KONGRE BİLDİRİLERİ
güçlü ilişkileri olduğundan, Osmanlı-Venedik antlaşmasında yerli halkın talep etmesi durumunda, göç
ettirilmesi öngörülmüştür.7 Osmanlılar ise, boşaltılan bu şehre, bir daha direniş merkezi durumuna
gelmemesi için müslüman ahali yerleştirdiler.8 Birkaç yıl sonra, yani 1485’e gelindiğinde şehir halkı
% 100 oranında müslümandı.9 Osmanlı devleti, şehrin özel durumunu göze alarak tedvin ettiği sancak
kanunnamelerinde, kendinden önceki devletlerden, özellikle XIV. - XV. yüzyıllarda bölgeyi idare
etmiş olan ve devletlerden kalan10 yerel yönetim geleneklerine11 yer vermiştir.
bir sancak kanunnamesi olmamakla birlikte, bu kanunname Osmanlı hakimiyetinin yerleştirilmesinde
takip edilen siyasetin ana unsurlarını anlatmaktadır. İşkodra sancağının ilk tahrir defteri 1485 tarihine
ait olmakla beraber,23 ilk kanunnamesi 1497 yılına aittir.24
İkincisi, XVI. yüzyılda tertip edilen kanunnameler, sultanların hakim oldukları devirleri takip
etmektedirler. İşkodra ve Karadağ sancak kanunnamelerinin Sultan I. Süleyman (1523, 1529-30), II.
Selim (1570) ve III. Murat (1583) zamanlarında hazırlanmıştır.
Birkaç sene önce, İşkodra ve bölgesinin Venedik egemenliği dönemi, yani söz konusu bölgenin
XV. yüzyıl tarihi geniş bir araştırmanın konusu olmuştur.12 Osmanlı’ya geçiş süreci ise henüz
araştırılmamıştır. Arnavut tarihçisi Selami Pulaha’nın yayımladığı 1485 tarihli İşkodra sancağı
mufassal defterinin girişinde, bu konunun araştırılması gereken yönlerinin ortaya konulmasıyla
yetinilmiştir.13
İşkodra şehri ve bölgesinin idare biçimini açıklayan yerel kodeks 2002 yılında yayımlandı.14
Birinci elden bir kaynak olan bu kanun sayesinde, adı geçen bölgenin hukuki, sosyal ve siyasi
düzen