20 | berberana | julio de 2020 EUSKARAREN ORRIA
Covid-19 dela eta, denok etxean geratu
behar ginela ikusita, gure Guardia-
Arabako Errioxako Kuadrillan antolatu
Kexatu Ezinik (I) Iholdi
ziren ekimen sortzaileetako bat izan zen
Idazlan laburreko lehiaketa. Euskaraz
jaso genuen hoberena aurkezten dizuegu
Urkiza
Euskararen Orri honetan. Toki mugengatik
iraileko alean irakurri ahal izango duzue
kontakizunaren bukaera.
Aste bat daramagu etxean sartuta jada,
eta zaila da egiten duen eguraldiarekin
kalera atera ezin izatea momentutxo bat
ere ez. Oso gogorra egiten zait atera ezin
izatea kontuan edukita beti kalean nagoen
pertsona bat naizela. Egun osoa bueltaka
ematen dut etxean zer egin jakin gabe eta
horrelako batean nire izebarekin telefonoz
ari nintzela kezka istorio bat kontatu
zidan. Istorioak horrela zioen:
Hiru urte pasa ondoren hemen naiz
azkenean, hegazkinean, lehen aldia
da horrelako txori hegalari zuri handi
batean igotzen naizena, nahiz eta milaka
kilometro egin azken urte hauetan.
Oraingo honetan Ingalaterrarako bidean
noa, nire osabak, nire neba, ama eta
hirurok bertara joateko sarrerak lortu
dituelako, lasai, ondo, gudarik gabe
bizitzeko. Jada ez ditugu guardiak egin
beharko gure kanpin denda zaintzeko,
ez dugu gauean beldurrik izan beharko,
bakoitzak bere gela edukiko dugu eta nahi
dugun ur eta janari guztia izango dugu
azkenean. Bi urte pasa ditugu errefuxiatu
zelai batean, urik gabe, janaririk gabe, aita
eta neba nagusia galduta bidean, egunero
jendearekin borrokan arropa, ur eta janari
apur bat lortzeko, eskolarik gabe, bertatik
mugitu ahal izan gabe, gure herrialdera
itzuli gabe eta hau zergatik galdetuko
duzu, ba gerra ziztrin batengatik,
diruagatik.
Ni Lina naiz eta Siriako gerra zibila
bizi izan nuen orain dela hirurogei eta
hamabost urte baina oso ondo gogoratzen
dut dena eta zerbait ahaztuta baldin
badaukat nire marrazkien kuadernoa
begiratzen dut, oso ondo marrazten nuen
eta bertan gertatzen zen guztia islatzen
nuen marrzakietan, nire sentimenduak
eta egondako lekuak edo eta egoerak.
Guztia hasi zenean 12 urte nituenean,
ume bat nintzen eta oso gogorra izan
zen. Gaur egun ez nago mundu honetan,
baina nagusia egindakoan Ingalaterran
zuzenbide ikasketak hasi eta bukatu
nituen eta urte askoz ibili nintzen nire
herrialdea defendatzen, kendutakoa
buletatzera behartzen eta emakumea
nintzela kontuan izanda, askoz ere
zailagoa egin zitzaidan zoritxarrez, baina
maite nuenagatik borrokatu nuen. Alaba
bat izan nuen eta bera da gaur egun,
nire istorioa munduan zehar zabaltzen
ari dena berak idatzitako liburu batekin,
kontatutako historia eta utzitako nire
marrazki kuadernoarekin. Bere helburua
gerrak sufritu ditugun sentimenduak
eta egoerak zabaltzea da, inoiz berriro
hau ez gertatzeko, inoren erruarengaitik
horrelako egoerak bizi behar ez izateko
eta maite dutenarengatik borrokatzeko.
Siriako Gerra Zibila 2011ko urtarrilaren
26an hasi zen, gu lasai bizi ginen
gure etxe handian, denetik geneukan:
telebista, bakoitzarentzako gela bat, lau
pertsonarentzako bi komun eta gainera
nire lagunen artean jostailu politenak
nituen. Egunero egunero eskolara
joaten nintzen nire lagunekin eta neba
txikiarekin, hiru urtekoa. Lagun guztiak
oso jatorrak ziren Ghada ezik. Bera beti
zebilen guri zirikatzen, batez ere niri eta
ez zigun usten berarengana hurbiltzen
gu ez ginela nahiko onak eta perfektuak
bere lagunak izateko esaten zuelako,
baina guri berdin zitzaigun, azkenean
bere jarrerarengatik bakarrik gelditzen
zen jolas orduetan. Berataz paso egiten
genuelako eta ni bitartean bera baino
jatorragoa nintzenez lagun asko nituen
eta askotan haien etxera joaten nintzen
jolastera edo afaltzera eta haiek ere nire
etxera etortzen ziren.
Gure eskola nahiko handia zen,
hamabost gela zituen guztira, maila
bakoitzarentzako bat, gure mailan ezik,
hainbeste ginenez bi gela geneuzkan.
Hiriko eskola onenetarikoa zen horregatik
gimnasio izugarri handia geneukan
koltxoneta handi batekin, jantoki bat
ere bazeukan janari oso gozoarekin,
sukaldariak oso jatorrak ziren eta
gustatzen zitzaizkidan plateretatik
kantitate handiagoak ematen zizkidaten,
baina gustatzen ez zitzaizkidanak
ere jatera behartzen ninduten. Baina
eskolatik gehien gustatzen zitzaidan gela
plastikakoa zen, ez nintzen ona beste
ikasgaietan, baina plastikan oso ona
nintzen, batez ere marrazten, egunero
egunero ikasi beharrean marraztu egiten
nituen gertatzen zitzaizkidan gauzak,
gustatzen zitzaizkidanak, sentimenduak...
Hau guztia marrazteko kuadernotxo
bat erabiltzen nuen, hori zen nire
altxorrik preziatuena: nire amonak
oparitutako kuadernoa, bertan nituen
bost urte nituenetik egindako marrazki
gustukoenak. Gela horrek milaka gauza
zituen: margoak, tenperak errtulkiak,
pintzelak, errotulkizko arbela bat...
Izugarri handia zen. Gainera irakaslea
primerakoa zen, Ingalaterrakoa zen eta
siriera ikasten ari zen, oso jatorra zen eta
primeran marrazten zuen, beti Ingalaterra
nolakoa zen galdetzen genion eta bera
jaiotako herriaren marrazkiak egiten
zituen. Klase horietan pilo bat ikasten
genuen.
Egun batean gure hiri gainetik oso
hurbil hegazkin batzuk pasa ziren eta
hiriko eskola eta ospitalea suntsitu
zituzten. Momentu hartan ni kalean
nengoen, eskolatik bueltan nire neba
txikiarekin eta bi gauza handi gugandik
hurbil pasatzen ikusi genituen, pilo bat
gustatuko litzaidake noizbait horrelako
batean igo eta munduan zehar bidaiatzea
nire marrazkiak erakusten eta gehiago
egiten, nire plastikako irakasleak dio
bere herrialdera joaten den bakoitzean
horrelako bat hartu behar duela. Ez
genekien zer ziren oso arraroak zirelako,
ez ziren irakasleak marraztutako hegan
egiten duten gauza handiak bezala,
bestelakoak ziren. Bi gauza horiek
pasa ostean segundu batzuetara zarata
izugarria entzun genuen eta korrika joan
ginen etxerako bidean, ikaratuta, jende
guztia oihuka edozein norabidetan, oso
arriskutsua zen, inork ez zekien zer
gertatzen ari zen. Nire neba lurrera jauzi
eta pertsona batzuek zapaldu egin zuten.
Bidean anbulantziak ikusi genituen,
beharbada ama horrelako baten batean
zebilen lanean. Etxera iristerakoan gure
neba nagusia aitarekin ikusi genuen
etxean zegoen diru guztiaren bila
negarrez, ez genekien zertan ari ziren
baina ez geneukan batere susmo onik.
Afaltzeko ordua heltzerakoan amari
galdetu nion zer demontre gertatu zen
eta ez zidan ezer erantzun gainera oso
nekatuta zegoela esan zuen, egun hartan
lan asko eduki zuelako. Gurasoek pentsatu
arren umeak ez garela ezertaz enteratzen,
pentsatzen dutena baino gehiago dakigu,
gauero aita negarrez entzuten genuelako.
Asteak pasatzen hasi ziren eta
askotan hegazkinak etortzen ziren gure
hiria suntsitzera, telebistan hildako asko
agertzen ziren, odol asko, hiri guztia
suntsituta. Jada bi aste neraman etxetik
atera gabe nire neba txikiarekin. Aitak,
amak eta neba nagusiak egun osoa kalean
ematen zuten ez genekien zertan.
Gau batean aita heldu orduko berak
ekarritako poltsa batzuk betetzeko agindu
zigun, gauza baliotsuenak eta arropa
lodiena sartu behar genuen eta ahal
genuena gainean eraman nahiz eta bero
handia izan, gau hartan bertan atera
behar ginen, beraz oso azkar prestatu
behar genuen dena, bidaia bat geneukala
esan zigun opor moduko batzuk, urrutira.
Nik ez nuen sinisten, oso urduri zegoelako
eta oso arraroa zelako hilabete normal
batean bi asteko oporrak ematea eskolan
eta etxetik atera gabe egotea opor horietan
zehar. Azkenean amorratuta oihuka hasi
nintzen nora gindoazen galdezka eta
gertatzen zena kontatu zidaten ipuin
bat balitz bezala. Nola kanpotar batzuek
gure herrialdea konkistatu nahi zuten
bertan geneuzkan aberastasunengatik.
Negar batean hasi nintzen dena ulertzen
hasi nintzelako, kanpotar horiek gure
herrialdea hutsik nahi zuten beraiek nahi
zutena errazago lortzeko eta horregatik
ihes egin behar genuen eta bi aste
generaman eskolara joan gabe haiek
suntsitutako gauza batgure eskola izan
zelako. Nik poltsan behar nuen guzita
sartu nuen eta txaketa barruko poltsikoan
nire kuadernotxoa sartu nuen plastikozko
poltsa baten barruan.
Goizeko laurak ziren eta etxetik
atera ginen logure handiarekin. Autobus
bidaia oso luzea egin genuen sei ordukoa
gutxienez. Heldutakoan azaldu ziguten
mendebalderantz ibili behar ginela marka
laranja batzuei jarraika, eta aurrera
egin izan behar genuen oinez poltsa
oso gainean, ez genekien zenbat ibili
behar ginen ez nik, ez oinez gindoazen
berrogeietatik inork eta gainera hotz
handia egiten zuen. Egunak pasatzen
ziren eta oinez jarraitzen genuen, lurrean
lo egiten, dutxarik gabe, komunik gabe,
urik gabe eta janaririk gabe, poltsak
bidean lapurtuta... Azkenean hondartza
batera heldu ginen, bertan jende asko
zegoen, hogeita hamar baino gehiago eta
plastikozko txalupa ertain bat uretan,
udan hondartzara eramaten ditugunak
bezalakoak. Heldutakoan nire aitak
bertan zeuden gizon batzuei, itxura oso
txarrkoak, pilo bat diru eman zien poltsa
batzuen barruan eta txalupan igotzen
utzi ziguten, txalupa nahiko txikia zen
gindoazen guztientzat eta gainera asko
mugitzn zen. Ez nuen imajinatzen holako
batean joan nahi zutela beste herrialde
batera.Baina hala zen, guda hasita zegoen
eta bizirik irauteko horrelako gauzak egin
beharko genituen. (Jarraituko du)