B İ L D İ R İ L E R | Page 112

KONGRE BİLDİRİLERİ Ortadoğu ve Uzakdoğu İngiltere için önemli olduğundan Yahudi devleti kurulması fikri İngiltere için menfaatli bir iş olarak görülmeye başlamıştı. İngiliz vatandaşı ve Londra’daki Yahudilerin saygın kişisi olan Moses Montefiore’ye 1837 yılında Kraliçe Victoria tarafından “Sir” unvanı verildi. Bu kişi birkaç kez Kudüs’e gitti; İstanbul’da Osmanlı Sultanı ile görüşerek ondan Filistin’de yeni yerleşim ve yeni inşaat yapma izni aldı. Sir Montefiore 1839 yılında, “İngilizlerin himayesinde Filistin’de bir Yahudi devleti kurulması” fikrini ortaya attı. Bu sırada Suriye ve Filistin, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın elinde bulunuyordu. Filistin’de Yahudi kolonileri kurulması için Mehmed Ali Paşa ile görüşen Montefiore bir sonuç elde edemedi. Mehmed Ali Paşa isyanında Osmanlıya yardım eden Fransa, İngiltere ve Rusya, Suriye ve Filistin ile daha yakından ilgilenmeye, buralarda konsolosluklar, azınlık okulları, hastaneler açmaya başladılar. Dinsel kökenli olarak başlayan rekabet, millî rekabete dönüşmekte gecikmedi.18 Montefiore 1876 yılında öldü, yerine George Elliot geçti. Elliot’un çabaları ile 1885 yılında ilk İngiliz Siyonist Teşkilatı kuruldu. Rusya ve Almanya kendi ülkelerindeki Yahudi Düşmanlığını (Antisemitizm) Filistin’in Yahudi yerleşimine açılmasını savunarak çifte kazanca dönüştürmek niyetinde idi. Hem “baş belası” Yahudiler uzaklaştırılacak, hem de Filistin’de bunlar himaye edilerek burada bir köprübaşı tutulmuş olacaktı. Helmuth von Moltke’nin yönlendirmesi ile Filistin’deki ilk Yahudi kolonileri Almanların himayesinde ku