638
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
1.078.158
1 köy, 6 cemaat, 1
mezraa, 1 rüsûm ve
Hassa koruları
Padişah Haslarının Genel Toplamı: 1.078.158 akçe
20 nehir
363.357
5 mukataa ve 5 mahsûl
Gelir Türüne
Göre Toplam
(akçe)
5000
Kalkanlu ve
Kaş
Kazaları
40.000
Kavacık’ta Yörük
cemaatleri ve Balıklağu
ve bâzâr-ı Kalkanlu mk.
Kaş Kazası’na tabi Meis
Memlehası mk
Kalkanlu ve Kaş kazaları
Beytü’l-mâl mk.
4650
-
8 köy, 1 mezraa ve 1
nehir
-
384.292
Kalkanlu’ya tabi İsmail,
Gençlü, Kara Ali,
Korubükü, Pınarbaşı,
Margâz, Furnâz ve
Kınık nehirleri
45.000
318.000
Kalkanlu Kazası’na
tabi sipahiyan ve
müselleman reâyâsı
rüsûmu
1000
12.509
95.650
337.666
2500
Çobansa Yörükleri
200.000
65.333
Beytü’l-mâl, mâl-ı gâib
ve mefkûd, yave, kaçkun
mk.
Elmalu
Nahiyesi
5000
Eymir köyü,
Eskihisar
Mezraası2ve Ayvasil
Köyü
Kargu (Mahmudlar)
ve Ayalon
64.833
Finike’de Öre-gölü,
Bağ-gölü, İncir,
Kebsûd, Seydi Melik,
Uluark, Mahmudlar,
Yaka,Dikenlü,
Küçükark(Seydi Hızır)
nehirleri
43.000
30.000
Ali Karaağaç nehri ve
köyü
Boğazak nehri
-
33.040
2000
Boğazak Köyü’nde
Acısu’da memleha mh.
Karahisar
Kazası
Antalya
Kazası
Antalya İskelesi mh.
Nefs-i Antalya ihtisab
mh.
Antalya Tahinhane mh.
Beytü’l-mâl, mâl-ı gâib
ve
Mefkûd, Yave, Kaçkun
mk.1
Urbân-ı Haymana
Yörükleri rüsûmu mh.
206.667
15.000
12.000
40.000
Kundu,
Karasenir,
İman, Yağçe köyleri
ve Aksu nehri
-
254.126
-
-
-
9009
Yazır köyü
ve Ulucalu,
Kızılcakeçilü,
Mihmad Yörük
Cemaatleri,
Eskiciyân ve
Ziftciyân Cemaati,
Paymâmât
Mezraası, Hassa
Koruları
75.000
569.842
Hâsıl
(akçe)
Cemaat ve Diğer
Gelirler
Hâsıl
(akçe)
Nehir
Hâsıl
(akçe)
Köy
Hâsıl
(akçe)
Mukataa (mk) ve
Mahsûl (mh)
Kaza ve
Nahiye Adı
12 Padişah hasları için ayrılan gelirleri tek tek topladığımızda 1.213.797 akçe çıkmıştır. Aradaki fark, Antalya ve Elmalu’ya bağlı bazı köylerin
defterde yazılı hâsılları ile vergi gelirleri toplamının birbirini tutmamasından kaynaklanmaktadır. Padişah hasları için bkz. TKGM. KK. No:
107, vr. 12/b- 40/b; Tablo: III.
13 Köylerdeki vergi gelirleri tek tek toplandığında padişah haslarına ayrılan köy gelirleri 475.704 akçe çıkmıştır. Bu konuda ve padişah
haslarına ayrılan köyler için bkz. TKGM. KK. No: 107, vr. 12/b- 14/b, 18/a- 18/b, 35/b- 36/a, 37/b- 38/b.
14 Elmalu Kazası’na bağlı padişah haslarına ayrılan köylerden elde edilen gelirler yapılan toplamda 145.470 akçe çıkmıştır (Bkz. Tablo: III).
15 Padişah hasları için bkz. TKGM. KK. No: 315, vr. 1/b- 2/a.
TABLO I: BOA. TD. NO: 107’YE GÖRE H.927/M. 1521’DE PADİŞAH HASLARI
akçesi Antalya Kazası’na bağlı 5 köyden, 130.166 akçesi Elmalu Kazası’na bağlı 4 köyden, 5000
akçesi ise Kalkanlu Kazası’na bağlı bir köyden elde edilmiştir. Padişah hasları arasında yer alan
cemaatlere ait gelirler 38.310 akçeydi. Bunun 37.540 akçesi Antalya Kazası’ndaki 29 cemaatten, 770
akçesi ise Karahisar ve Kalkanlu kazalarındaki 2 cemaatten elde edilmişti.
Nehir olarak ifade edilen çeltik ekilen alanlardan elde edilen padişah hasları 450.160 akçeydi.
Bunun 132.160 akçesi Antalya Kazası’ndaki 2 nehirden, 73.000 akçesi Karahisar-ı Teke Kazası’ndaki
2 nehirden, 200.000 akçesi Elmalu Kazası’na tabi Finike’deki 10 nehirden ve 45.000 akçesi ise
Kalkanlu Kazası’ndaki 8 nehirden elde edilmiştir. Koru ve mezraalardan sağlanan 2200 akçelik gelirin
tamamı ise Antalya Kazası’ndaki koru ve mezraalardandı. Ayrıca Karahisar Kazası’na tabi Boğazak
Köyü’ndeki Acısu Memlehası’ndan 2000 akçe, Kaş Kazası’na tabi Meis Adası’ndaki memlehadan
40.000 akçe ve Kalkanlu Kazası’na tabi sipahi ve müsellem reayasının rüsûmundan 1000 akçe olmak
üzere toplam 43.000 akçe padişah hasları arasında bulunmaktaydı.
H.937/M.1530 yılında padişah haslarının kazalara göre dağılımı ise şöyle idi: Antalya Kazası’ndan
471.238 akçe, Karahisar-ı Teke Kazası’ndan 75.220 akçe, Elmalu Kazası’ndan 330.166 akçe, Kaş
Kazası’ntan 40.000 akçe ve Kalkanlu Kazası’dan 53.550 (63.550) akçe (Bkz. Tablo: II).
H.976/M.1568 yılına ait Mufassal defterde padişah hasları 1.216.392 akçeydi12. Bu tarihte padişah
hasları arasında 5 mukataa, 12 köy, 36 cemaat, 1 kürekçi taifesi, 18 nehir (ark), 6 koru, 1 mezraa ve
1 mahsûl gelirleriy ile 1 kapan resmi bulunmaktaydı. Mukataa gelirleri 524.333 akçe olup, 483.333
akçesi Antalya Kazası’ndaki 2 mukataadan, 40.000 akçesi Kaş Kazası’ndaki 1 mukataadan ve 1600
akçesi ise Kalkanlu Kazası’ndaki 2 mukataadan elde edilmiştir.
Köylerden elde edilen gelirler, defterdeki köy hâsıllarının toplamına göre 473.109 akçeydi13.
Bunun 236.900 akçesi Antalya Kazası’na bağlı 7 köyden, 93.334 akçesi Karahisar Kazası’na bağlı 1
köyden, 142.875 akçesi ise Elmalu Kazası’na bağlı 4 köyden elde edilmiştir14.
Cemaatlerden elde edilen 59.205 akçelik gelirin 4450 akçesi Antalya Kazası’ndaki 6 cemaatten,
48.200 akçesi Kaş Kazası’ndaki 2 cemaatten ve 6555 akçesi ise Kalkanlu Kazası’ndaki 2 cemaatten
sağlanmıştı. Padişah hasları içinde yer alan 27 cemaate ise hâsıl kaydedilmemiştir.
Nehirlerden elde edilen gelirler 80.900 akçeydi. Bunun 55.600 akçesi Elmalu Kazası’na bağlı 10
nehirden, 25.300 akçesi ise Kalkanlu Kazası’na bağlı 8 nehirden elde edilmiştir.
Padişah hasları arasında yer alan koru ve mezraa gelirleri 5350 akçe olup, 2350 akçesi Antalya
Kazası’na bağlı 6 korudan, 3000 akçesi ise Elmalu Kazası’ndaki 1 mezraad an elde edilmişti. Ayrıca
Antalya kapan resmi ve Teke müsellem reayası mahsûlünden oluşan 70.300 akçelik gelir de sancaktaki
padişah hasları arasında yer almaktaydı.
Padişah haslarına ait gelirlerin kazalara göre dağılımı; Antalya Kazası’ndan 797.333 akçe,
Karahisar’dan 93.334 akçe, Elmalu’dan 204.070 (201.475) akçe, Kaş’tan 88.200 akçe ve Kalkanlu’dan
33.455 akçe şeklinde olmuştur (Tablo: III).
H.976/M.1568 yılına ait Mufassal defterin icmâli olduğu tahmin edilen II. Selim dönemine ait
defterde sancaktaki padişah hasları 1.328.736 akçeydi. Mukataa, mahsûl ve diğer gelirlerden oluşan
has gelirlerinin kazalara göre dağılımı; Antalya Kazası’ndan 948.583 akçe, Elmalu’dan 226.670 akçe,
Kalkanlu’dan 20.150 akçe ve Kaş’tan 40.000 akçe şeklindeydi15. Bu tarihte padişah haslarına ayrılan
gelirlerin genellikle mukataa gelirlerinden oluştuğu görülmektedir. Padişah haslarının 1.174.086 akçesi
mukataalardan, 132.100 akçesi mahsûl gelirlerinden ve 22.550 akçesi ise diğer vergi gelirlerinden
oluşmaktaydı.
XVI. yüzyıla ait tarihleri kesin olarak bilinen üç deftere göre padişah haslarına ayrılan sancaktaki
gelirlerin dağılımını tablolarda şöyle gösterebiliriz:
Kazaya Göre
Toplam
(akçe)
KONGRE BİLDİRİLERİ
Arşiv Dairesi Başkanlığı
639