türk
çe
16
?sviçre, döviz piyasas?nda
inceleme ba?latt?
Döviz piyasalar?nda bankalar?n kendi aralar?nda anla?arak döviz
kurlar?n? kar amaçl? manipüle ettikleri ?üphesi ile çe?itli ülkelerde
ba?lat?lan soru?turmalar, ?sviçre’ye de s?çrad?. Deutchebank,
Citigroup, Barcley gibi ?ngiliz ve Amerikan bankalar?ndan sonra UBS
Bankas?'n?nda bu manipülasyonlara kat?ld???ndan ?üphe ediliyor.
[AKM / AID-3920]
?sviçreli denetleyiciler, ülkede
baz? finansal kurumlar hakk?nda
döviz piyasas?nda yap?lan olas?
manipülasyonlar için inceleme
ba?latt?klar?n? aç?klad?lar. Yap?lan
inceleme, çok kullan?lan referans
göstergelerini de?i?tirmeye yönelik hareketler hakk?ndaki incelemelerin son aya?? oldu.
?sviçre'nin piyasa düzenleme kurumu Finma, "ba?ka ülkelerdeki
bankalar?n olas? ilgisi" nedeniyle,
di?er ülke düzenleyicileriyle yak?n
çal??t?klar?n? aç?klad?. ?sviçre'deki
soru?turma, Haziran'da ?ngiltere'nin piyasa düzenleyicisi FCA'in
döviz kurlar?nda manipülasyon
yap?ld??? hakk?ndaki iddialardan
haberdar olduklar?n? ve konu hakk?nda bilgi toplad?klar?n? aç?klamas?n?n ard?ndan geldi.
Küresel döviz piyasas?n?n en büyük oyuncular?ndan ?sviçre'nin iki
en büyük bankas? ve Credit Suisse, konuyla ilgili yorum yapmad?.
Finma'n?n soru?turmas?n?n çap?
henüz bilinmiyor. Soru?turmaya
yak?n kaynaklar, soru?turman?n
merkezinde günlük fiyat kesitlerini
veren ve küresel çapta çok say?da
firman?n kulland??? "fix"lerin oldu?unu belirtti. En çok kullan?lan
fix, Londra saati ile 16:00'da dolar,
euro, yen, frank gibi dövizler için
de aç?klananlar.
Günlük 5,3 trilyon dolarl?k hacme
sahip olan döviz piyasas?n?n, yüzde 1 ile yüzde 2'lik k?sm? bu fixlere
göre yap?l?yor. Geri kalan büyük
hacimse, anl?k fiyat verileriyle yap?l?yor. Baz? ?irketler ve yat?r?mc?lar, fixleri muhasebe defterlerinde
kullanarak aktif ve pasiflerini belirliyorlar.
Günlük aç?klanan fixler hisse piyasas?n?n kapan???na denk geli-
yor. Örne?in Londra'da aç?klan??
saati 16:00 olarak belirli. Banka
mü?terileri al?m ve sat?m emirlerini fixler aç?klanmadan önce
iletebiliyorlar. Yine konuya yak?n
kaynaklara göre, soru?turmay? yürütenlerin ara?t?rd??? bir konuda,
mü?teri emirlerinden önce traderlar?n kendi emirlerini gerçekle?tirerek haks?z kazanç sa?lay?p
sa?lamad?klar?.
ABD yetkilileri, küresel bankalar?n
ve i?lemcilerin LIBOR'u manipüle
ederek kar sa?lad?klar? konusunda
kan?tlar ele geçirdi. Dört banka,
ABD ve ?ngiliz mahkemeleriyle 2,7
trilyon dolarl?k ceza için anla?arak, iddialar? ortadan kald?rd?. 7
eski i?lemci içinse doland?r?c?l?ktan dava aç?ld?.
Düzenleyicilerin döviz piyasas?n?
soru?turmas?, baz? büyük ba ??[\?,[????0????[[??\?1,Z°????\?[??^X][?X\?,[?H?[[?,[[?P???KX[?\0?H]Z?\?B??\?Z???\?^[H?^?H0??[Y[\?[?[??\?1,[?[??[K??H?[??Y]??\??[[??\?Z??\?[?? ?HXqg?[?[??^?,H?\?[?1,qg?,[1,Z?\?HZ??]0??Z?Zqg?Y]?[[\?\?H?\?[YH?\???[??XY1,q'?,[?,Hp??,Z?[q,qg?1,K?[??Z??L ?B???[?XH?[[]?[??[??[???\?Y\??YZ?\?H???Z^?\??[??[??[??[???\?Y\?\?]Y??X??Z0?B??\?][???X?\???]\??[?]Y??X?[?\??X??[?]X?YB??[?XK??[??[?[?\?]X?[?????[????\??[?\?[Y?\???]X??X?[????[X[?\?1,?p??x?&^YH?[1,X?,H?[Z^[?\?B?,?p??x?&^YHY\?qg?[?[X[??][?qg?\?,[?,[??\?YHX[?,^?1,Z°??Z?Z?\?Hp??[?0??[\?[?H0?0??\?H?,Z??,Z??^?]HX?\?\?[?B???H?^[??1,?]\?Z?\?[??[[?q'?[?K\?0?0??[X[??????Y[?[???\?[?[??[[XH??Z?^?^H1,?p??x?&YH?[1,Z?[????H0??\?[?B??\?H0?0?1'??[?qg?,[1,^[??[????L?q,[1,[?H0??\?[?H0?[??[X[?\?,[??^q,\?,H?Z???\?\?1,qg?HM??? ?H?Y\?p???[K???R?H?RQL?WB?????q,[1,[??Z?[[\?,H[??[[?q'?[?H\?H\?q,[0??\?[?H0?[?[X[?\??,[??^q,\?,[?,[? MH?[?,[?H\?1,q'?,H???0?[??[??Z???q,[1,[?H?^q,[\?,B?L????]?\?,[?H?[?[X[??????Y[?\?[??^q,\?,[?,[??p??[?q,[??K???,[?,\?,[?H^X[?q,qg??X\?,H?\?H0??1g???\?X\?,[?,[??[H?qg?1,H?Y[?B??\?Z????0?[??q'?\??????Y[?\?[??\??1,H?\?Z?1,?p??x?&YHXqg?^X[???????Y[?[X[?\?,[??^q,[\?,YK?\?B?0?Y^ZH\??ZY[?\?[??^q,[\?,YB?\?1,^[????qg??H?\?^Zqg?H[X[?\??,[???p???\?0???'?[?q'?H???Z?H?\?Z?1,?p??x?&YHXqg?[XZ?Y\?[?H?[H?\????B??[X^q,H\??ZY^[?\???\?H0??1g??\??Z]Y[\?[?Z?H\?1,qg?,[?q'?\????\??Y[?K[X[?XHZ???Z\?[?[???Y\?Z?ZH^ZH[H?[Y\?K??[?[???X?H?\?Z?Y[?Y[??[Y?YB?[[X[?\?[X^XH?qg?^X[?[X[??\?X[\?,K1,?p??x?&YHXqg?^X[??][?qg?\?,[?,H?\?H0?Y^YHZ?H]YZ?p??[??q'?qg?,^[?\????????\?H[X[?\?,[?[?'?[??\?Z?Xqg?Y1,Z?\?,H???Z?X?H??p??1g?Z\?\?H?H[Xp??HZ?0????[X[???\?[][?[??[?1,[\?0??[?^Y\?Z??][?qg?\?,[?,H?\?H0?Y^YB?Z?H]Y^YH0??[1,qg?1,Z?\?,HZ??]0??Z?^[????,?p??x?&YHXqg?^X[?[X[??][?qg?\?,K?[[?\??H0?[?\???q,[???[B???[[???????L??
??MMM????Y[????B?????L?
?N??MLL????L
????
??M
NM???N??B????LB???
B??MN
?LB???
????ML???
???M??L???B??LB????????B??MB??L?
????B????
???
??M???L?M???L???LN
L?????
???L?L?B???LB????L?????N??M
?????X?[H]]??[????[Y[?[H?H?ZX?[??[[Y\?YZ?]]??B????[?YH???Z^??\?\??[??Z[?YHY\?Z[??[B??ZY[??\?[[Y\??YY\??B?\?[???[?Z[??][\??Z[??[?\?\??X?H[?[??\??[?X??Z?[?][?]Y???[H?Z?H?L??\M???\???[????Y[H]]??B??[??YH????YK]\?\?????Z^?]\??]?[?\????