KONGRE BİLDİRİLERİ
Şeyh Mehmed Gökçe Camii’nin vakfına toplam olarak yıllık 898 akçe gelir yazılmıştır. Bu
miktarın 468 akçesi Kilis’te 13 adet dükkândan,100 akçesi Kefer Daşur mıntıkasındaki zeytinlikten,50
akçesi Kilis’te bulunan zeytinlikten, 80 akçesi incirlikten, 60 akçesi arsa ve yine 4 adet dükkân
gelirinden, 40 akçesi Acar Köyündeki bağlıktan sağlanmaktaydı. Vakfın ayrıca dükkânların yanında
boş olduğu gelir getirmeyen bir hanı da bulunuyordu.
Toplanan gelirden, imam ve hatip için senelik 500 akçe, iki nazırına senelik 200 akçe, hademesine
senelik 130 akçe, yağına ve masrafına 68 akçe harcanacağı vakıf defterinde kaydedilmektedir.13
b-Mescid Vakıfları
1-Mescid-i Ömer
Ömer Mescidi Vakfının 992 H./1585 M.de 104 akçe geliri vardı. 2 adet dükkândan senelik 72
akçe, iki adet arsadan da toplam 32 akçe geliri vardı. Gelirin 80 akçesi imamet görevi için senelik
olarak imama, 24 akçesi de yağına ve hasarına harcanıyordu.14
2-Hacı Halil Mescidi
1585M.’te mescide 60 akçe kıta-i zemin, senelik geliri 272 akçe olan 4 dükkân, mukataa gelirinden
72 akçe, çeşitli ağaç gelirlerinden 16 akçe ve 3 adet değirmen gelirinden senelik 60 akçe olmak üzere
toplam 480 akçe geliri bulunmaktaydı. Toplanan gelirden senelik 320 akçe imametine, 100 akçe nazıra
ve 60 akçede yağına ve hasarına ödenmekteydi.15
3-Kana Mescidi
Kilis’teki Kana mahallesinde idi. Mescidde gelir getirmesi için bağışlanmış âkâr arasında,
,senelik 150 akçe gelir getiren kıta-i arz, Leylut karyesi yakınlarında, senelik geliri 100 akçe olan diğer
bir kıta-i arz, 264 akçelik dükkân geliri, Hacı Halid Hacı Halifenin senelik 32 akçe hayratı, Mehmet
Ağa’nın mallarından senelik 36 akçe olmak üzere toplam 572 akçe senelik geliri vardı. İmamına
günde bir akçe, nazırına yıllık 180 akçe, yağına ve masrafına 42 akçe harcanmaktaydı.16
4-Ömeriye Mescidi
Kefer Daşur Karyesi yolu üzerinde ki kıta-i arz’dan senelik 50 akçe, yine aynı köyde zemin
mukataasından 100 akçe, Batliyon Köyü yolu üzerindeki incirliklerden 400 akçelik gelirin yarısı
200 akçe, 1 adet cülha dükkânından senelik 80 akçe, yarı oranında ortaklık ekilen bostanlardan 24
akçe, fasıla esasına göre ekilen bostandan senelik 8 akçe olmak üzere yıllık 662 akçe vakıf geliri
vardı. Toplanan yıllık gelirden günlük 1 akçe imamına, yıllık 180 akçe nazırına, 122 akçede yağına ve
hasarına ödenmekteydi.17
5-Nureddin İbn-i Kadızade Mescidi
Bu mescit Kilis’te Kıbelî mahallesinde bulunmaktaydı. 1185-1192/1771-1778 tarihleri arasında
buraya çeşitli görevliler tayin edilmiştir. Dündar’a göre bu mescitte görev yapan imamlara 1928’e
kadar vakıf gelirlerinden maaş ödenmiştir.18
Halep Evkaf defterinde mescide Kefer Daşur karyesi yolunda senelik 90 akçe gelir getiren
kıta-i arz, 432 akçe senelik gelir getiren 5 adet dükkân gelirlerinden toplam 522 akçe geliri vardı. Bu
gelirden imama günlük bir akçe, nazıra senelik 200 akçe, yağına, masrafına ve mumuna da senelik 62
akçe harcanmaktaydı.19
6-Zaviye Mescidi (Bestâmî Camii)
Kilis’te Sibbat Mahallesinde bulunmaktaydı. Görevlilerine 1922 yılına kadar maaş ödenmiştir.1931
yılında Vakıflar Genel müdürlüğü tarafından satılmıştır.20
13 TKGMA., TTD., No:564, s.227, Dündar, Abdulkadir, Kilisteki Osmanlı Devri Mimarî Eserleri, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1999.s.251256.
14 TKGMA., TTD., No:564, s.228,
15 TKGMA., TTD., No:564, s.22
16 TKGMA., TTD., No:564, s.229
17 TKGMA., TTD., No:564, s.230
18 Dündar, A., Kilis’teki Osmanlı Devri, s.283
19 TKGMA., TTD., No:564, s.232
20 Dündar, A., Kilis’te Osmanlı Devri Mimarî Eserleri, s.280
794
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
1585M.’de 2 adet dükkândan 144, arsa gelirinden 20 ve 24 akçe, 6 adet suk gelirinden 24,
Cuma, Bekir, Yusuf, Osman ve Ali b. Yadigar’ın elinde bulunan mezradan 70 akçe, Mehmet’in elinde
bulundurduğu arsadan 20 akçe olmak üzere yıllık toplam 314 akçe geliri vardı. Toplanan gelirden
imama yıllık 200 akçe, nazırına 90 akçe, yağına ve masrafına 24 akçe harcanmaktaydı.21
7-Alaca Mescidi
Kilis’te Kızılca Mahallesinde bulunmaktaydı. Mahallenin bugünkü adı İnaplıkütah Mahallesidir.
865H./1460M.’de Ramazanoğlu Emir Nasreddin tarafından yaptırılmıştır. 1070H./1659M.’de Kilis
Zabıtı Murtaza Ağa tarafından tamir ettirilmiştir. Halk arasında “Katrancı Camii” olarak da bilinir.22
1585M. yılında Alaca Mescidine gelir getiren mallar arasında, Kilis’te 4 adet dükkândan senelik
124 akçe, Kefer Daşur’daki iki zeytinlikten 100’er akçe ve toplam 324 akçe geliri vardı. Toplanan
gelirden imama senelik 200, nazıra 100, mumuna ve masrafına 24 akçe ödenmekteydi.23
8-Tepelik Mescidi
Kilis’te Meşhetlik (Meşhedler) mahallesinde bulunmaktaydı.24 992H./1585M. tarihinde mescidin
akarı arasında Kefer Attun? yolunda 60’lik kıta-i arz, Kefer Daş W"