KONGRE BİLDİRİLERİ
Bugün arşivlerimizdeki çalışma mevzuatının düzeldiğini, araştırıcıların çalışmalarını kolaylaştırıcı
düzenlemeler yapıldığı gördükçe geçen yıllarıma hayıflanıyorum. Her şeye “yasak hemşerim” mantığı
ile karşı çıkan zihniyetin değişmesi şüphesiz kolay değil. Bu değişim Türkiye’deki zihniyet değişimi
ile paralellik arz ediyor. Bu değişimin mimarı rahmetli Turgut Özal olmuştur. İlk defa onun talimatı
ile arşivler konusunda yatırımlar yapılmış ve İstanbul’daki Başbakanlık Arşivi’ne yüzlerce uzman
alınmıştı. Maalesef bu uzmanların özlük hakları konusunda yıllarca bir çalışma yapılmadığı için
birçoğu üniversitelere geçtiler.
Arşiv memurları ve uzmanları bekçi zihniyetinden kurtulmak zorundadır. Onlar sahip oldukları
imparatorluk çağının belgelerinin deşifre olması, tarihçilerce incelenmesi için her türlü kolaylığı
sağlamaları gerekir. Birbirinden farklı inançlara mensup, farklı dilleri konuşan, farklı toplumları
yüzlerce yıl aynı çatı altında barış içinde yaşatmaya çalışmış bir imparatorluğun varislerinin bir tahrir
defterinde gayri müslim isimleri var diye onu yasaklamaya kalkması cumhuriyet döneminde ortaya
çıkan çap ve ölçek küçültmenin bir tezahürüdür.
Günümüzde Avrupa ve Amerikalı tarihçiler, Balkan ve Arap tarihçileri ve hatta Japon tarihçileri
Osmanlı medeniyeti üzerinde pek çok çalışmalar yaptılar. Bu çalışmalarda Osmanlıların Türk
milletinin yüzünü karartacak hiçbir icraatının olmadığı bilakis, barış içerisinde bir dünya ideali için
var gücüyle çalıştıkları ortaya kondu. Osmanlı tevazu, tesamuh ve vakarının Osmanlı kültür mirasının
tabii varisi olan Türk milleti için bir iftihar vesilesi olması gerekir. Tam tersine imparatorluğu yıkan
İttihat ve Terakki zihniyetinin Türk milletinin yüzünü karartacak fiiller irtikâp ettiği ortaya çıkmaya
başlamıştır. Bugün Türkiye hala onların günahlarının ve hatalarının sıkıntılarını yaşamaktadır.
Bu sıkıntıları aşmak yine tarih içerisinde teşekkül etmiş tevazu, hoşgörü, ağırbaşlılık ve kendine
güven anlayışına sahip olmakla mümkün olabilecektir kanaatindeyim.
Prof. Dr. H. Sekine KARAKAŞ
Ankara Üniversitesi / TÜRKİYE
ARŞİV EĞİTİMİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR
ÖZET
Günümüzde hem gelişmiş ülkelerde, hem de Türkiye’de bilgi ve belge yönetimi kavramı
bugüne kadar görülmemiş ölçüde duyulmaya başlamış, yazılı ve sözlü medyada en çok kullanılan
sözcükler arasına girmiştir. Bilgi belge yönetimine yönelik bu ilgi arşiv alanında da kendisini
göstermiş, arşiv çalışmalarındaki derinleşme, teknolojinin getirdiği farklı yaklaşımlar, arşiv eğitiminin
yeniden yorumlanmasını gerektirmiştir. Yurt dışında konuyla ilgili olarak yazılan makalelerde arşiv
eğitimine yeni boyutlar kazandıracak araştırmalar, incelemeler, öneriler ve uygulamalar tanıtılmakta,
bu gelişmelerin eğitim programlarına nasıl yansıtılacağı tartışılmaktadır. Ülkemizin gerek arşiv
eğitiminde, gerekse arşivsel çalışmalarda daha yeterli, daha verimli olabilmesi için gelişmelerin
izlenmesi, ihtiyaca yönelik bilgilerin toplanması, hatta yeni rotalar çizilmesi yerinde olacaktır.
Anahtar Sözcükler: Arşiv eğitimi, arşivsel çevre, yeni yaklaşımlar
ABSTRACT
Today archival studies as well as information and records management are the ones which are
most rapidly expanding,interdisciplinary and mıltimethodological areas of research both in developed
countries and in Turkey.This paper is a short review of the new trends in these subjects,in order to offer
some advices to our library schools.
Key Words: Archival education, archival environment, new approaches
706
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
Arşiv Dairesi Başkanlığı
707