Armenians Of The World Armenian Cinematographers Of The World | Page 26
01
ՎԻԼՅԱՄ ՍԱՐՈՅԱՆ
WILLIAM SAROYAN
ԱՄՆ
USA
նությամբ, մեծ հաջողություն է ունենում: Սակայն, նա
արդեն սովորույթ էր դարձրել աշխատած գումարը
պարտքերը մարելու համար չծախսել: «Ես, իհարկե,
մոլախաղով չէի տարված,- գրել է Սարոյանը իր հուշերում,
- մի մասը ես վատնել եմ խմիչքի վրա, մնացածով ինձ
անձրևանոց եմ գնել»:
Նրան առաջարկում են գրել ինքնակենսագրական
գրքեր, և Սարոյանը, կարծելով թե այդպիսով նա ի
վիճակի կլինի վճարել հարկերը, գրում է իր ամենա-
ծավալուն ինքնակենսագրականը: Սակայն հենց Սա-
րոյանի համոզմամբ գիրքն այնքան էլ մեծ հաջողություն
չի ունենում:
1964թ. իր առաջին գիրքը հրատարակելուց երեսուն
տարի հետո, նա մեկ ամիս շարունակ ջանք չխնայեց
ամեն օր ինչ որ բան գրելու համար, միաժամանակ նա մի
օրագիր էր պահում, որտեղ ներկայացնում էր իր առօր-
յան ու համեմատում իր կյանքը 1934 թ. հետ: Այն
տպագրվեց «Երեսուն տարի անց։ Խիզախ պատանին
թռչող ճոճաձողին» պատմութունների հետ միաժա-
մանակ: Ուրախալի էր նաև այն, որ նրա պիեսները
լավ ընդունելության էին արժանանում Արևել յան
Եվրոպայում, հատկապես՝ Չեխոսլովակիայում:
Աստիճանաբար նա սկսում է վերահսկել իր մոլուցքը
խմիչքի ու մոլախաղի նկատմամբ, սակայն երբեմն
for some important reason. He called the book “Letters
from 74 rue Taitbout” (1969).
These autobiographical books turned into a series: next
came “Places Where I’ve Done Time” (1972). This trend con-
tinued in “Sons Come and Go, Mothers Hang in Forever”
(1976); “Chance Meetings” (1978), with its lovely memories
about some exceptional people he had met.
In 1975, at Hay Film Studio, the Armenian filmmaker Levon
Grigoryan directed the film “My Heart is in the Highlands”
based on the eponymous play and a short story titled “The
Summer of the Beautiful White Horse”.
Although his career with stage and television productions
approached its end, “The Cave Dwellers” (1957) remained
favoured in Czechoslovakia, Romania, Finland, Spain, Ger-
many and Poland.
With the gradual intrusion of a bitter tone in his memoirs
went a growing preoccupation with death, as is indicated
by some of the titles alone. This preoccupation reached its
fullest expression in his last published book, “Obituaries”
(1979). In 1979, film director and screenwriter Marat Var-
zhapetyan shot a film titled “Hello Out There” (1942) in the
Yerevan film studio based on William Saroyan’s screenplay.
26
27
տապալումներ , իհարկե, լինում էին: Ինչպես օրինակ՝
Լոնդոնում բնակվելու երեք ամիսների ընթացքում. ի
դեպ այնտեղ նա ապրում էր իր որդու և դստեր հետ,
որոնք արդեն երիտասարդներ էին, Սարոյանին
հաջողվում է քսան հազար դոլար վաստակել: 1967 թ.
«Կյանքի և մահվան օրեր կամ փախուստ դեպի լուսին»
ստեղծագործության մեջ նա արձանագրում է. «Ես
ազատ եմ, ես վճարել եմ իմ բոլոր պարտքերը և հիմա
ինձ մնում է միայն ապրուստ վաստակել»: Ֆրեզնոյում
ձեռք է բերում երկրորդ տունը, թեև նրան չափազանց
բարկացնում էր այն, թե ինչպես էին աղավաղել քաղաքը
տարիների ընթացքում: 60-ականների վերջին նա
հրատարակում է հոդվածների, ակնարկների, կարճ
պատմվածքների, հուշագրությունների, պոեմների ու
պիեսների ժողովածու: Հավատարիմ մնալով երկար
վերնագրերի իր սովորույթին՝ Սարոյանն այն անվանեց
« Ես հավատում էի, որ հավերժ էի, հիմա ես այնքան էլ
համոզված չեմ»
60-ականներին ինքնակենսագրական որոշ տվ յալ-
ներ օգտագործելով՝ նա սկսում է նամակներ գրել
այն մարդկանց, որոնց մի մասն արդեն ողջ չէր,
սակայն կյանքի ընթացքում ինչ-որ ազդեցություն էին
թողել Սարոյանի վրա և այս կամ այն պատճառով
տպավորվել նրա հիշողության մեջ: Գիրքն անվանում է
«Նամակներ Թեյբու փողոցի 74 համարից»: Ի վերջո այս
Saroyan first visited Armenia in 1935, later in 1960 and 1975
when he celebrated his 70 th anniversary.
Since his last visit, Saroyan dictated the fashion for the
name “William” and Saroyan-style moustache. His ap-
pearance in public caused euphoria among locals and was
always cheered and accompanied by thousands of people.
Having the peasant’s mistrust of doctors, Saroyan sel-
dom consulted them. He saw the fight against illness and
death as a personal struggle with God. When he visited Eu-
rope for the last time in 1980, however, cancer had already
been diagnosed. Five days before he died in May 16, 1981,
at hospital in Fresno, he telephoned a posthumous state-
ment to the Associated Press: ‘Everybody has got to die,
but I have always believed an exception would be made in
my case. Now what?’
Saroyan died in Fresno, at age of 72. Half of his ashes were
buried in California and the remainder - in Armenia at the
Komitas Pantheon.
“The Banishment”, a loose interpretation of Saroyan’s
“Laughing Matter” directed by famous Russian filmmaker
Andrey Zvyagintsev, received an award for the Best Actor
at the 2007 Cannes Festival.