temin etmiş ve Fatih’ in“ tuzcubaşı” sı olmuştur. Fetihten sonra şimdi Tuzbaba Camii’ nin bulunduğu bölgeye yerleşmiş, 1490 yılında camiyi yaptırmıştır. Rufai tarikatındandır. Halk arasında kerametleri anlatılır. Caminin Büyük Esma Sultan İlköğretim Okulu’ na bakan duvarında türbenin dış yüzeyinde mermer bir çıkma bulunur. Bu çıkmanın üzerine tuz paketleri bırakılır. Gelen geçenler dilek dileyip, buradan tuz alıp yerler. Bu gelenek, Türk filmlerine bile konu olmuştur.
�übeyde �anım �eşmesi
Dedik ya, burası artık eski görünümünü yavaş yavaş yitiren bir semt. Türkali Mahallesi’ ndeki ahşap konaklar, bostan evleri, taş yapılar apartmanlara yenik düşmüş. Güzelim vadide, destek köstek birbirine bağlı evler silsilesi var artık. Ayakta kalan birkaç tarihi izden biri de Zübeyde Hanım
Tuzbaba Camii
70 B + SONBAHAR