KONGRE BİLDİRİLERİ
political, financial and economic function within the workings of the judicial and financial structure
of the empire. It was indeed this practice that helped the Ottoman government for long centuries to
reduce public expenses, provide provision to the cities, and prevent social conflicts.
Key words: The Ottoman Empire, taxation, tax system, kanun-nâme, tapu and tahrir registers
Giriş
XIII. yüzyılda Batı Anadolu’da küçük bir uç beyliği olarak ortaya çıkan Osmanlı Devleti, XV.
yüzyılda siyasî ve askerî bakımdan dünyanın en kudretli devletlerinden biri hâline geldi. Sonraki iki
yüzyıl içerisinde Ukrayna bozkırlarından Büyük Sahra’ya, Basra Körfezi ve Hazar Denizi kıyılarından,
Orta Avrupa ve Atlas Okyanusu’na kadar, bugün var olan kırk ülkenin topraklarının tamamına veya bir
kısmına yayılan Osmanlı Devleti, dünya tarihinin zaman ve mekân bakımından önemli bir parçasını
oluşturdu. XVII. yüzyıl sonlarından başlayarak toprak kayıpları ve gerileme sürecine girdiyse de XX.
yüzyılın ilk çeyreğine kadar hayatını devam ettirdi.
Osmanlı Devleti’nin çok uzun süre yaşamasında teşkilat ve kurumlarının, özellikle hukukî ve
malî yapısının çağına göre ileri ve gelişmiş olmasının bulunduğu da göz ardı edilemez. Osmanlı kanun
koyucuları ve maliye bürokra 6