✤
✤
✤
ÇOCUKLUĞUMDA DAYIM TURGAY
DOĞAN ESSEN ' DEKİ TİYATROLARDA ÇALIŞIYORDU, ONUN İÇİN SIK SIK PROVALARA
GİDİYORDUM.
✤
Onun için bana edebiyat, sanat hep yakın oldu. Tabii �imdi biz kitap fanatiği değiliz. Bu edebiyata esaslı bir ilgi.
“ iğer taraftan dayın da tiyatrocu. Yani bir bakıma sanatçılar arasında büyüdün... AKIN E. ŞİPAL- Bu doğru, fakat dü�ünüldüğünden biraz farklı. Ben Gelsenkirchen�de, pek de insana ilham vermeyen bir yerde büyüdüm. Gelsenkirchen parlak bir kültür �ehri değil. Daha çok gerileyen bir yer. Örneğin, önemli i� alanı madenler kapanıyor. Yakın çevremde sanatla uğra�an dayımdı, çünkü dedem İstanbul�da ya�ıyordu. Ben sık sık dedemi ziyaret ettim tabii ama doğru dürüst, bir seneden fazla İstanbul�da ya�amadım. Dedemi senede bir ay boyunca görüyordum. Dedem önemli benim için, fakat dayım çocukken bana daha yakın olduğu için onunla daha çok ili�kim oldu. �imdi İstanbul�a yerle�ti ve on seneden beri orada ya�ıyor. Çocukluğumda dayım Turgay Doğan Essen�de tiyatrolarda çalı- �ıyordu, onun için sık sık tiyatro provalarına gidiyordum, oyuncularla tanı�ıyordum, onları gördüm, ne yaptıklarını gördüm. Tabii tiyatro için bir ilgi olu�tu ve bu zamanla büyüdü.
Bir röportajında,’ lmanya�ya gelen Türkler için �Geldik, fakat burada değiliz� diyorsun, bunu açar mısın? AKIN E. ŞİPAL- Burada öncellikle duruma uymu� ve belli değerleri kabul etmi� Türkiye men�eli insanları görmek istiyorlar. Bunu da sanki Türklerin değerleri buranın değerleriyle temelden farklıymı� ve daha az değerliymi� gibi yapıyorlar. Türk kültürü neden Alman kültüründen daha az değerli olsun? Neden farklılık onun ortadan kaldırılması gerektiği sonucunu doğuruyor? Elbette ben birisini öldürürsem bu benim kültürüm diyemem, hapishaneyi boylarım. Fakat özgür bir ülkede ko�ul, insanın özgür olmasıdır. Hangi kültürden olursa olsun. İyi bir göçmen, geldiği ülkenin antidemok- ratik ve kötü olduğunu söyleyen değildir. Çıkıp gelinen ülke demokratik olmasa da burada bir denge bulunmalı. Beni sinirlendiren buradaki bazı Türkiye kökenli insanların Almanların Türkiye kar�ıtlığını besleyecek biçimde Türkiye�yi ele�tirmeleri. Türkiye�yi bu �ekilde ele�tirirsen Almanların nezdinde rahat ediyorsun. Fakat biz rahat olmamalıyız. Evet, Türkiye�de birçok �ey kötü gidiyor, fakat bu Türkiye�nin Almanya�dan daha az değerli olduğu anlamına gelmez. Ve Türkiye�nin burada kabul ve saygı görmesi gereken kültürü yoktur anlamına gelmez.
Deniliyor ki, Türk kültürü ancak demokratik bir ülkede olursa bir anlam ifade eder. Fakat bunlar birbirinden tamamen farklı �eyler. Bir yanda siyasi bir kültür ve durum var. Diğer taraftaysa bir dil, bir edebiyat geleneği, bir sinema geleneği var. Örneğin: sinema alanında Türkler son yıllarda Almanlardan çok daha ilginç ilmler yaptılar.
Senden gittiğin yerlerde, toplantılarda ne bekleniyor, neler soruluyor? AKIN E. ŞİPAL- Her zaman siyasi konularda ele�tirel bir �eyler söylememi veya zaten kabul ettikleri �eyleri benden de duymak istiyorlar. Bu yukarıdan bir bakı�. Eğer bir �eyi anlamak istiyorsan ona yukarıdan bakmamalısın, kar�ındakiyle aynı hizada durmalısın. Almanya�daki bakı� açısı ve buradaki bazı Türklerin bakı� açısı yukarıdan. Bu yanlı�. Ülkeler birbirine kar�ı kullanılmaz ve kar�ıla�tırılmaz. Eğer ele�tiriyi kar�ındakiyle e�it konumdan yaparsan bu çok farklı yansır. Almanya�da Türkiye ile ilgili olarak bunun tersi yapılıyor. Eğer Türkiye ile gerçekten samimi bir ili�ki ve bir alı� veri� istenseydi o zaman ba�ka bir ileti�im yolu denenirdi. Yani samimi bir ili�kinin olmaması kültürlerin farklılığından değil. Asıl neden Türkiye ile, oradaki insanların kültürü ile yani dili ve edebiyatı ile gerçek bir ili�kinin istenmiyor olu�u. Benim izlenimim bu.
8