Bakış Boşluğu Fanzin - 3 Bakış Boşluğu Fanzin - 3 | Page 25
sinema
gunlugu
Ali GEVGİLİLİ
“El” Ya Da İnsan Tükenmez
B
Şubat 1967
undan sonra hiç kimse dilediği gibi
düşünemez. Kurban geçmiş çağların bir kişisi, Galileo Galilei ya da
Oppenheimer olabilir. Bu bir şeyi değiştirmez...
Çek, kukla filmcisi Jiri Trnka El’i
(Ruka, 1965) bu sözlerle sunuyor. Kendi
kapalı evreninde çömlek yapan bir kukla
ile canlı bir el’in simgesel serüvenidir bu.
Kukla bir çeşit adacak olan evine kapanmak ister; kapısını, penceresini kapar dıştan geleceklere karşı. Ama bir el her kez
açar kilitleri. Kutlayı dilediği çömleği
değil de, kendi istediğin şeyleri yapmaya
zorlar. Bireyseldir ama yine de bir varlık
olarak kutlayın zorlar ve onu bir telle çevirmek ister. Biri eldir o, ama yine de bir
varlık olarak kuklayı zorlar ve onu bir ele
çevirmek ister.
Nedir El? Eşyanın fetişi mi, yabancılaşmanın bir simgesi mi, insancıl olmayan
bir totaliterlik mi?
Hiç kuşkusuz tümünün bir karması ve
toplumcu bir hümanizmaya erişilemedikçe
aşılamayacak bir engel... Minik odasında kutlanan giriştiği yalnız savaşın trajik
sonu bu deyimler. Tranka’nın çalışması,
özüyle de, kukla filminin sınırlarını çok
yanlı olarak zorlayan teknik özellikleriyle
de dost bir film.
*Yeni Dergi, Şubat 1967, Sayı:42, sf:230
25