✤
✤
tanınmaz bir vaziyettir . 39 ya�ında olmasına rağmen ağzında di� kalmamı� , �i�manlamı� , tümüyle dü�kün bir haldedir .
Ekyan di�lerden ba�layarak dostunu toparlar . Bir iki �café-cabaret� gösterisi pek iyi geçmez . QHCF ile düzenlenen zoraki turnelerde pek ba�arı sağlamaz . 1950�de Paris�e gelen Benny Goodman onu onurlandırır , konserlerine katmak ister . Gel gör ki Django daha birinci konserden önce ortadan yok olur . 1951 �ubatı�nda dünyaya dönen uslanmaz adam Club Saint- Germain verdiği konserlerde yıldızla�ır . Toparlamı�tır . Emile Savitry �Django yeniden doğdu�yu müjdeler . Adeta olgunla�mı� , büyümü�tür . Çevresinden Manu�larını eksik etmese de daha derli toplu bir hayata geçer . 1951 ba�ında kazandığı paralarla Paris�in uzak banliyölerinden Fontainebleau yakınlarında Samois-sur-Seine köyünde bahçeli bir ev satın alır . Günlerini Seine nehrinde balık tutarak , bilardo oynayarak ve resim yaparak geçirir . Nadiren kayıt veya radyo programları için Paris�e iner . Daha da nadiren konser verir . Albümleri ba�arıdan ba�arıya ko�maktadır . 1953�in ilk günlerinde Django�ya öylesine müthi� bir talep vardır ki turnelere çıkmağa ba�lar . Dizzy Gillespie�nin Brüksel konserine �yıldız konuk� sıfatıyla katılır . Dünya turnesi arifesinde arkada�larıyla köy kahvesinde aperitif içerken aniden fenala- �ır ve dü�er . Ba�ı terasın betonuna çarpar . Aynı gece kaldırıldığı hastanede beyin kanamasından vefat eder . 15 Mayıs 1953�de hayata gözlerini yumduğunda 43 ya�ındadır . Ailesi , Çingene geleneğince her �eyini yaktığı için Django�nun son döneminden , elektrikli gitarda kaydettiği besteleri dahil hiçbir �ey kalmamı�tır . Topu topu 100 kadar , o da müzisyen arkada�larının gayretiyle toparlanmı� veya kaydedilmi� parçası bilinmektedir .
Swing-Manu� stili dans ve harika popüler müziği Jazzseverlerin ötesinde milyonlara ula�mı�tı . Ölümü yalnızca sanat ve müzik dünyasında değil bütün Fransa�da bir matem havası yaratmı�tı . Son çeyrek asırda Django�nun müziği , evrenselle�en yerel müzikler , özellikle de �ulusal� Çingene müziklerinin dünya müzik hazinesine kattıklarıyla bamba�ka bir anlam ve önem kazandı .
�Çolak Django� ismi ve sanatı bir Miles , Duke , Bird , Armstrong veya Coltrane kadar müziğe damgasını vurdu . Bugün onun torunları sayılabilecek onlarca önemli grup , yüzlerce kanıtlanmı� Jazzcı , binlerce , onbinlerce amatör müzisyen esin kaynağını onda aramakta , ondan yararlanmakta , öğrenmekte , milyonlarca insan , dinleyici onunla hayal görmekte , onun müziğiyle co�up keyile ona katılmakta , onun tadını çıkartmaktadırlar . Aklımıza ilk gelen Woody Allen�in �Sweet and Lowdown� ( 1999 ) isimli ilmi dahil çok sayıda ilm , kitap , roman , resim , fotoğraf ya onu , hareketli kısacık hayatını anlatmakta ya da ondan aldığı ilhamlarla ortaya çıkmaktadır , çıkacaktır . Kanımızca onu bu denli evrensel ve cazip kılan , kendine has kısalık ve sadelikte sarfettiği �u iki kelimelik cümlede gizlidir : �Lisanım , çaldığımdır ( müziğimdir ). � z
✤
“ ÇOLAK DJANGO ” İSMİ VE SANATI , MİLES , DUKE , BİRD , ARMSTRONG VEYA COLTRANE KADAR MÜZİĞE DAMGASINI VURDU .
✤
Django�nun kaybı Jazz dünyasında doldurulamaz bir bo�luk yaratmı�tı . Ama onun çok özgün ki�iliği , Fransız �arkı geleneğine getirdiği tazelik , yarattığı
81