Art exhibition "Secrets de famille" Art exhibition | Page 19

Μορφές συμβολισμού- η κυρίαρχη θέση του σώματος Από την αρχή της ζωής του ο άνθρωπος για να κάνει οικεία μία εμπειρία, να την ιδιωποιήσει, χρειάζεται να δημιουργήσει αναπαραστάσεις για αυτήν. Ο συμβολισμός των γεγονότων που βιώνει ο άνθρωπος γίνεται με τις εικόνες, με τις λέξεις και με το σώμα του ως μέσο, δηλαδή τις χειρονομίες, τις εκφράσεις του προσώπου, την στάση του σώματος. Ο απεικονιστικός συμβολισμός αφορά τη δημιουργία νοητικών εικόνων που ενισχύονται μέσα από φωτογραφίες, ταινίες κα. Πρόκειται δηλαδή για τη δημιουργία εικονιστικών αναπαραστάσεων ενός γεγονότος καθιστώντας το έτσι παρόν στην απουσία του. Στον λεκτικό συμβολισμό ένα γεγονός επενδύεται με λόγια, με αφηγήσεις και μνημονεύσεις. Στην τελευταία μορφή συμβολισμού, το άτομο με το σώμα του, δηλαδή το ίδιο το υποκείμενο του συμβολισμού, παράγει συμβολισμό. Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί πρωταρχικά το σώμα του για να αναπαραστήσει αυτό που βιώνει. Ένα χάδι, το κλάμα, είναι πράξεις συμβολισμού. Η κίνηση του σώματος, με τις χειρονομίες ή τις εκφράσεις, είναι απαραίτητη κυρίως για να δημιουργηθούν προσωπικές αναπαραστάσεις των λεγόμενών μας, των σκέψεών μας και των συνασθημάτων μας παρά για την επικοινωνία με τους άλλους. Αυτό γίνεται κατανοητό από την καθημερινή εμπειρία όπου οι χειρονομίες κατά τη συνομιλία στο τηλέφωνο παραμένουν ενώ ο συνομιλητής δεν βρίσκεται στον ίδιο χώρο. Οι αναμνήσεις, για να πάρουν τη θέση τους και να ενσωματωθούν στον ψυχικό κόσμο του ατόμου, έχουν ανάγκη τον συμβολισμό. Οι λέξεις απομακρύνουν από το γεγονός ενώ οι νοητικές εικόνες και οι “χειρονομίες” τις κρατάνε ζωντανές. Δεν αρκούν μόνο οι λέξεις για να γίνει “οικείο” ένα γεγονός, όπως και δεν μπορούν μόνο οι “χειρονομίες” του σώματος χωρίς τη λεκτική επένδυσή τους. Κατά τον Ηράκλειτο, όπως σχολιάζει ο Χάιντεγκερ10, “λέγειν” δεν σημαίνει ¨λέω¨ με την πολύ απλή έννοια του όρου. Οι Έλληνες κατανοούσαν το ¨λέγειν¨ σαν “αποθέτω”, “εκθέτω”, “θέτω τη σκέψη μου επί”. Το ¨λέγειν¨ ήταν άρα ένα ¨θέτω·¨. Όμως, πολυάριθμα πράγματα θέτονται εμπρός μας, δίχως εμείς να έχουμε επέμβει σ' αυτή τη θέση:. Λέγειν σημαίνει άρα θέτω, εκτείνω, προκειμένου να διατηρηθούν τα πράγματα και να τοποθετηθούν μέσα στη μη-απόκρυψη. Ο Λόγος φέρει αυτό που εμφανίζεται και εκτείνεται εμπρός μας για να αυτο-επιδειχθεί και να παρουσιασθεί στο φως11. 10 Martin Heidegger,Essais et conférencesTrad. de l'allemand par André Préau. Préface de Jean BeaufretCollection Tel (n° 52), Gallimard 11https://www.mikrosapoplous.gr/heracletus/heracletus1.html