KONGRE BİLDİRİLERİ
Prof. Dr. Yılmaz KURT
Ankara Üniversitesi / TÜRKİYE
S
Tapu ve Kadastro Arşivlerinin Türk ve Dünya Tarihi Açısından Önemi
ayın Başbakan Yardımcısı, Sayın Bakan, Sayın Genel Müdürler, Sayın Genel Müdür Yardımcıları, Kıymetli Akademisyenler, Değerli Konuklar, Değerli Medya Mensupları, konuşmama
başlamadan önce hepinizi saygı ile selamlıyor ve bu önemli Kongreyi düzenleyenleri tebrik
ediyorum.
Bu kongrenin açılış konferansını “Tapu ve Kadastro Arşivlerinin Türk ve Dünya Tarihi Açısından
Önemi” başlığı altında, Tarihçilerin kutbu Prof. Dr. Halil İnalcık hocamız yapacaktı. Ancak son gün
ciddi hastalığı sebebiyle Kongreye katılamayacağı kesinleşince Açılış Konferansını benim yapmam
istenildi. Halil İnalcık yerine konuşmak gibi ağır bir görevi düzenleme komitesindeki arkadaşlarımızı
kırmamak adına kabul etmek zorunda kaldım. Muhterem Hocamıza daha nice sağlık ve afiyet dolu
yıllar diliyorum. Umarım sizlere büyük bir hayal kırıklığı yaşatmam.
Osmanlı Devleti’nin arşiv dairesini “Hazîne-i Evrâk” olarak adlandırmış olması son derece anlamlıdır. Osmanlı Padişahları dışında hiç kimsenin tek başına giremeyeceği iki yer vardır: “Hazîne-i
Emvâl” ve “Hazîne-i Evrâk”.
Osmanlı devlet kurumları içerisinde önemli bir yere sahip olan Defter Emaneti daha sonra Defter-i
Hâkânî Nezareti adını almıştı. 1913 yılında Defter-i Hâkânî Emaneti adını alan örgüt 1924 yılında
Tapu Umum Müdürlüğü adını almış ve başkent Ankara’ya taşınmıştır. Bu taşınma sırasında Tapu
Tahrir Defterleri veya kısaca Defter-i Hâkânî olarak bilinen Mufassal, İcmal, Evkaf, Rûznâmçe gibi
defterlerin yeni tarihli olanları tapu işlemleri ile ilgili olabileceği düşüncesi ile Ankara’ya gönderildi.
Bu defterler bazılarının düşündüğü gibi İstanbul’daki defterlerin sureti olmayıp orijinal arşiv belgeleridir. Bugün TKGM Kuyûd-ı Kadime (Eski Kayıtlar) Arşivi’nde okuyucuların istifadesine sunulan bu
defterler 2.334 adettir.
16
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
Arşiv Dairesi Başkanlığı
17