?AR ANDALUZJI
POCZ?TKI I ROZWÓJ FLAMENCO
MAGIA I SI?A FLAMENCO
Flamenco si?ga swymi korzeniami krajów Dalekiego Wschodu,
a dok?adniej obszaru Indii. Przyczyny w?drówki nie s? do ko?ca jasne, jednak pewne jest, ?e w jej wyniku pierwsi Cyganie znajduj?cy
si? w?ród migruj?cej ludno?ci pojawili si? oko?o X wieku w rejonie
dzisiejszej Andaluzji. By? to pierwszy czynnik le??cy u pod?o?a powstania ?piewu i ta?ca ?amenco, który na przestrzeni kolejnych lat,
wskutek przenikania si? z dorobkiem kulturowym ówczesnej Hiszpanii, zaowocowa? powstaniem kultury niespotykanej w ?adnym
innym kraju, przez który w?drowali Cyganie. Tym, co najbardziej
zbli?y?o ludno?? tak ró?n? pod wzgl?dem kultywowanych tradycji
i zwyczajów, by?a trudna sytuacja materialna i spo?eczna. Osobiste
i wykonywane pocz?tkowo w zaciszu cyga?skich domostw pie?ni
z czasem zacz??y przenosi? si? na ulice i do tawern, zyskuj?c zainteresowanie i rozg?os w?ród rdzennej ludno?ci. Przetrwa?y do dzi?
i obecnie znane s? pod nazw? martinete.
Do?? szybko ?amenco zyska?o popularno?? w Hiszpanii i zosta?o
wzbogacone o gitar? oraz taniec, a do grona jego twórców do??czyli
madryccy nie-Cyganie, czyli tak zwani payos. Pojawi?y si? pierwsze
kluby ?amenco (cafes cantantes), a dziedzina sztuki, która sta?a si?
równie? form? zarobku, zyska?a urozmaicon? i bogat? stylistyk?.
Umi?owanie zabawy i ta?ca to typowa cecha kultury hiszpa?skiej,
dlatego tradycje zaszczepione przez Cyganów zosta?y ?atwo przyswojone w tym rejonie ?wiata. Specy?ka hiszpa?skiej Andaluzji znalaz?a
odwzorowanie w charakterze ?amenco, poniewa? repertuar muzyczny zosta? uzupe?niony o tematyk? zwi?zan? z pogodnymi, radosnymi
aspektami ludzkiego ?ycia.
Wszechobecny duch zabawy ujawnia si? równie? w znacznej swobodzie interpretacyjnej oraz dominuj?cej we ?amenco improwizacji. Wprawdzie, jak ka?dy taniec, ?amenco posiada ?cis?e regu?y,
ale w ?adnych innych ta?cach folklorystycznych nie s? one w tak
twórczy sposób ?amane. W zale?no?ci od potrzeb, mo?e nabra? si?y
i wyrazu podobnego do ta?ców afryka?skich lub delikatno?ci podkre?lanej przez mi?kkie ruchy d?oni i wygi?cia tu?owia, zbli?one
do tradycji orientalnej. Jednak w ka?dej odmianie ?amenco zaznacza
si? spu?cizna kulturowa kraju, z którego przybyli Cyganie, czyli Indii. Stamt?d zaczerpni?to charakterystyczn? prac? r?k, mimik? oraz
skomplikowane rytmy wystukiwane obcasami (step).
Koncert ?amenco to wi?cej ni? zwyk?e widowisko taneczne
– to spektakl, gdzie zarówno tancerz, gitarzysta, ?piewak, jak i inni
cz?onkowie zespo?u maj? przewidziane osobne role, które jednak
zmierzaj? do tego, aby tworzy? spójn? ca?o??. Dialog mi?dzy artystami jest na tyle otwarty, ?e pozwala na improwizacj? oraz przeró?ne kombinacje muzyczne, si?gaj?ce korzeni i zwi?zku tej sztuki
z wp?ywami hinduskimi, arabskimi i ?ydowskimi. Przygotowania
wymaga zatem tak?e strona teoretyczna, bo ?amenco to bogactwo stylów, spo?ród których ka?dy ma charakterystyczny rytm
i odpowiedni ?adunek emocjonalny. Ich opanowanie jest konieczne,
aby muzycy wiedzieli, jakim j?zykiem ze sob? „rozmawia?”.
Nauka ?amenco jest wi?c do?? d?ugotrwa?ym i z?o?onym procesem, bo czas dzieli si? pomi?dzy: trening stepu, os?uchiwanie si?
z muzyk? i teoretyczne zg??bianie charakterystyki danego stylu oraz
?wiczenie koordynacji i si?y mi??ni, aby utrzyma? sylwetk? i równowag? przy obrotach. Jednak pod okiem do?wiadczonego instruktora i przy akompaniamencie odpowiednich muzyków obcowanie
z ?amenco staje si? okazj? do niesamowitej przygody, rozwijania
wra?liwo?ci muzycznej, poprawy kondycji oraz wydobywania i
eksponowania w?asnej kobieco?ci. Takim miejscem jest Akademia
FlamencoArte, gdzie w przyjaznej atmosferze zaj?cia prowadzi Nadia Mazur – do?wiadczona instruktorka i choreograf, absolwentka
Fundacji Cristiny Heeren. Obecnie do zespo?u Akademii do??czaj?
równie? hiszpa?scy muzycy, którzy b?d? towarzyszy? tancerkom
i tancerzom w nauce tej pasjonuj?cej sztuki.
ANNA SOJKA