AVRUPA KULTUR YILLIK 2016-2017 AVRUPA KULTUR YILLIK 2016-2017 | Page 574

Şubat 2017 | Sayı: 12

HİTLER REJİMİNİN ÇÖKERTTİĞİ
İNSANCIL RUH, SONUNDA
ÖLÜMÜ SEÇTİ

ortak Avrupa kültürünün kurtarılması gerekliydi. Zweig�a göre liberal toplum düzeni toparlanmalı, insanlar yanlı�lardan dönmeli ve böylece daha iyi yarınlara ula�malıydı. Bunun için de en ba�ta Avrupa aydınları ve sanatçıları aralarında anla�malı, i�birliği yapmalıydı. Bütün ülkelerde generaller sadece ta� anıtlar olarak akıllarda kaldığı gün insanlar özgür ve mutlu olacaktı. Franz Werfel�e yolladığı son mektupların birinde çok kötümserdi: �Dünyamızın yıkımı bütün hızıyla sürüp gidiyor. Sava�ın bombalarıyla çöken her evle ben de çöküyorum. � Bu hümanist insan için sava� bir dünya cehennemiydi.
REJİMİN DAYANILMAZ BASKISI
�Bir yazar, sansür ya�amadığı sürece inandığı yolda yürümek zorundadır … Bitkiler gibi insanlar da uzun süre köksüz ya�ayamaz … � diyen dünyaca ünlü bu aydın hümanistin Hitler rejiminin dayanılmaz baskıları altında yazar ve dü�ünür ki�iliğini yitirip ruhsal çöküntüye uğraması çok trajiktir. Nazi fa�izminin özgür dü�ünceyi yok etme giri�imleri Zweig�ları ölüme sürüklemi�tir! Barı�ın ve iyiliğin üstünlüğünü hep umut etmi� olan Stefan Zweig nasyonal sosyalizmin ve Hitler diktatörlüğünün kurbanı olmu�tu. Avusturya�nın bu en ünlü yazarının özgürlüklü görü�leri huzursuz yüzyılımızda her zamankinden daha çok geçerli! Ünlü �Berlin-Aleksander Alanı� romanının yazarı Alfred Döblin, Hitler diktatörlüğü yıllarında söylediği �Özgür dü�ünceye engel olamazsınız, o ku� gibidir, her yere uçar� sözleriyle, ezilmek istenen Zweig ve dostlarına destek olmak istemi�ti.
20�nci yüzyılın bu insancıl ve sava� karı�tı edebiyatçısının büstü Salzburg�da, Kapuziner manastırının önünde biraz hüzünlü, biraz dü�ünceli kar�ıdaki villasına bakıyor … z
12