KONGRE BİLDİRİLERİ
KAYNAKLAR
ARŞİV KAYNAKLARI:
İstanbul, Başbakanlık Osmanlı Arşivi
Kâmil Kepeci Tasnifi 336, 344.
Maliyeden Müdevver Defterler 34, 563, 15567, 15957, 16052.
Ruznamçe Defterleri 25, 131, 216, 377, 419, 599, 656.
Tapu Defteri 505.
Wien, Konsularakademie, Krafft 284.
Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Flügel 1384, 1387.
ARAŞTIRMA-İNCELEME ESERLER:
DÁVID Géza, “Arad ve Gyula sancakbeyleri”, Türk Dünyası Araştırmaları, 120, 1999, s. 55–70.
DÁVID Géza, “Assigning a Zeʻamet in the 16th Century: Revenue-Limits and Office-Holding”,
Armağan. Festschrift für Andreas Tietze, hrsg. von Ingeborg BALDAUF und Suraiya FAROQHI). Praha,
1994, s. 47–57.
DÁVID Géza, “Buda (Budin) vilayeti’nin ilk timar sahipleri”, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları
Dergisi. Prof. Cengiz Orhonlu Hatıra Sayısı, 12, 1982–1998, s. 57–61.
DÁVID Géza, Osmanlı Macaristan’ında toplum, ekonomi ve yönetim. 16. yüzyılda Simontornya
sancağı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 81, İstanbul, 1999.
DÁVID Géza, Redzseb bin Abdullah tímár-birtoka, Keletkutatás, 2012. tavasz (matbaada).
DÁVID Géza–FODOR Pál, “Changes in the Structure and Strength of the Timariot Army from the Early
Sixteenth to the End of the Seventeenth Century”, Eurasian Studies, II, 2005 [2007], s. 157–188.
FEKETE L., Die Siyāqat-Schrift in der türkischen Finanzverwaltung, C. I–II, Budapest, 1955.
GÖKBİLGİN M. Tayyib, „Kanunî Sultan Süleyman’ın timar ve zeamet tevcihi ile ilgili fermanları”,
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi 17/22, 1967, s. 35–48.
GÖYÜNÇ Nejat, “Timar Ruznamçe Defterleri’nin Biyografik Kaynak Olarak Önemi”, Belleten, 227,
1996, s. 127–138.
HOWARD Douglas, “The BBA Ruznamçe Tasnifi: a New Resource for the Study of the Ottoman
Timar System”, The Turkish Studies Association Bulletin, 10/1, 1986, s. 11–19.
KUNT İ. Metin, Sancaktan eyalete. 1550–1650 arasında Osmanlı ümerası ve il idaresi, Boğaziçi
Üniversitesi Yayınları, 154, İstanbul, 1978.
MEHMED bin Mehmed, Nuhbetü’t-tevarih ve’l-ahbar. İstanbul, 1276/1860.
RÖHRBORN Klaus, Untersuchungen zur osmanischen Verwaltungsgeschichte, Studien zur Sprache,
Geschichte und Kultur des islamischen Orients. Beihefte zur Zeitschrift „Der Islam” Hrsg. von Bertold
Spuler. Neue Folge, Bd. 5, Berlin–New York.
STAAB Robert L., “The Characteristics of the Timar System in Pasa [doğrusu Paşa veya Pasha]
Livası in the 16th Century: Based on the Examination of the Maliyeden Müdevver Defteri, No. 34”,
X. Türk Tarih Kongresi. Ankara: 22-26 Eylül 1986. Kongreye sunulan bildiriler. C. IV. Ankara, 1993,
s. 1898–1926.
SZ. SIMON Éva, “Névlegesen birtokolt szandzsákbégi hászok a 16. századi oszmán terjeszkedés
szolgálatában. (Gondolatok a ber vedzsh-i tahmin szisztéma működésének értelmezéséhez)”,
Századok, 141, 2007, 1351–1406.
SZAKÁLY Ferenc–DÁVID Géza, “Újabb adalék Tinódi Sebestyén történetírói hiteléhez. Hajdar bin
Abdullah tímár-birtoka”, Irodalomtörténeti Közlemények, 1996, s. 481–489.
Tiryaki Hasan Paşa’nın gazaları ve Kanije savunması, Hazırlayan Vahit ÇABUK, Tercüman 1001
Temel Eser 129, İstanbul, 1978.
VELICS Antal–KAMMERER Ernő, Magyarországi török kincstári defterek, C. I–II. Budapest, 1886,
1890.
378
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
Prof. Dr. Adnan GÜRBÜZ
Cumhuriyet Üniversitesi / TÜRKİYE
OSMANLI KLASİK DÖNEMİNİN KALE VE MUSTAHFIZÂN
DEFTERLERİ
ÖZET
Osmanlı klasik döneminde taşra teşkilatının askeri ve sosyo-ekonomik yapılanmasında önemli
yer tutan kale teşkilatının arşiv belgeleri olan Kal’a ve Mustahfızân Defterleri, Tapu Kadastro Genel
Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi’nde bulunmaktadır. Kuyûd-ı Kadîme Arşivi’nde toprak tasarrufu
ve tapu sistemine ait defterler ve belgeler grubu içinde yer alan tahrir defterlerinden olan Kal’a ve
Mustahfızân Defterleri; dizdar, kethüda, topçu, cebeci, azeb ve topçu kethüdaları, seroda, serbölük,
ağay-ı azeban gibi kale görevlileri ve erlerinin tımar tevcih beratları ve tımar geliri kayıtlarını ihtiva
etmektedir.
ABSTRACT
The Castle and Guards Registers which holds an important place in the provincial organization
in the construction of military and socio-economic organization of the district during the classical
period of Ottoman are in the General Directorate of Land Registry and Cadastre Old Register Archives
(Kuyûd-ı Kadîme Archive). The Castle and Guards Registers which are among the tahrir registers
which are in the registers and documentaries group in the Kuyûd-ı Kadîme Archive about land usage
and cadastre system include the timar proofs and duty papers (tevcih beratları) of some officials of
the castles and soldiers like castle guard (dizdar), housekeeper (kethüda), gunner (topçu), armored
soldier (cebeci), azeb and usekeepers (topçu kethüdaları), commander of keeper (seroda), commander
(serbölük), aga of azeban.
Tarihin değerlendirilmesi için önemli bir veri kaynağı olan arşiv eserleri, geçmiş ile bugün arasında
bağlantı kurmak gibi görev de üstlenmektedir. Arşiv, bir topluma ait tarih değerlerini korurken, aynı
zamanda onların sosyal, ekonomik fR